Wyprawa z Malinowskim i wojenne losy Witkacego

„Zmagał się z traumą frontową i niechętnie powracał do chwil spędzonych w piekle nad Stochodem” – mówi Przemysław Pawlak, autor książki „Witkacy. Biografia”.

Publikacja: 27.03.2025 21:00

Stanisław Ignacy Witkiewicz, „Autoportret w gwardyjskim czaku, w mundurze paradnym”

Stanisław Ignacy Witkiewicz, „Autoportret w gwardyjskim czaku, w mundurze paradnym”

Foto: Muzeum Narodowe w Krakowie/ Wikipedia

Skąd pomysł Witkacego na udział w wyprawie Bronisława Malinowskiego? Czy była to ucieczka przed klimatem, jaki go otaczał po samobójstwie Janczewskiej? Czy przed sobą samym?

Malinowski zaproponował przyjacielowi wspólny wyjazd na kongres BAAS (British Association for the Advancement of Science) w 1914 r., żeby wyciągnąć go z głębin rozpaczy, by zająć go czymś po samobójstwie jego narzeczonej Jadwigi Janczewskiej. Prasa publikowała sensacyjne, irytujące błędami i przeinaczeniami doniesienia o tragedii. Stanisław Ignacy Witkiewicz miał, co prawda, zasadne pretensje do Karola Szymanowskiego (z którym prawdopodobnie Janczewska była w ciąży), a także do Bronisława Piłsudskiego, który miał się opiekować paniami pod nieobecność Stasia, ale przede wszystkim miał wyrzuty sumienia, że pokłócił się z Jadwigą i poszedł w góry na parę dni, a ona w tym czasie odebrała sobie życie. Sam potem miał myśli samobójcze, nie widział możliwości kontynuowania zwykłego spokojnego życia. Przed targnięciem się na nie powstrzymała go troska o ukochaną matkę.

Pozostało jeszcze 94% artykułu

Już za 19 zł miesięcznie przez rok

Jak zmienia się Polska, Europa i Świat? Wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i historia w jednym miejscu i na wyciągnięcie ręki.

Subskrybuj i bądź na bieżąco!

Reklama
Historia Polski
Pamiętamy o Wołyniu
Historia Polski
Mały książę – dzieciństwo i rodzinne koligacje
Historia Polski
Obława na zabójców zatrzymana przez Rosjan i Białorusinów
Historia Polski
Wielokrotnie oszukał śmierć: życie na krawędzi Aleksandra Stpiczyńskiego
Historia Polski
Pociąg do Warszawy. Rozmowa z Piotrem Nowiną-Konopką
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama