Aktualizacja: 21.11.2024 21:10 Publikacja: 15.08.2024 21:00
Po kapitulacji Powstania Warszawskiego pan Jerzy wraz z rodziną – podobnie jak inni mieszkańcy stolicy – trafił do obozu przejściowego Dulag 121 w Pruszkowie
Foto: Ze zbiorów Muzeum Warszawy
Panie Jerzy, los pozwolił panu przeżyć doświadczenie Powstania Warszawskiego z zupełnie niezwykłej perspektywy ośmioletniego dziecka. Wyobrażam sobie, że tak wielkie wydarzenie widziane oczami małego chłopca musiało utrwalić się inaczej niż w pamięci dorosłych świadków. Jak zatem wyglądają pańskie wspomnienia?
Sam nie wiem, czy te różnice są aż tak wielkie. Ekstremalnie trudny czas powstania nie oszczędzał nikogo i dzieci stawały w obliczu dokładnie takich samych wyzwań oraz problemów jak ludzie dorośli. Pamiętam, jak kolosalnym zmartwieniem było zdobycie zwykłej, zdatnej do picia wody. A przecież o ile człowiek jest w stanie przetrwać przez dłuższy czas bez jedzenia, o tyle bez wody mu się to z pewnością nie uda. Dlatego już na początku powstania mój ojciec wraz z pozostałymi mężczyznami z kamienicy przy ul. Złotej 63, w której zastało nas powstanie, zaangażowali się w proces kopania studni. Po długich godzinach żmudnej pracy zobaczyliśmy wreszcie w mrocznej czeluści mętną ciemnożółtą wodę. Wpadliśmy w taką euforię, jakbyśmy odkryli mityczną Fontannę Młodości! Kobiety ostrożnie wydobywały ten „skarb” na powierzchnię, a następnie poprzez metodyczne wielokrotne przelewanie wody do słoików stopniowo pozbywały się mulistej zawiesiny i pozyskiwały ciecz zdatną do spożycia. Rzecz jasna nie było tej wody w zawrotnych ilościach, a zatem musieliśmy przez cały czas bardzo ją oszczędzać. Jeżeli zaś chodzi o jedzenie… to nie pamiętam dosłownie nic. Czarna dziura. Co jedliśmy i czy cokolwiek w ogóle? Naprawdę nie pamiętam. To bardzo zastanawiające. Jest to tym bardziej paradoksalne, że w gruncie rzeczy 1 sierpnia ja i moi rodzice znaleźliśmy się w Warszawie właśnie ze względów „żywieniowych”. Tego dnia przyjechaliśmy z Mszczonowa, gdzie mieszkaliśmy, aby dostarczyć prowiant ze wsi dziadkom oraz mojej starszej siostrze Mirce, która uczyła się w stolicy na tajnych kompletach. Wybuch walk zastał nas w domu dziadków przy ul. Złotej i nie mogliśmy już tego lokalu opuścić. Początkowy tumult na ulicy wzbudził w nas lęk przed kolejną niemiecką akcją w rodzaju łapanki, ale szybko zjawiły się koleżanki siostry, które przekazały nam informację o wybuchu powstania. Dziewczęta natychmiast zasiadły do maszyny do szycia i zabrały się za przygotowywanie powstańczych opasek. Dzisiaj przy okazji dzielenia się moimi wspomnieniami często zdarza mi się od rozmówców usłyszeć opinię, że mieliśmy strasznego pecha. Ja jednak prezentuję inny punkt widzenia. Mieliśmy wiele szczęścia, gdyż wszyscy członkowie naszej rodziny przeżyli. Ze spokojnym sumieniem i z pełną odpowiedzialnością mogę więc stwierdzić, że możliwość oglądania na własne oczy tych historycznych dni postrzegam w kategoriach wielkiego zaszczytu, a pierwsze przepełnione entuzjazmem i nadzieją na zwycięstwo oraz wolność momenty były po prostu piękne.
