Polska Akademia Nauk i jej skomplikowane dzieje

Polska Akademia Nauk (PAN) była początkowo wzorowana na Radzieckiej Akademii Nauk i miała ułatwić władzom politycznym kontakt ze środowiskiem naukowym oraz zapewnić rządzącym wsparcie PAN przy podejmowaniu trudnych społecznie decyzji.

Publikacja: 13.06.2024 21:00

Pałac Staszica w Warszawie – siedziba niektórych instytutów I Wydziału PAN

Foto: Adrian Grycuk / Wikimedia Commons

Ryszard Tadeusiewicz

W poprzednim felietonie z tej serii pisałem o powstaniu i rozwoju Polskiej Akademii Umiejętności („Rzecz o Historii”, 31 maja 2024). Wspomniałem tam, że w pewnym momencie władze PRL zastąpiły niezależną od polityków i dlatego nielubianą w PZPR korporację akademicką PAU uformowaną nieco na wzór radziecki Polską Akademię Nauk. PAN istnieje do dzisiaj i działa równolegle do PAU, a wielu naukowców należy zarówno do PAU, jak i do PAN. Wybór do obu Akademii odbywa się w wyniku rekomendacji co najmniej trzech tzw. członków rzeczywistych, a potem tajnego wyboru dokonywanego przez wszystkich członków odpowiednich korporacji. Ja sam zostałem wybrany do PAU w 1998 r., a cztery lata później do PAN, dlatego o obu tych akademiach mogę pisać z pewną znajomością rzeczy.

Pozostało jeszcze 93% artykułu

Czytaj więcej, wiedz więcej!
Rok dostępu za 99 zł.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję?
- możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Mieszko I (ur. 922–945 r., zm. 25 maja 992 r.) – władca Polski sprawujący władzę od ok. 960 r. Ojcie

Historia Polski

Mieszko z Piastów, cwany geniusz

Mieszko w 966 r. wybrał najmądrzej, jak mógł. Dzięki „czeskiej ścieżce” chrystianizacji Polski jego następcy mog...

Fragment Księgi umarłych przedstawiający scenę "egipskiego" sądu ostatecznego

Historia Polski

Bogusław Chrabota: Bóg jedyny, Bóg zmartwychwstały

Co jest ważniejsze: monoteizm czy zmartwychwstanie? Boskość Chrystusa czy jego triumf nad śmiercią?

Historia Polski

Ostatnie bitwy i koronacja Chrobrego

Wyprawa zbrojna ok. 1020 r. zdawała się koniecznością, bo w kraju Prusów misjonarze zamiast wiernych znajdowali...

„Bolesław I Chrobry w koronie koronacyjnej królów polskich” – obraz Marcellego Bacciarellego z ok. 1

Historia Polski

Królewska koronacja Bolesława Chrobrego

Są w dziejach narodów wydarzenia, których wpływ na przyszłe wieki jest nieprzemijający. Dla nas takim wydarzenie...

Materiał Partnera

Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów

Polityka klimatyczna i rynek energii w Polsce: podstawy prawne, energetyka społeczna. praktyczny proces powołania i rejestracji spółdzielni energetycznych oraz podpisania umowy z OSD