Koncert utworów zakazanych przez nazistów

Z okazji 81. rocznicy wybuchu powstania w Getcie Warszawskim, w Austriackim Forum Kultury odbędzie się recital muzyki kompozytorów, których muzyka została zakazana przez reżim nazistowski i uznana za tzw. „sztukę zdegenerowaną”

Publikacja: 11.04.2024 09:51

Zespół VIVA LA CLASSICA! Od lewej: Piotr Lato, Joanna Sochacka, Mateusz Kasprzak-Łabudziński, Julitt

Zespół VIVA LA CLASSICA! Od lewej: Piotr Lato, Joanna Sochacka, Mateusz Kasprzak-Łabudziński, Julitta Dominika Walder

Foto: VIVA LA CLASSICA

Austriackie Forum Kultury i zespół VIVA LA CLASSICA! organizują recital muzyki kompozytorek i kompozytorów, których muzyka została zakazana przez nazistowski reżim i uznana za tak zwaną „sztukę zdegenerowaną” (Entartete Kunst) ze względu na ich pochodzenie, przekonania, płeć lub orientację seksualną.

Słowo „zdegenerowany” było powszechnie używane do opisywania sztuki lub muzyki zakazanej w III Rzeszy Niemieckiej.

Program koncertu pt. „Melancholia” zostanie wykonany przez zespół muzyczny VIVA LA CLASSICA!. Recital dedykowany jest tym kompozytorom, którzy mimo upływu tylu lat wciąż pozostają nieznani, a zasługują na większą uwagę ze względu na rzadko wykonywane utwory. Podczas programu będziemy wspominać ich życie oraz wyjątkową twórczość.

Koncert odbędzie się 18 kwietnia o godzinie 19.00 w Austriackim Forum Kultury na ul. Próżnej 7/9 w Warszawie. Wstęp wolny.

Zespół VIVA LA CLASSICA!, w składzie: Julitta Dominika Walder (sopran), Mateusz Kasprzak-Łabudziński (skrzypce), Piotr Lato (klarnet) i Joanna Sochacka (fortepian) wykona utwory z repertuaru Ericha Wolfganga Korngolda, Albana Berga, Ericha Zeisla, Rosy Wertheim i wielu innych kompozytorów.

Mottem koncertu są pamiętne słowa Szymona Wiesenthala: „Przetrwanie to przywilej, który zobowiązuje. Zawsze zadawałem sobie pytanie, co mogę zrobić dla tych, którzy nie przeżyli. Odpowiedź, którą znalazłem dla siebie (i która bynajmniej nie musi być odpowiedzią każdego ocalałego) brzmi: chcę być ich rzecznikiem, chcę zachować ich pamięć żywą, aby zmarli mogli żyć w tej pamięci”.

Totalitaryzm nazistowski posiadał różne oblicza. Jednym z pomysłów na „oczyszczenie” kultury z wrogich reżimowi hitlerowskiego elementów wolnościowych było całkowite zakazanie wykonywania muzyki kompozytorów, którzy nie komponowali w myśl ideologii nazistowskiej, byli pochodzenia żydowskiego lub należeli do innych mniejszości narodowych, byli dyskryminowani ze względu na swoją orientację seksualną jak również płeć, a ich spuściznę nazwano dosłownie „sztuką wyklętą”.

Prześladowani artyści byli zmuszeni do emigracji, żeby przetrwać i móc dalej tworzyć. To ich muzykę, często całkiem nieznaną, wykona zespół VIVA LA CLASSICA!. Na szczególną uwagę zasługują utwory kobiet kompozytorek, które były podwójnie dyskryminowane – za płeć i pochodzenie lub poglądy.

W programie koncertu znalazł się cykl pieśni „MELANCHOLIE”, op. 13, skomponowany przez Paula Hindemitha w latach 1917-1919. I to te utwory zainspirowały tytuł koncertu. W tych pieśniach opartych na wierszach Morgensterna przejawia się wczesny ekspresjonistyczny styl Hindemitha, za który był prześladowany przez nazistów. Z tego cyklu zostanie zaprezentowany utwór "Dunkler Tropfe“, który jest marszem żałobnym.

W programie przewidziane jest także wykonanie utworów żydowskich kompozytorow polskiego pochodzenia: Szymona Laksa, Mieczysława Wajnberga, Karola Rathausa, jak również Henriëtte Bosmans, Vítězslavy Kaprálovej, Rosy Wertheim, Victora Ullmanna, Franza Waxmana, Ericha Zeisla, a także Paula Hindemitha i Ericha Wolfganga Korngolda. Ich kompozycje powstawały w emocjonalnie trudnych okolicznościach, podczas ucieczki, w więzieniu lub na wygnaniu, towarzyszyła im tęsknota i melancholia, a także nostalgiczne spojrzenie wstecz na "utraconą" Europę, ich ojczyznę.

Program uzupełni współczesna kompozycja młodego polskiego kompozytora na ten temat: trio na fortepian, skrzypce i klarnet "Hommage à Alban Berg" Jerzego Fryderyka Wojciechowskiego.

Patronat honorowy nad recitalem objęli:  Werner Kogler, Wicekanclerz Republiki Austrii i Federalny Minister Sztuki, Kultury, Służby Publicznej i Sportu oraz Ambasador Republiki Austrii w Polsce Andreas Stadler.

Organizację koncertu wsparło Austriackie Federalne Ministerstwo Sztuki, Kultury, Służby Cywilnej i Sportu, Wiedeński Instytut Wiesenthala Studiów nad Holokaustem (VWI) oraz Żydowskie Muzeum Galicji w Krakowie.

Austriackie Forum Kultury i zespół VIVA LA CLASSICA! organizują recital muzyki kompozytorek i kompozytorów, których muzyka została zakazana przez nazistowski reżim i uznana za tak zwaną „sztukę zdegenerowaną” (Entartete Kunst) ze względu na ich pochodzenie, przekonania, płeć lub orientację seksualną.

Słowo „zdegenerowany” było powszechnie używane do opisywania sztuki lub muzyki zakazanej w III Rzeszy Niemieckiej.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia świata
Geneza systemu dwupartyjnego w USA
Historia świata
Nie tylko Putin. Ukraina spaloną ziemią Stalina
Historia świata
Masakra w My Lai
Historia świata
Samolot z gumy i lotnik na sznurku. Odkrywcze projekty
Historia świata
Krzysztof Kowalski: Szukać trzeba do skutku