84 lata temu Niemcy zamknęli bramy do getta warszawskiego. Niemal 400 osób zostało uwięzionych za murami. Obecnie budowane jest Muzeum Getta Warszawskiego. Co w nim będzie można zobaczyć?
Nie podoba mi się nazwa „Święto Niepodległości”. Historia naszej państwowości nie zaczyna się 11 listopada 1918 r., ale ponad tysiąc lat wcześniej. Nie zmienia to oczywistego faktu, że właśnie tego dnia, kiedy na frontach I wojny światowej umilkły działa, zwierzchnictwo nad budzącą się z długiego snu Rzeczpospolitą obejmował człowiek, którego niezmordowanej walce i bezkompromisowej postawie zawdzięczamy naszą suwerenność.
Czy Rada Regencyjna była bezwolną marionetką w rękach okupantów, czy rzadkim okazem realizmu Polaków?
Stare Powązki, Rakowice, Łyczaków, Rossa – te cmentarze łączy nie tylko doniosła rola w polskiej kulturze, ale również czas powstania. Są bowiem pamiątkami po zmianach zapoczątkowanych przez Ludwika XVI.
Europejczycy są coraz bardziej przekonani, że mogą wpłynąć na ochronę klimatu poprzez zmianę codziennych nawyków
Żaden inny światowy przywódca nie przyczynił się do odzyskania przez nasz kraj niepodległości tak bardzo jak Woodrow Wilson, 28. prezydent Stanów Zjednoczonych (w latach 1913–1921).
Pion śledczy IPN w Warszawie zakończył śledztwo w sprawie zbrodni popełnionych przez Niemców na obywatelach polskich w obozie koncentracyjnym Dachau. Umorzył je, bo prawdopodobnie sprawcy nie żyją. Ale nie ma takiej pewności.
Zespół śledczy badający nieprawidłowości w funkcjonowaniu podkomisji smoleńskiej wszczął pięć śledztw i przejął dwa - poinformował rzecznik prasowy Prokuratury Krajowej prok. Przemysław Nowak. Dotyczą one m.in. przekroczenia uprawnień i niedopełnienia obowiązków przez byłego szefa podkomisji i byłego ministra obrony narodowej, posła PiS Antoniego Macierewicza.
Liberałowie zza oceanu twierdzą, że sowiecki wywiad nigdy nie zbudował V kolumny wśród amerykańskich elit. Trwające do dziś próby dyskredytowania komisji parlamentarnej senatora Josepha McCarthy’ego dowodzą jednak czegoś kompletnie odwrotnego.
Już 32 lata temu na własnej skórze się przekonałem, do czego jest zdolny Antoni Macierewicz i nic więcej zdziwić mnie nie może. Zjechał pan Antoni do Nowego Jorku, gdzie byłem od dwóch lat konsulem generalnym, i wygłosił osobliwy odczyt w szacownym Instytucie Józefa Piłsudskiego.
Polscy naukowcy zbierają pieniądze na misję archeologiczną, w trakcie której zostanie zbadany królewski grobowiec w Egipcie. Potrzeba 250 tys. zł.
Co łączy ze sobą Instagram, Muzeum Egipskie i Narodowe Muzeum Cywilizacji Egipskiej? Wirtualna rzeczywistość. Dzięki niej zwiedzający mogą zobaczyć, jak wystawiane w gablotach artefakty wyglądały w czasach, kiedy powstały.
3 grudnia w Bibliotece Narodowej w Warszawie zostanie wręczona Nagroda „Rzeczpospolitej” im. Jerzego Giedroycia. Oto lista nominowanych.
84 lata temu Niemcy zamknęli bramy do getta warszawskiego. Niemal 400 osób zostało uwięzionych za murami. Obecnie budowane jest Muzeum Getta Warszawskiego. Co w nim będzie można zobaczyć?
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas
