USA nie po raz pierwszy miały problem z wyborem trzeciej osoby w państwie

Brak spikera powodował poważne konsekwencje dla funkcjonowania amerykańskiej władzy ustawodawczej. Co prawda pracami izby kierował pełniący obowiązki jej przewodniczącego spiker pro tempore Patrick Timothy McHenry, ale zgodnie z Konstytucją USA i regulaminem Izby Reprezentantów nie mógł on podejmować kluczowych decyzji w sprawach dotyczących głosowań nad poszczególnymi ustawami.

Urząd spikera Izby Reprezentantów został ustanowiony w 1789 r. na mocy artykułu I rozdziału II Konstytucji Stanów Zjednoczonych. Spiker jest nie tylko politycznym przewodniczącym Izby, ale także kierownikiem administracyjnym tej instytucji o bardzo szerokich kompetencjach. Tradycją stało się, że jest on także nieformalnym przywódcą swojej partii.

Co ciekawe Konstytucja wcale nie wymaga, aby spiker Izby Reprezentantów był jej urzędującym członkiem. Należy jednak podkreślić, że każdy dotychczasowy spiker był także urzędującym kongresmenem. Osoba piastując ten urząd zajmuje także drugie miejsce w linii sukcesji po prezydencie Stanów Zjednoczonych, zaraz po wiceprezydencie i przed prezydentem pro tempore amerykańskiego Senatu.

Czytaj więcej

Polityka

Jest nowy spiker Izby Reprezentantów. Donald Trump: Będzie wspaniały

Mike Johnson, republikański kongresmen z Luizjany, został wybrany na nowego spikera Izby Reprezentantów. Jego kandydaturę popierał były prezydent USA Donald Trump.

Pierwszy spiker pochodził z rodziny niemieckich imigrantów

Dotychczas zaszczytną funkcję spikera izby niższej amerykańskiego Kongresu pełniło 55 osób. Pierwszym był Frederick Augustus Conrad Muhlenberg, luterański pasto z Pensylwanii. Muhlenberg został wybrany na przewodniczącego izby 3 listopada 1780 r. Był pierwszym sygnatariuszem Karty Praw.

Pochodził z rodziny niemieckich imigrantów. Jego ojciec Heinrich Melchior Mühlenberg przyjechał do Ameryki w celach misyjnych. Bardzo słabo posługiwał się językiem angielskim. Nie było mu to zresztą specjalnie potrzebne. Pod koniec XVIII wieku co drugi mieszkaniec Pensylwanii mówił wyłącznie po niemiecku. Jego żona, Anna Maria z domu Weiser, prawdopodobnie w ogóle nie rozumiała mowy Szekspira.

A jednak to ich synowi, pierwszemu spikerowi niższej izby Kongresu, Amerykanie zawdzięczają, że język angielski stał się jedynym językiem urzędowym nowej Unii. W 1794 r., podczas drugiej kadencji Muhlenberga na stanowisku spikera, część delegatów pochodzenia niemieckiego wniosła projekt ustawy przewidujący tłumaczenie wszystkich aktów urzędowych na język niemiecki. Projekt uzyskałby większość gdyby od głosu nie powstrzymał się sam spiker Muhlenberg. Zapytany przez swoich pobratymców czemu to zrobił odpowiedział krótko: „im szybciej Niemcy staną się Amerykanami, tym będzie lepiej”. Tak zrodziła się słynna „Legenda Muhlenberga”, która zrzuca odpowiedzialność na pierwszego spikera Izby za odrzucenie języka niemieckiego jako języka urzędowego w Stanach Zjednoczonych.

Czytaj więcej

Polityka

Kongres USA: Grożą śmiercią parlamentarzystce po głosowaniu na spikera

Mariannette Miller-Meeks, kongresmenka z Partii Republikańskiej, ma otrzymywać "wiarygodne groźby śmierci" po tym jak zagłosowała przeciw kandydaturze Jima Jordana na spikera Izby Reprezentantów.

Spiker, który wybrał prezydenta USA

Jednak to nie pierwszy spiker Frederick Augustus Conrad Muhlenberg ukształtował ważną pozycję przewodniczącego Izby Reprezentantów w amerykańskim systemie politycznym.

Jednym z najbardziej charyzmatycznych i wpływowych spikerów był siódmy w historii przewodniczący Izby Reprezentantów Henry Clay senior. W parlamencie federalnym reprezentował on swój rodzinny stan Kentucky.

Kiedy wybrano go na urząd spikera w 1811 roku, był przerażony tym co zastał. Izba Reprezentantów nie tylko nie miała spójnego regulaminu głosowań, ale delegaci traktowali obrady jak wesołe spotkania towarzyskie w tawernie. Krzyczeli, śmiali się, obrażali się wzajemnie nie przebierając w wulgaryzmach i nie raz dochodziło nawet do bójek. Dlatego od początku swojej kadencji Henry Clay postawił sobie za zadanie ucywilizowanie obrad, utrzymanie porządku i egzekwowanie opracowanych przez siebie zasad. W czasie trzech jego kadencji w latach 1811–1814, 1815–1820 i 1823–1825, funkcja spikera została przekształcona w stanowisko posiadające władzę nad procesem legislacyjnym. W przeciwieństwie do wielu swoich poprzedników, którzy na wzór Muhlenberga unikali udziału w debatach i angażowania się w proces legislacyjny, Clay nie tylko brał udział w debatach, ale też bez skrępowania wykorzystywał swoje wpływy, aby doprowadzić do przyjęcia popieranych przez siebie środków. Przykładem może być wypowiedzenie wojny w 1812 r. lub przegłosowanie pakietu ustaw planu gospodarczego własnego projektu, które nazwano „systemem amerykańskim”.