Polacy odnawiają groby rodaków za granicą. Gdzie?

W tym roku odnowiono dziesiątki grobów Polaków na cmentarzach w innych krajach m.in. we Francji, na Łotwie i w Ukrainie. Wśród nich tablicę nagrobną Juliana Ursyna Niemcewicza - dramaturga, poety, wolnomularza, członka Komisji Edukacji Narodowej.

Publikacja: 02.11.2023 11:27

Grób Juliana Ursyna Niemcewicza we Francji

Grób Juliana Ursyna Niemcewicza we Francji

Foto: Instytut Polonika

Prace te realizował Instytut Polonika, który otacza opieką nekropolie pozostające poza granicami kraju. Na 63 cmentarzach znajdujących się m.in. w Ukrainie, Łotwie, Francji, Rumunii czy w Afryce zrealizowano projekty remontowo - konserwatorskie przy polskich mogiłach. Działania te są finansowane z budżetu państwa.

Odnawiają nagrobek Juliana Ursyna Niemcewicza we Francji

We Francji prace były prowadzone na cmentarzu Les Champeaux w Montmorency pod Paryżem, nazywanym Panteonem Polskiej Emigracji. Są tam groby m.in. rodziny Adama Mickiewicza, Cypriana Kamila Norwida, Juliana Ursyna Niemcewicza i Karola Kniaziewicza, Bronisława Piłsudskiego, Olgi Boznańskiej, Heleny i Alfreda Paderewskich (żona i syn Ignacego Paderewskiego).

Czytaj więcej

Wszystkich Świętych 2023. Znani ludzie, którzy odeszli w ciągu ostatniego roku

- Jednym z ważniejszych przedsięwzięć konserwatorskich prowadzonych w tym roku przez Instytut Polonika na tym cmentarzu jest renowacja podwójnego nagrobka Juliana Ursyna Niemcewicza i Karola Kniaziewicza – absolwentów słynnej Szkoły Rycerskiej, związanych z ustanowieniem Konstytucji 3 Maja – informuje Lukrecja Jaszewska, rzeczniczka prasowa Instytutu Polonika. Prace zakończą się w listopadzie 2023 r.

Odnawiane były też groby powstańców listopadowych na trzech innych francuskich cmentarzach, w Bretanii i Normandii: Misericorde w Nantes (nagrobek Leopolda Guckiego), Machecoul koło Nantes (nagrobek Józefa Obalskiego) oraz w Trouville-Sur-Mer (nagrobek Ludwika Jana Celińskiego).

Odnawiane nagrobki i kaplice na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie

Podobnie jak w poprzednich latach prace prowadzone były na lwowskim cmentarzu Łyczakowskim. - W tym roku zapoczątkowany został projekt konserwacji kaplicy rodziny Jaworskich. To już czwarta, po kaplicy Barczewskich, Krzyżanowskich i Dunin-Borkowskich tak duża i niezwykle wymagająca realizacja. W tym roku zakończą się także prace przy nagrobku Henryka Mosinga - polskiego lekarza, epidemiologa, współpracownika prof. Rudolfa Weigla w badaniach nad szczepionką przeciw tyfusowi. Henryk Mosing nie wyjechał ze Lwowa po wojnie i potajemnie został wyświęcony na kapłana przez kardynała bł. Stefana Wyszyńskiego – przypomina Lukrecja Jaszewska.

Czytaj więcej

Wszystkich Świętych 2023. Znani Polacy, którzy odeszli w ciągu ostatniego roku

Na cmentarzu Bazyliańskim w Krzemieńcu kontynuowany jest zaś program konserwacji nagrobków rozpoczęty przez Instytut Polonika już w 2018 roku. Do tej pory odnowiono 16 grobów. Prace trwają też na cmentarzu chrześcijańskim w Czerniowcach. W tym roku odnawiane są nagrobki: Tekli Simonowiczowej (1800-1873) z domu Krzysztofowicz, Łazara Michałowicza (zm. 1840) oraz ks. Kajetana Kasprowicza (1854-1909) – duchownego katolickiego obrządku ormiańskiego. Ks. Kajetan Kasprowicz był jednym z założycieli Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi i Głuchoniemymi.

Polscy konserwatorzy odnawiają zabytki na Łotwie

Prace prowadzone są też na cmentarzu katolickim w Daugavpils (dawniej Dyneburg), na Łotwie. Odnawiany jest nagrobek polskiego adwokata i urzędnika konsularnego Stanisława Syrewicza (1858-1926). Uroczyste jego oddanie przewidziane jest na 16 listopada 2023 r., w Dzień Służby Zagranicznej.

Instytut Polonika uruchomił portal „Dziedzictwo za granicą. Baza poloników”, który pomaga odnaleźć informacje dotyczące polskiej spuścizny kulturowej poza granicami Polski

Z kolei na cmentarzu św. Michał w Rydze trwają prace przy nagrobkach: Kazimierza Węcławowicza, Józefa i Karoliny Michalskich oraz rodziny Stankiewiczów. Konserwacji zostaną poddane również dekoracyjne, metalowe ogrodzenia pól grobowych. Zakończenie prac planowane jest na koniec roku 2023.

Instytut wspiera też finansowo wolontariat. Dzięki temu przeprowadzone zostały prace na 40 cmentarzach położonych w różnych krajach m.in. w Ukrainie, Gruzji, Rumunii, Wielkiej Brytanii. Wolontariusze dotarli również do Afryki. Udało się ocalić mogiły Polaków znajdujące się na cmentarzach położnych w rumuńskich wsiach Wikszany i Kaczyka, a także na Zaolziu w Czechach czy w mołdawskiej wsi Styrcza. W samej Ukrainie przeprowadzono prace na 23 cmentarzach, w 20 miejscowościach.

Baza polskich grobów i cmentarzy Instytutu Polonika

Instytut Polonika uruchomił portal „Dziedzictwo za granicą. Baza poloników”, który pomaga odnaleźć informacje dotyczące polskiej spuścizny kulturowej poza granicami Polski. W serwisie baza.polonika.pl można znaleźć m.in. groby i cmentarze polskie poza granicami kraju, w tym cmentarze wojenne za granicą. Obecnie baza liczy 16 985 kart nagrobków, 42 676 kart osobowych, w tym 19 415 osób spoczywających na 428 cmentarzach wojennych.

Prace te realizował Instytut Polonika, który otacza opieką nekropolie pozostające poza granicami kraju. Na 63 cmentarzach znajdujących się m.in. w Ukrainie, Łotwie, Francji, Rumunii czy w Afryce zrealizowano projekty remontowo - konserwatorskie przy polskich mogiłach. Działania te są finansowane z budżetu państwa.

Odnawiają nagrobek Juliana Ursyna Niemcewicza we Francji

Pozostało 93% artykułu

Ten artykuł przeczytasz z aktywną subskrypcją rp.pl

Zyskaj dostęp do ekskluzywnych treści najbardziej opiniotwórczego medium w Polsce

Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Rzetelne informacje, różne perspektywy, komentarze i opinie. Artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.

Historia
Jak ma wyglądać park przy pałacu w Podhorcach
Historia Polski
Mimo wojny Polacy nadal odnawiają perłę Wołynia
Historia Polski
Kalisz 1914. Kronika zagłady miasta
Historia Polski
Zmarł Leszek Moczulski, prorok Polski niepodległej
Historia Polski
Leszek Moczulski nie żyje