Publicysta z czasów PRL Stefan Arski nie posunął się do oszczerstwa, ale używając terminu „kontrdywersja”, osłabiał znaczenie czynu zbrojnego dla niepodległości Polski.
Działalność wojskowa Piłsudskiego w Galicji zmierzała do wywołania powstania zbrojnego na ziemiach zaboru rosyjskiego w chwili wybuchu wojny austriacko-rosyjskiej. Bazę operacyjną powstania miała stanowić Galicja. Tu zamierzał Piłsudski przygotować kadry dowódcze dla przyszłego powstania, stworzyć odpowiednie oparcie polityczne dla swej akcji i zgromadzić niezbędne środki materialne (pieniądze, broń, amunicję).
Tego rodzaju działalność wymagała jednak poparcia, a przynajmniej zgody austriackich władz wojskowych i politycznych. Bez tego nie byłoby możliwe utworzenie licznej organizacji o charakterze paramilitarnym, prowadzącej szkolenie wojskowe, ćwiczenia z bronią w terenie oraz gromadzącej sprzęt wojskowy i amunicję. Ewentualne zaś wystąpienie zbrojne w momencie wybuchu wojny wymagało synchronizacji działań z regularną armią austriacką i ułożenia wzajemnych stosunków.
Piłsudski starał się o nawiązanie kontaktu z władzami austriackimi i uzyskanie ich poparcia bądź zgody długo przed przystąpieniem do konkretnych działań. Pierwszym krokiem na tej drodze była rozmowa Józefa Piłsudskiego i Witolda Jodko-Narkiewicza z płk. Franzem Kanikiem, szefem sztabu i zwierzchnikiem ośrodka wywiadowczego (Hauptkundschaftsstelle – HK-Stelle) 10. Korpusu armii austro-węgierskiej w Przemyślu, przeprowadzona 29 września 1906 r. Jest to jednocześnie pierwszy ślad działalności wojskowej Piłsudskiego w Galicji. Dlatego sprawozdanie z tej rozmowy otwiera niniejszy zbiór.
Propozycje współpracy przedstawione podczas tej rozmowy przez Piłsudskiego zostały początkowo odrzucone. Ten sam los spotkał następną próbę, podjętą w rok później. Współpraca doszła do skutku dopiero latem 1908 r. Nie ma w niniejszym zbiorze dokumentu stwierdzającego sam fakt nawiązania współpracy, gdyż liczne dokumenty, zwłaszcza z lat 1908 – 1909, zostały zniszczone (zob. niżej). Wiadomo o tym jednak z innych źródeł [nieopublikowana relacja Walerego Sławka dla Instytutu Józefa Piłsudskiego w Warszawie z 1937 r. Zob: H. Jabłoński, „Polityka Polskiej Partii Socjalistycznej w czasie wojny 1914 – 1918”, Warszawa 1958, s. 516. Także M. Ronge, „Zwölf Jahre Kundschaftsdienst Kriegs- und Industriespionage”, Erich – Leipzig – Wien 1930, s. 47].
