Rocznica odkrycia części Archiwum Ringelblum

Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma organizuje festiwal, który ma upamiętnić rocznicę odnalezienia pierwszej części archiwum Zagłady.

Publikacja: 16.09.2023 11:46

Skrzynki i bańki na mleko w których ukryto Archiwum Ringelbluma

Skrzynki i bańki na mleko w których ukryto Archiwum Ringelbluma

Foto: Wikipedia

Festiwal będzie odbywał się od 18 do 24 września.

- Pierwsza część Archiwum została odnaleziona w 1946 r. dzięki staraniom członków Oneg Szabat, którym udało się przeżyć wojnę. Pisarki Racheli Auerbach, której imieniem już wkrótce zostanie nazwany skwer na Muranowie, oraz sekretarza grupy Hersza Wassera. To ich wytrwałość pozwoliła odkryć jedno z najcenniejszych świadectw Zagłady. Obie części Archiwum są przechowywane w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma – przypomina dyrektorka ŻIH Monika Krawczyk.

Festiwal ŻIH o Archiwum Ringelbluma

Festiwal Żydowskiego Instytutu Historycznego to okazja by poznać bliżej historię Archiwum Ringelbluma i jego twórców, a także zobaczyć materiały na co dzień niedostępne dla zwiedzających. To m.in. prace Beniamina Rozenfelda, który stworzył cykl rysunków przybliżających warunki życia oraz śmierć w getcie warszawskim. Festiwal pokaże również jak aktualne we współczesnym kontekście były działania grupy Oneg Szabat. O znaczeniu dokumentowania zbrodni wojennych, także w Ukrainie, będzie mówił Nikita Grekowicz z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Z kolei pod tytułem „Twórczynie Archiwum Ringelbluma” odbędzie się gra miejska, która pozwala poznać historie m.in. Cecylii Słapakowej, czy Racheli Auerbach, członkiń grupy Oneg Szabat. Festiwalowy tydzień zakończy performatywne czytanie dokumentów z Podziemnego Archiwum Getta Warszawskiego w wykonaniu aktorów Teatru Ochoty. W programie są także oprowadzania po wystawach, spacery a także otwarty finisaż wystawy plenerowej „Korzenie powstania. Opór w getcie warszawskim”, która towarzyszyła tegorocznemu Marszowi Pamięci.

W czasie trwania Festiwalu wstęp na wszystkie wystawy w Żydowskim Instytucie Historycznym jest bezpłatny.

Czym jest Archiwum Ringelbluma stworzone przez grupę Oneg Szabat

Podziemne Archiwum Getta Warszawy zostało utworzone jesienią 1940 r. dzięki inicjatywie dr. Emanuela Ringelbluma i przy udziale stworzonej przez niego konspiracyjnej organizacji Oneg Szabat. Początkowo zadaniem członków grupy było dokumentowanie żydowskiego życie w Polsce, ostatecznie zbierali materiały dotyczące Zagłady.

Pierwsza część archiwum została ukryta na terenie getta warszawskiego (w piwnicach szkoły Borochowa przy ul. Nowolipki 68) na przełomie lipca i sierpnia 1942 r., druga w tym samym miejscu na początku lutego w 1943 r.

We wrześniu 1946 r. odnaleziono pierwszą część archiwum, na drugą natrafiono przypadkiem dopiero w grudniu 1950 r.

Ocalone archiwum zawiera kilka tysięcy dokumentów (rękopisów, druków, fotografii) liczących w sumie ponad 28 tys. kart. Duża część zgromadzonych w nim materiałów nie ma odpowiedników w innych zachowanych kolekcjach archiwalnych na świecie. Do źródeł unikatowych należy np. zbiór relacji, kolekcję listów napływających do getta warszawskiego, opracowania przygotowane przez zespół Oneg Szabat, wybór druków konspiracyjnych z getta warszawskiego, teksty utworów literackich powstałych podczas wojny, dokumenty pochodzenia prywatnego.

Archiwum Ringelbluma znajduje się w zbiorach Żydowskiego Instytutu Historycznego. Zostało ono wpisane na listę UNESCO „Pamięć Świata” jako zabytek światowego dziedzictwa. Jest unikalnym zbiorem dokumentów stanowiących jedno z najważniejszych świadectw o Zagładzie polskich Żydów.

Festiwal będzie odbywał się od 18 do 24 września.

- Pierwsza część Archiwum została odnaleziona w 1946 r. dzięki staraniom członków Oneg Szabat, którym udało się przeżyć wojnę. Pisarki Racheli Auerbach, której imieniem już wkrótce zostanie nazwany skwer na Muranowie, oraz sekretarza grupy Hersza Wassera. To ich wytrwałość pozwoliła odkryć jedno z najcenniejszych świadectw Zagłady. Obie części Archiwum są przechowywane w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma – przypomina dyrektorka ŻIH Monika Krawczyk.

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Plus Minus
Henryk Grynberg: W Polsce był i znów jest szkodliwy dla niej spisek antyżydowski
Plus Minus
Jak powstawało warszawskie getto
Historia Polski
Zygmunt II August – ostatni z Jagiellonów
Historia Polski
Przy stoliku w Czytelniku
Historia Polski
Skąd się wzięła biało-czerwona szachownica lotnicza? Zawdzięczamy ją przypadkowi