Zagadka fotografii sprzed 60 lat

W latach 50. Polacy pracują na misji w Korei. W tle toczy się walka wywiadów. Dziś nasi historycy próbują zidentyfikować osoby uwiecznione na zdjęciach z tego okresu.

Aktualizacja: 29.09.2015 13:27 Publikacja: 28.09.2015 20:59

Kto towarzyszy na tym zdjęciu Polce Annie Bratkowskiej?

Foto: MWP/Centrum Weterana

Centrum Weterana w Warszawie gromadzi informacje na temat misji, w których uczestniczyli polscy żołnierze. Dysponuje też plikiem czarno-białych zdjęć, które udostępniło Muzeum Wojska Polskiego.

Na tym, które historycy z Centrum uznali za najciekawsze, zrobionym w 1955 r. w Korei, widać grupę członków Komisji Nadzorczej Państw Neutralnych w Korei. Pilnowała ona rozejmu pomiędzy państwami koreańskimi. – Z nazwiska znana jest nam tylko jedyna kobieta na zdjęciu Anna Bratkowska, tłumaczka polskiej misji. Nie znamy miejsca wykonania fotografii – mówi dr Jerzy Tomczyk, historyk wojskowości z Centrum Weterana.

Bratkowską bezskutecznie próbował zwerbować wywiad amerykański. Grzegorz Ciechanowski, autor książki „Żołnierze polscy w misjach i operacjach pokojowych poza granicami kraju w latach 1953–1989", napisał, że próbowano ją przekupić: „Porucznik Armii Stanów Zjednoczonych Lambert zaproponował Bratkowskiej dużą kwotę dolarów za wyjazd do Stanów Zjednoczonych i opisanie swoich rzekomych przejść".

Nie wiadomo, o jaką kwotę chodziło. Jednak dr Tomczyk mówi, że w tamtych czasach zwykle proponowano Polakom za przejście na stronę amerykańską ok. 30 tys. dolarów.

Większość uczestników misji (było ich 301) nie dała się przekupić. Ze wspomnień jednego z nich Stanisława Łapety wynikało, że byli dokładnie sprawdzani przez Urząd Bezpieczeństwa.

Nie wszystkich jednak upilnowano. 9 września 1953 r. zniknął por. Jan Hajdukiewicz. Początkowo władze PRL podejrzewały Amerykanów o jego porwanie. Jednak jak relacjonował w październiku 1953 r. dziennik „Herald Tribune", Hajdukiewicz sam przeszedł na stronę amerykańską. Poinformował o tym na konferencji w San Francisco.

Okoliczności ucieczki owiane są do dzisiaj tajemnicą. On przekonywał, że uciekł w proteście przeciwko obecności Sowietów w Polsce.

W Korei Polacy (razem z przedstawicielami Czechosłowacji, Szwecji i Szwajcarii) pracowali w Komisji Nadzorczej. 7 listopada 1955 r. w katastrofie amerykańskiego samolotu zginęli: mjr Jakub Zygielski, kpt. Władysław Rudnicki i por. Zygfryd Zieliński – to pierwsze polskie ofiary zagranicznych misji.

Centrum Weterana prosi o kontakt osoby, które rozpoznają postacie ze zdjęć – tego z Anną Bratkowską i innych, które zamieszczamy na naszej stronie internetowej. Informacje można przekazywać e-mailem na adres: jerzy.tomczyk@wp.pl lub telefoniczne: 261 842 071.

Galeria tajemniczych zdjęć z koreańskiej misji
www4.rp.pl/misjazagadka

Historia
Co naprawdę ustalono na konferencji w Jałcie
Historia
Ten mały Biały Dom. Co kryje się pod siedzibą prezydenta USA?
Historia
Most powietrzny Alaska–Syberia. Jak Amerykanie dostarczyli Sowietom samoloty
Historia
Dlaczego we Francji zakazano publicznych egzekucji
Materiał Promocyjny
Warunki rozwoju OZE w samorządach i korzyści z tego płynące
Historia
Tolek Banan i esbecy
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń