Przed II wojną światową archeolodzy włoscy koncentrowali swoją uwagę głównie na poszukiwaniu pozostałości z okresu Imperium Rzymskiego. Przy okazji pomijali lub ignorowali ślady o wiele starszy kultur, z których każda miała szansę na podobny rozwój jak plemiona zamieszkujące siedem wzgórz nad Tybrem.
Dopiero po II wojnie światowej archeolodzy zajęli się poszukiwanie najstarszych śladów człowieka na Półwyspie Apenińskim. Ich odkrycia wskazują, że ludzie żyli tu już w epoce paleolitu, który w Italii rozpoczął się ok. 5 tysięcy lat temu.
Epokę brązu na Półwyspie Apenińskim reprezentowała tzw. kultura terra mare, co po włosku oznacza „czarną ziemię”. Zapoczątkowali ją prawdopodobnie Italikowie mówiący językiem indoeuropejskim. Wkroczyli oni do Italii ok. 1800 roku p.n.e. Ze względu na dość wolne osadnictwo spowodowane różnorodnością klimatu i krajobrazu Italii, przybysze zróżnicowali się na Latynów, Umbrów i Samnitów. Część z nich prawdopodobnie ok. 1000 roku przed Chrystusem dotarła na Sardynię rozpoczynając na tej wyspie epokę żelaza. W tym samym czasie na tereny północne dzisiejszych Włoch przybyła nowa fala migrantów. Byli to przedstawiciele kultury Villanova, nazwanej tak od miejscowości koło Bolonii, gdzie odkryto pierwsze artefakty tego ludu. Znamienne, że zabytki tej kultury przypominają wyroby kultury halsztackiej znad Dunaju, co może oznaczać, że społeczność ta przywędrowała z dzisiejszych obszarów Austrii i Węgier.
Epokę brązu na Półwyspie Apenińskim reprezentowała tzw. kultura terra mare, co po włosku oznacza „czarną ziemię”. Zapoczątkowali ją prawdopodobnie Italikowie mówiący językiem indoeuropejskim. Wkroczyli oni do Italii ok. 1800 roku p.n.e.
Charakterystyczną cechą wyróżniającą kulturę Villanowa z północnej Italii, podobnie jak starszą o 800 lat kulturę terra mare, jest sposób żegnania zmarłych. Oba ludy nie grzebały swoich bliskich, lecz paliły zwłoki, a prochy składano w urnach zakopywanych w ziemi lub ustawianych w niszach skalnych.
