Egzekucja stolicy kalifów

Publikacja: 25.04.2008 04:44

Egzekucja stolicy kalifów

Foto: AKG/EAST NEWS, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Red

22 stycznia pod murami zachodniej części Bagdadu stanęły oddziały Bajdżu i Buka Timura. Tego samego dnia od południa, przekraczając kanał As-Sarsan, który łączył Tygrys z Eufratem poniżej miasta, pod mury podszedł Kitbuka, a zgrupowanie Qiyaqu zajęło pozycje naprzeciw wschodnich murów. W następnych dniach Mongołowie zacieśniali blokadę Bagdadu, zakładając ufortyfikowane obozy, budując palisadę naprzeciwko murów miasta i montując wielkie machiny oblężnicze – trebusze.

29 stycznia trebusze zaczęły miotać głazy (sprowadzane rzeką z Dżulala i Dżamal Karim, gdyż równina Bagdadu nie dostarcza tego rodzaju amunicji) oraz pocięte pnie palm daktylowych na Bramę Cudzoziemców we wschodniej części miasta. 1 lutego brama runęła. W ramach walki propagandowej Hulagu kazał sporządzić sześć jarłyków proklamujących: „Oszczędzimy kadich, uczonych, szejchów, potomków Alego, arkunów i tych, którzy zaniechają z nami walki”. Jarłyki przyczepiono do strzał, które wystrzelono za mury. Dwa dni później nastąpił szturm na ruiny Bramy Cudzoziemców i mury wschodniej części miasta. W nocy z 3 na 4 lutego obrońcy zostali z nich wyparci i Mongołowie zajęli szczyt murów miejskich, mając swobodny dostęp do dzielnic położnych na lewym brzegu Tygrysu.

Jednocześnie Hulagu-chan, chcąc przeszkodzić w ucieczce oblężonych rzeką, kazał zbudować mosty pontonowe przez Tygrys powyżej i poniżej Bagdadu oraz wysłał Buka Timura z jednym tumenem na szlak z Al-Mada’im do Basry. Uciekający ze stolicy kalifatu dawatdar Ajbak z oddziałem zbrojnych pod Karijat ad-Ukab dostał się pod taki grad kamieni, strzał i pocisków zapalających (podpalonych baniek z ropą naftową), że trzy łodzie zatonęły, a naczelny wódz kalifa musiał zawrócić do Bagdadu.

Tymczasem kalif Al-Mustasim wyprawił do Hulagu-chana posłów z prezentami o niewielkiej wartości, wedle kronikarzy licząc, że tym sposobem zyska w oczach zwycięzcy, ale nie zostali oni dopuszczeni przed jego oblicze. 5 lutego do Hulagu-chana pojechał średni syn kalifa z hojnymi darami i znowu nic nie wskórał. Wreszcie Al-Mustasim wyprawił do mongolskiego obozu starszego syna i wezyra. Tym razem Hulagu przyjął posłów i wysłał do Bagdadu tureckiego beja Ajtimura z żądaniem, aby dawatdar i inni dowódcy wyszli z miasta razem ze swoimi oddziałami. Hulagu jakoby chciał dokonać ich przeglądu przed planowaną wyprawą na Mameluków. Żądanie to zostało spełnione. 7 lutego 1258 roku wojsko kalifa opuściło miasto. Razem z nim do do obozów mongolskich wyszło wielu cywilnych mieszkańców. Mongołowie podzielili wojskowych i cywilów pomiędzy poszczególne tumeny, po czym na dany znak wszystkich zabili.

8 lutego stracono Mudżahid ad-Din Ajbaka. Dwa dni później do obozu mongolskiego przybył w towarzystwie trzech synów i 3 tys. dworaków kalif Al-Mustasim, oddając się w ręce zwycięzcy. Hulagu przywitał pokonanego uprzejmie i poprosił o wyprowadzenie z miasta całej ludności, rzekomo dla rejestracji. Życzenie chana zostało spełnione – z dokładnie takim samym skutkiem jak poprzednio. Wychodzących mieszkańców dzielono na małe grupy i zabijano. Wedle Raszid ad-Dina w ciągu trzech dni zginęło ok. 800 tys. cywilnych mieszkańców Bagdadu. Liczba ta może być przesadzona, ale zgładzenie takiej masy ludzi było możliwe. Pod Bagdadem stało ok. 100 – 120 tys. mongolskich wojowników, tak więc każdy z nich musiałby zamordować 6 – 7 osób w ciągu trzech dni. Niektórzy kronikarze twierdzili, że Mongołom mdlały ręce i wódz musiał im podnieść żołd, aby dokończyli rzezi. Nie była ona zresztą ślepa i powszechna.

Oszczędzono muzułmańskich prawników (kadich), chrześcijan, potomków Alego, niektórych rzemieślników i lekarzy.

13 lutego Mongołowie wkroczyli do opustoszałego miasta i zaczęli jego planową dewastację. Palono i burzono meczety, medresy, łaźnie i domy muzułmanów, oszczędzając własność pozostawionych przy życiu. Dwa dni później do Bagdadu wjechał Hulagu-chan w towarzystwie kalifa. W pałacu pokonanego wydano wielką ucztę. Jej główną atrakcją było wskazanie przez Al-Mustasima tajnego skarbca ukrytego pod jednym z pałacowych basenów.

Przed świtem Hulagu rozkazał Sundżakowi przejąć i zarejestrować mienie kalifa. Wtedy też powstał rejestr jego haremu: liczył on 700 konkubin i 1000 eunuchów. Al-Mustasim, ośmielony łaskawością zwycięzcy, prosił o pozostawienie mu w niewoli stu ulubionych konkubin. Hulagu zbył tę prośbę milczeniem.

20 lutego 1258 roku, jak pisze kronikarz, z powodu nieznośnego fetoru rozkładających się zwłok Mongołowie opuścili zburzony i opustoszały Bagdad. Tego samego dnia stracono kalifa, wedle tradycji zawijając go w dywan lub worek i tratując końmi. Hulagu do końca nie był pewien, czy jakaś magiczna moc nie chroni jednak ostatniego Abbasydy i wolał nie przelewać jego krwi.

22 stycznia pod murami zachodniej części Bagdadu stanęły oddziały Bajdżu i Buka Timura. Tego samego dnia od południa, przekraczając kanał As-Sarsan, który łączył Tygrys z Eufratem poniżej miasta, pod mury podszedł Kitbuka, a zgrupowanie Qiyaqu zajęło pozycje naprzeciw wschodnich murów. W następnych dniach Mongołowie zacieśniali blokadę Bagdadu, zakładając ufortyfikowane obozy, budując palisadę naprzeciwko murów miasta i montując wielkie machiny oblężnicze – trebusze.

Pozostało jeszcze 90% artykułu
Historia
Co naprawdę ustalono na konferencji w Jałcie
Historia
Ten mały Biały Dom. Co kryje się pod siedzibą prezydenta USA?
Historia
Most powietrzny Alaska–Syberia. Jak Amerykanie dostarczyli Sowietom samoloty
Historia
Dlaczego we Francji zakazano publicznych egzekucji
Materiał Promocyjny
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Historia
Tolek Banan i esbecy
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń