Ze względu na zwierzchnictwo papieża nad całym Kościołem i jego rosnącą rolę w polityce europejskiej w 1059 r. papież Mikołaj II wydał dokument „In Nomine Domini”, który nadawał kardynałom (proboszczom kościołów rzymskich) przywilej wskazywania kandydata do najwyższego urzędu w Kościele katolickim – po uzyskaniu zgody całego duchowieństwa i świeckich mieszkańców Rzymu.
W XIII w. biskupi zaczęli krytykować ten sposób elekcji najwyższego kapłana. W 1274 r. papież Grzegorz X zwołał w Lyonie sobór, na który przybyło prawdopodobnie 300 lub 500 biskupów i 60 opatów. Wśród zaproszonych było dwóch przyszłych świętych, uznanych myślicieli chrześcijańskich: generał franciszkanów Jan Fidanza, zwany Bonawenturą z Bagnoregio, oraz dominikanin Tomasz z Akwinu. Ten ostatni nie dotarł jednak na sobór. Strudzony podróżą zmarł 7 marca w klasztorze cystersów w Fossanuova.