Odkrycie, który świadczy o splendorze epoki Średniego Państwa

Międzynarodowy zespół archeologów odkrył liczący 4000 lat grobowiec, w którym zachowały się w doskonałym stanie dwie bogato zdobione trumny.

Publikacja: 21.10.2024 16:11

Malowidło grobowe z czasów Średniego Państwa

Malowidło grobowe z czasów Średniego Państwa

Foto: Wikimedia Commons

Komorę grobową odkryto w pobliżu ruin starożytnego egipskiego miasta Asjut podczas wspólnych wykopalisk prowadzonych przez naukowców z egipskiego Uniwersytetu Sohag, Wolnego Uniwersytetu w Berlinie i Egiptolodzy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles.Według oświadczenia egipskiego Ministerstwa Turystyki i Starożytności archeolodzy zidentyfikowali komnatę grobową kobiety o imieniu Idi, która była jedyną córką Djefaihapiego, wybitnego gubernatora zamożnego regionu Asjut, położonego wzdłuż wybrzeża Nilu. Pobliskie miejsce jego pochówku jest największym odkrytym przez archeologów grobowcem niekrólewskim zbudowanym w centralnej części dawnego królestwa Egiptu. Wygląd grobowca wskazuje, że Djefaihapi był jednym z najważniejszych i najbardziej wpływowych gubernatorów prowincji.

Trumny nienaruszone przez rabusiów

Położony niedaleko miejsca jego pochówku drugi grobowiec w którym zostało złożone ciało jego jedynej córki o imieniu Idi, wskazuje, że musiała to być bardzo bogata rodzina.  

Idi została pochowana w dwóch trumnach, misternie dekorowanej mniejszej trumnie włożonej do większej trumny. Ze względu na charakterystyczne szczegóły artystyczne zdobień mniejszej trumny, naukowcy oceniają, że grobowiec Idi został zbudowany w czasach  Średniego Państwa, czyli między 2030 a 1650 rokiem p.n.e.

„Znalezienie dwóch nienaruszonych trumien z  czasów Średniego Państwa jest niezwykle rzadkie” – uważa Kathlyn Cooney, profesor egipskiej sztuki i architektury oraz przewodnicząca Wydziału Języka i Kultur Bliskiego Wschodu na UCLA – „Trumny wydają się być bardzo dobrze zachowane, a w dodatku są też pokryte zawiłymi formułami, które miały pomóc zmarłemu odnaleźć drogę do zaświatów”.Komora grobowa Idi została odkryta prawie 1,5 metra pod ziemią. Choć wiele wskazuje, że grobowiec został splądrowany już przez starożytnych rabusiów, to na szczęście zachowały się w nim dwie trumny kobiety, które mimo bardzo jakościowego wykonania najwyraźniej nie miały wartości dla złodziei. Mają za to ogromne znaczenie dla egiptologii. Obie trumny są bowiem bogato wygrawerowane i pomalowane zarówno od środka, jak i na zewnątrz.

Ze względu na charakterystyczne szczegóły artystyczne zdobień mniejszej trumny, naukowcy oceniają, że grobowiec Idi został zbudowany w czasach Średniego Państwa, czyli między 2030 a 1650 rokiem p.n.e.

Większa trumna ma niecałe 3 metry, a mniejsza około 2,5 metra długości.  Na podstawie analizy zachowanego w ich wnętrzu szkieletu Idi badacze przypuszczają, że zmarła ona jeszcze przed 40. rokiem życia i prawdopodobnie miała wrodzoną bardzo poważną wadę jednej stopy. Była zatem osobą niepełnosprawną. Obok trumien archoelodzy znaleźli także kilka małych artefaktów, w tym dwie malowane drewniane statuetki oraz dzban kanopski, służący do przechowywania narządów wewnętrznych zmarłej.  Przypuszcza się, że jedna z tych statuetek może prawdopodobnie przedstawiać Idi.Trumny są pokryte przede wszystkim  hieroglificznymi tekstami, zawierającymi magiczne zaklęcia i modlitwy, ale także kilka iformacji o zmarłej. Określają Idi jako „panią domu”, w którym mieszkała zapewne ze swoim ojcem. Jak już było wspomniane, był on gubernatorem prowincji Asjut za panowania Senusreta I, drugiego faraona z XII dynastii. Zasiadał na tronie od 1971 do 1926 roku p.n.e.

„Znalezienie dwóch nienaruszonych trumien z czasów Średniego Państwa jest niezwykle rzadkie” – uważa Kathlyn Cooney, profesor egipskiej sztuki i architektury oraz przewodnicząca Wydziału Języka i Kultur Bliskiego Wschodu na UCLA

Niedoceniana epoka w historii starożytnego Egiptu

Okres tzw. Średniego Państwa nie wzbudza tak dużego zainteresowania jak inne epoki w dziejach starożytnego Egiptu. Egiptolog Wolfram Grajetzki z University College London uważa, że znacznie większym zainteresowaniem zarówno naukowców, jak i amatorów interesujących się starożytnością wzbudza  „Epoka piramid” i późne Nowe Królestwo z jego najbardziej znanymi faraonami, wśród których są Echnaton, Tutanchamon i Ramzes II Wielki.Dlatego tak ważnym odkryciem jest grobowiec Idi, który  poszerza wiedzę na temat epoki Średniego Państwa. A przecież, jak podkreśla w wywiadzie dla Newsweeka profesor Joann Fletcher, archeolożka z Uniwersytetu w Yorku, która nie brała udziału w wykopaliskach: „już sama jakość barwnika użytego do ozdobienia zewnętrznej trumny dowodzi artystycznego i kulturalnego splendoru epoki Średniego Państwa”, czyli okresu w historii starożytnego Egiptu, który datuje się na czasy panowania XI, XII, a nawet częściowo XIII dynastii, w latach od ok. 2050 do ok. 1760 p.n.e. Warto podkreślić, że była to epoka stabilności politycznej, opierającej się na sanacji potęgi egipskiej monarchii.

Komorę grobową odkryto w pobliżu ruin starożytnego egipskiego miasta Asjut podczas wspólnych wykopalisk prowadzonych przez naukowców z egipskiego Uniwersytetu Sohag, Wolnego Uniwersytetu w Berlinie i Egiptolodzy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles.Według oświadczenia egipskiego Ministerstwa Turystyki i Starożytności archeolodzy zidentyfikowali komnatę grobową kobiety o imieniu Idi, która była jedyną córką Djefaihapiego, wybitnego gubernatora zamożnego regionu Asjut, położonego wzdłuż wybrzeża Nilu. Pobliskie miejsce jego pochówku jest największym odkrytym przez archeologów grobowcem niekrólewskim zbudowanym w centralnej części dawnego królestwa Egiptu. Wygląd grobowca wskazuje, że Djefaihapi był jednym z najważniejszych i najbardziej wpływowych gubernatorów prowincji.

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia świata
Jimmy Carter ma 100 lat. Jak zdobył Biały Dom?
Cykl Partnerski
Przejście do nowej energetyki musi być bezpieczne
Historia świata
Naukowcy od czarnej flagi. Co wiemy o piratach
Historia świata
Reforma kalendarza. Dni, które ludziom „ukradł” sam papież
Historia świata
Bolonia: kolebka współczesnych uniwersytetów
Historia świata
Wybory w USA: Wady i zalety systemu elektorskiego