Polskie ślady na Syberii

Od piątku ściany warszawskiej Kordegardy zdobią dziewiętnastowieczne ryciny ilustrujące artykuły o powstaniu styczniowym i zdjęcia pochodzące z wyprawy "Śladami polskich badaczy Syberii z XIX wieku".

Aktualizacja: 19.01.2014 13:28 Publikacja: 19.01.2014 12:54

Wybrzeże Bajkału; fot. Grzegorz Lityński

Wybrzeże Bajkału; fot. Grzegorz Lityński

Foto: Kordegarda

Wystawę jest pokłosiem projektu o tym samym tytule, zorganizowanym w zeszłym roku z okazji 150. rocznicy powstania styczniowego, przez podróżnika i publicystę Jacka Pałkiewicza.

Zobacz galerię zdjęć

Zesłani za działalność konspiracyjną na Syberię  - Aleksander Czekanowski, Jan Czerski i Benedykt Dybowski, wykorzystali czas tam spędzony na badanie przyrody miejsc, do których trafili.

Aleksander Czekanowski mimo życia w nędzy i ciężkiej pracy fizycznej, już od pierwszych dni gromadził dane, posługując się lupą sporządzoną ze stłuczonej karafki. Studiował geologię tzw. Lądu Angary, obserwacji meteorologicznych dokonywał za pomocą przyrządów własnego pomysłu. Jan Czerski w równie trudnych warunkach prowadził badania geologiczne i paleontologiczne w rejonie Omska, a Benedykt Dybowski zasłyną szczególnie jako badacz fauny Bajkału.

Historię aresztowania Dybowskiego opowiada pokazywany na wystawie w Kordegardzie film. Uczony był komisarzem Rządu Narodowego na Litwę i Białoruś. Został najpierw uwięziony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej, gdzie skazano go na śmierć przez powieszenie. Jednak dzięki wstawiennictwu zoologów niemieckich i pośrednictwu Bismarcka, karę tę zamieniono na 12 lat zesłania.

„Pracować mieliśmy poza ojczyzną, lecz dla niej wyłącznie. Według mojego widzenia rzeczy, ten, co kocha szczerze kraj swój, potrafi sercem w nim być zawsze, chociażby był od niego oddalony o tysiące kilometrów, kto tej miłości nie posiada, będzie mu kraj własny obcym, chociażby w nim przebywał stale" - pisał Benedykt Dybowski w 1912 r., a ówczesną stolicę wschodniej Syberii - Irkuck - określił jako „miasto dosyć liche i brudne, o wyglądzie nudnym, pospolitym, nie miało żadnych bruków, domy były przeważnie drewniane, głównie z cedrów bajkalskich".

Na fotografiach wykonanych podczas wyprawy "Śladami polskich badaczy Syberii z XIX wieku" przez Grzegorza Lityńskiego widać drewniany dom, charakterystyczny dla zabudowy Irkucka, jest również zdjęcie mieszczącej się w tym mieście ulicy Czerskiego, panorama położonej nad Bajkałem wsi Kułtuk, widok na Pietropawłowsk Kamczacki, zachód słońca nad morzem Beringa i portret „Koriackiej aborygenki".

Grzegorz Lityński sfotografował również między innymi należący kiedyś do Jana Czerskiego słownik łacińsko-polski, który obecnie znajduje się w zbiorach archiwum w Irkucku.

Na wystawie, którą oglądać można do 2 lutego znajdują się też grafiki, pochodzące z kolekcji Krzysztofa Kura, będące ilustracjami do artykułów na temat powstania styczniowego, drukowanymi w europejskich gazetach w XIX w.

www.kordegarda.org

Galeria jest otwarta od wtorku do niedzieli w godz. 11:00-19:00

Wystawę jest pokłosiem projektu o tym samym tytule, zorganizowanym w zeszłym roku z okazji 150. rocznicy powstania styczniowego, przez podróżnika i publicystę Jacka Pałkiewicza.

Zobacz galerię zdjęć

Pozostało 93% artykułu
Historia
Telefony komórkowe - techniczne arcydzieło dla każdego
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Historia
Paweł Łepkowski: Najsympatyczniejszy ze wszystkich świętych
Historia
Mistrzowie narracji historycznej: Hebrajczycy
Historia
Bunt carskich strzelców
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Historia
Wojna zimowa. Walka Dawida z Goliatem