Jak uczyć o Wołyniu

Instytut Pamięci Narodowej rozstrzygnął konkurs na scenariusz lekcji poświęconej zbrodni wołyńskiej. Spośród zgłoszonych do konkursu scenariuszy komisja wybrała 22. Ich autorzy pojadą w pierwszej połowie października na trzydniowy objazd historyczny po Wołyniu.

Relacje świadków

– Zdajemy sobie sprawę, że nauczanie o tak strasznych wydarzeniach jak zbrodnia wołyńska może stwarzać nauczycielom ogromne problemy – mówi „Rz" Łukasz Kamiński, prezes Instytutu Pamięci Narodowej.

Dlatego wiosną tego roku IPN ogłosił konkurs na scenariusz lekcji poświęconych zbrodni ukraińskich nacjonalistów dokonanych na Polakach na Wołyniu i w Galicji Wschodniej w latach 1943–1944. Konkurs był przeznaczony dla nauczycieli szkolnych i wykładowców akademickich oraz studentów zainteresowanych działaniami edukacyjnymi  z najnowszej historii Polski.

– Nagrodzone scenariusze chcemy jak najszybciej opublikować w Internecie, po to, by temat ludobójstwa na Wołyniu zaczął funkcjonować w świadomości nauczycieli i by ci przestali się go bać – mówi Olga Tumińska, edukatorka z Biura Edukacji Publicznej IPN, która odpowiadała za przygotowanie i prowadzenie konkursu.

Tumińska zwraca uwagę, że inny niebywale drastyczny temat, jakim jest Holocaust, istnieje w szkołach i nauczyciele mają wiedzę, jak się z nim zmierzyć. – Scenariusze nie opierają się na ukazywaniu okrucieństwa, ale na wyjaśnianiu, co się wówczas wydarzyło, do takiego ujęcia tematu bardzo nadają się relacje świadków – uważa edukatorka.

Śmierć pradziadka

Jednym z laureatów konkursu jest Jakub Pacześniak, historyk, nauczyciel akademicki z Uniwersytetu Mateja Bela w Bańskiej Bystrzycy. – Ta mało znana karta w historii Polski wymaga przypominania. Trzeba nazywać rzecz po imieniu i mówić, że był to akt ludobójstwa – mówi. Przyznaje, że udział w konkursie miał też dla niego wymiar osobisty.

Co Polacy wiedzą o zbrodni wołyńskiej?

– Pochodzę z polsko-ukraińskiej rodziny. Moi pradziadkowie mieszkali na Tarnopolszczyźnie. Pradziadek Ukrainiec postanowił w 1944 r., gdy cała rodzina uciekała, zostać tam, bo uważał, że gdy się skończy zawierucha wojenna i miną prześladowania, to wszyscy będą mogli wrócić. Jednak został zamordowany – opowiada Pacześniak.

I dodaje, że zbrodnia wołyńska w tragiczny sposób dotknęła też innych członków jego rodziny: – Udział w konkursie miał więc też dla mnie wymiar przywracania pamięci rodzinnej – kontynuuje.

To dla niego ważne, że w ramach nagrody będzie mógł odbyć podróż na Ukrainę i odwiedzić historyczne miejsca związane z tragicznymi wydarzeniami sprzed 70 lat.