W poszukiwaniu Mieszka I

Siedem lat temu Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uznał Wielką Sobotę, 14 kwietnia 966 r., jako datę chrztu księcia Mieszka I. Jest to oczywiście data symboliczna. Do naszych czasów nie zachowały się bowiem żadne zapiski dotyczące miejsca i czasu tego przełomowego dla Polski wydarzenia.

Publikacja: 13.04.2023 21:00

„Chrzest Polski” – obraz Jana Matejki z 1889 r.

„Chrzest Polski” – obraz Jana Matejki z 1889 r.

Foto: Zamek Królewski w Warszawie

Istnieje kilkanaście kronik średniowiecznych, które opisują lub przynajmniej wspominają dwa pierwsze wieki naszego państwa. Żadne z tych dzieł nie wymienia jednak konkretnej daty ani miejsca, w którym odbyła się uroczystość. Nie dysponujemy nawet drobnymi poszlakami archeologicznymi, które faworyzowałyby pod tym względem Poznań, Ostrów Lednicki czy Gniezno.

Każde polskie dziecko jest uczone w szkole i w domu, że chrzest Mieszka I to początek polskiej państwowości. Nawet w PRL, państwie programowo laickim, rok 966 był uznawany za cezurę w dziejach tego narodu. Ale czy słusznie? Przecież nie mamy na to jakichkolwiek dowodów. No, może z wyjątkiem napisanej 150 lat później na zamówienie Bolesława Krzywoustego płatnej kroniki autorstwa nieznanego nam cudzoziemca. Powtarzam po raz kolejny: nasza wiedza historyczna o epoce pierwszych Piastów to niemal tylko narracja Galla Anonima. Aby dojść do prawdy, musimy nieustannie podważać jego przesłanie, ćwiczyć własną wyobraźnię, zbierać dowody poszlakowe. Dziejopisarz ten nie dysponował bowiem żadnymi archiwami, encyklopediami czy wykopaliskami archeologicznymi. Nie znał też ludzi bliskich pierwszemu księciu. Wszystko, co wiedział, pochodziło tylko i wyłącznie z przekazów ustnych od praprawnuków ludzi otaczających owego Mieszka. Spróbujmy jedynie na podstawie opowiadań naszych dziadków, bez wglądu do dokumentów, zdjęć czy przekazów, opisać życie naszych przodków żyjących w latach 70. XIX wieku. Dla większości z nas byłoby to zadanie niewykonalne. Dlatego, nie kwestionując uczciwości i rzetelności Galla Anonima, musimy pamiętać, że jego kronika to ledwie mglisty zarys prawdy, zbiór rozmytych przez czas pogłosek i rodzinnych legend.

Złap mikołajkową okazję!

Czytaj dalej RP.PL.
Ciesz się dostępem do treści najbardziej opiniotwórczego medium w Polsce. Rzetelne informacje, pogłębione analizy, komentarze i opinie. Treści, które inspirują do myślenia. Oglądaj, czytaj, słuchaj.
Historia Polski
Baza Polaków poległych za granicą będzie uzupełniana
Historia Polski
Noc, która przebudziła Polskę
Historia Polski
„Siedmiu łajdaków”? – generałowie zabici w Noc listopadową
Historia Polski
Stary bóg Hus, Juliusz Cezar i Kazimierz Odnowiciel
Materiał Promocyjny
Przewaga technologii sprawdza się na drodze
Historia Polski
„Athenaeum” Józefa Ignacego Kraszewskiego
Materiał Promocyjny
Transformacja w miastach wymaga współpracy samorządu z biznesem i nauką