Starożytne bufety i fast foody

Twórcy komiksów o przygodach Galla Asteriksa mieli rację prześmiewczo umieszczając restauracje bufetowe w Imperium Rzymskim. Już w starożytności istniały bowiem działające przez cała dobę bary typu fast food.

Publikacja: 10.01.2025 16:18

Rzymianie uwielbiali wspólnie ucztować. Często jedzenie łączyli także z innymi przyjemnościami. Obra

obraz

Rzymianie uwielbiali wspólnie ucztować. Często jedzenie łączyli także z innymi przyjemnościami. Obraz Wilhelma Aleksandrowicza Kotarbinskiego z 1947 r.

Foto: wikimedia commons

Nie podjeżdżało się co prawda rydwanem do okienka typu drive-thru, ale istniały inne podobieństwa do współczesnych barów szybkiej obsługi. Archeolodzy odkryli na terenie Pompejów miejsce, w którym na kulinarnym stanowisku znaleziono doskonale zachowane freski. Massimo Osanna, dyrektor parku archeologicznego w Pompejach, podkreśla, że znaleziono tu już około 80 takich starożytnych restauracji typu fast food. Zazwyczaj sprzedawano w nich zimne dania na wynos. Ale w 2019 r. odkopano fragment pierwszej starożytnej „restauracji” z gorącymi potrawami, zwaną thermopolium.

Z Menu thermopolium mógł skorzystać każdy, niezależnie od statusu społecznego. Najczęściej korzystali jednak niewolnicy lub bardzo ubodzy obywatele rzymscy. 

Być może słowo restauracja jest w tym przypadku nieco na wyrost, albowiem ten punkt gastronomiczny przypominał bardziej stragan z żaroodpornym blatem z dużymi otworami, na którym stawiano naczynia z gorącymi potrawami. Musiał to być popularny obiekt gastronomiczny, skoro zdecydowano się na sprzedaż ciepłych potraw. W tamtych czasach nie było przecież podgrzewaczy ani kuchenek mikrofalowych. Potrawy musiały być w miarę szybko konsumowane na miejscu. Kto wie, może obiekt ten należał nawet do pierwszej sieci typu fast food. Na to pytanie poznamy odpowiedź dopiero wtedy, gdy uda się odnaleźć drugi taki obiekt. Jak każda restauracja czy bar także to miejsce miało swój specyficzny wystrój. Archeolodzy odkryli umieszczone na kontuarze freski przedstawiające w bardzo żywych kolorach koguta i dwie kaczki. Inny fresk stanowi przedmiot sporu naukowców. Czemu przedstawiono na nim psa na smyczy? Niektórzy badacze doszli do zdumiewające i jakże bliskiego nam wniosku, że było to przypomnienie, by w restauracji trzymać swojego pupila uwiązanego. My także posługujemy się tego typu obrazkami przedstawiający przekreślonego na czerwono psa.

A gdzie był starożytny Sanepid?

Tego typu bary były całodobowe. Na kamiennym barze w kształcie litery L można było wybrać z terakotowych słoi całkiem smaczne potrawy. Przypominało to trochę współczesny stół szwedzki. Nie było to jednak miejsce, które odwiedzali zamożni klienci. Z Menu thermopolium mógł skorzystać każdy, niezależnie od statusu społecznego. Najczęściej korzystali jednak niewolnicy lub bardzo ubodzy obywatele rzymscy. Pod tym względem miejsce to przypominało współczesne restauracje typu fast food, popularne w uboższych dzielnicach.

W Pompejach znaleziono około 80 starożytnych restauracji typu fast food. Zazwyczaj sprzedawano w nich zimne dania na wynos.

A jakie potrawy najczęściej serwowano? Menu wydaje się niezwykle imponujące jak na czasy, w których występowały sezonowe niedobory żywności. We wszystkich tego typu „lokalach” serwowano przede wszystkim to co Rzymianie lubili najbardziej: wino typu posca, z niewielką domieszką octu. Czasami zdarzał się nawet taki rarytas jak garum – słony sos z sfermentowanych i lekko nagniłych ryb o niezwykle intensywnym smaku, który pasował do znajdującego się w menu chleba, serów, warzyw i owoców. Za dnia można było zjeść gorącą zupę i gulasz. Wybór był naprawdę imponujący, bo w wielu tego typu przybytkach można było tanio posmakować także mięsa drobiowego, pieczonej koziny, wieprzowiny, a nawet owoców morza.

Taka lista dań nasuwa oczywiście poważne pytanie o jakość i bezpieczeństwo przygotowanych potraw. Nie mamy żadnych informacji na temat liczby zatruć po jedzeniu w thermopolium. Można się jednak domyślać, że ze względu na brak chłodziarni, potrawy (szczególnie mięsne i owoce morza” szybko ulegały zepsuciu. Toksyny powstałe w wyniku gnicia białka zwierzęcego były zapewne przyczyną niejednej przedwczesnej śmierci.

Nie podjeżdżało się co prawda rydwanem do okienka typu drive-thru, ale istniały inne podobieństwa do współczesnych barów szybkiej obsługi. Archeolodzy odkryli na terenie Pompejów miejsce, w którym na kulinarnym stanowisku znaleziono doskonale zachowane freski. Massimo Osanna, dyrektor parku archeologicznego w Pompejach, podkreśla, że znaleziono tu już około 80 takich starożytnych restauracji typu fast food. Zazwyczaj sprzedawano w nich zimne dania na wynos. Ale w 2019 r. odkopano fragment pierwszej starożytnej „restauracji” z gorącymi potrawami, zwaną thermopolium.

Pozostało jeszcze 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia świata
„Abbey Road” Beatlesów. Fotografia z historią: banda oszołomów na zebrze
Historia świata
Od chińskiej kostki do komputerów. Jak rozwój technologii zmieniał muzykę?
Historia świata
Sława i śmierć Elvisa Presleya. Historia rock’n’rollowej muzycznej fali
Historia świata
Sensacyjne odkrycia na dnie mórz. Nie wszystko złoto, co się świeci
https://track.adform.net/adfserve/?bn=78448410;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Historia świata
Jak Jimmy Carter utracił Biały Dom?