Już za 19 zł miesięcznie przez rok
Jak zmienia się Polska, Europa i Świat? Wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i historia w jednym miejscu i na wyciągnięcie ręki.
Subskrybuj i bądź na bieżąco!
Aktualizacja: 12.07.2025 04:54 Publikacja: 25.05.2023 21:00
Foto: Stock Adobe
Kibice sportowi wiedzą, że tartan to masa elastyczna, którą pokrywa się bieżnie i rozbiegi do treningów i zawodów lekkoatletycznych, natomiast erudyci (których jest mniej niż kibiców) znają także inne, pierwotne znaczenie tego słowa: wzór w kratę z pasów różnych kolorów i różnej szerokości, w jaki tkane są wełniane materiały pledowe; oznaka określonego klanu szkockiego.
Pół wieku temu w Szkocji, w torfowisku Glen Affric (region Highlands), 15 kilometrów od Loch Ness, znaleziono fragment tkaniny z owczej wełny o wymiarach 55 x 43 cm. Uznano wtedy, że jest to najstarszy zachowany fragment autentycznej szkockiej kraty. Ale jak stary? Wtedy nie zdołano tego określić. Teraz, dysponując dużo lepszymi metodami badawczymi, naukowcy ponownie pochylili się nad tym kawałkiem tartanu, prace te zleciła STA – Scottish Tartans Authority. Metodą węgla radioaktywnego C14 określono wiek tkaniny: powstała w latach 1500–1600. Analizie biochemicznej poddano także barwniki, oglądano je również pod mikroskopem elektronicznym o bardzo dużej rozdzielczości. Okazało się, że kolory: zielony, kasztanowaty (rudawo-brązowy), czerwony i żółty uzyskiwano z porostów, soku owoców, kory, wodorostów lub innych naturalnych barwników. Wynik tej analizy pasuje do datowania uzyskanego metodą C14. Użycie wyłącznie naturalnych barwników wskazuje, że ten tartan powstał przed rokiem 1750, ponieważ dopiero w połowie XVIII w. zaczęto stosować substancje syntetyczne. Fragment tkaniny z Glen Affric przetrwał jedynie dlatego, że znalazł się w torfowisku, bez dostępu tlenu, co sprzyja zachowywaniu materii organicznej.
Jak zmienia się Polska, Europa i Świat? Wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i historia w jednym miejscu i na wyciągnięcie ręki.
Subskrybuj i bądź na bieżąco!
Historycy studiujący dzieje życia Napoleona Bonaparte zazwyczaj koncentrują się na okresie jego największych suk...
Odpowiedzialny biznes przechodzi kolejną ewolucję związaną z nowymi wymaganiami regulacyjnymi. Tym razem celem jest strategiczna transformacja pozwalająca na skuteczną ochronę środowiska i praw człowieka. Jak odpowiedzieć na te wyzwania?
Wierzę, że na banknotach, które wypuści kiedyś suwerenna już wyspa, będą twarze Adolfa Erika Nordenskiölda i Fri...
Na początku lipca 1941 r. Rosjanom wydawało się, że w obliczu niepowstrzymanego wkraczania wojsk niemieckich w g...
Jak i kiedy zbudowano linie podziemnego transportu miejskiego w takich państwach jak: Indie, Gruzja, Azerbejdżan...
Wywodził się z duńskiej dynastii Jelling, był synem Swena Widłobrodego, który w 1013 r. podbił Anglię. Knut posz...
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas