Autorem pierwszego fake newsa był babiloński bóg?

Zagadki w słowach "sprytnego boga" opisane w pochodzącym sprzed niemal 4 tysięcy lat "Eposie o Gilgameszu" to "najwcześniejszy w historii przykład rozpowszechniania fake newsów" - twierdzi Martin Worthington, badacz z Uniwersytetu w Cambridge.

Publikacja: 27.11.2019 09:20

Autorem pierwszego fake newsa był babiloński bóg?

Foto: U0045269 [CC BY-SA 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)]

Wzmianki w "Eposie o Gilgameszu" opisują, że bóg Ea (bóg asyryjsko-babiloński, patron wód, kultury, mądrości, cywilizacji, sztuk, rzemiosł artystycznych) oszukał ludzkość poprzez prostą grę słów opartą na manipulacji fonetyką.

- Ea oszukał ludzkość przekazując fake newsy - powiedział Worthington.

- Powiedział babilońskiemu Noe, znanemu jako Utnapisztim, aby zapewnił swój lud, że jedzenie spadnie z nieba, jeśli pomogą mu zbudować arkę - wyjaśnił.

Mająca 3 tysiące lat jedenasta tablica "Eposu o Gilgameszu" opisująca historię powodzi, została znaleziona w 1872 roku. Opisana w niej historia przypominają biblijną historię potopu, jaki Bóg zesłał na ludzkość.

Tablica opowiada historię Utnapisztima, któremu bóg Ea nakazał budowę łodzi, która miała ocalić jego i jego rodzinę. Utnapisztim zrobił to, co nakazał mu bóg - i umieścił na swojej łodzi zwierzęta, zgodnie z wolą Ea.

Dwuznaczne słowa Ea pojawiają się w liczącym dziewięć wierszy fragmencie tekstu - tłumaczy Worthington, asyriolog specjalizujący się w kwestiach gramatyki, literatury i medycyny.

- To, czego ludzie nie wiedzą, że przekaz Ea to sztuczka: to sekwencja dźwięków, które mogą być rozumiane skrajnie inaczej - dodaje. Wyjaśnia, że w języku angielskim przykładem takiej wieloznaczności są słowa "I scream" (ja krzyczę) i "ice-cream" (lody).

W przypadku wypowiedzi Ea optymistyczna interpretacja jego słów mówi o jedzeniu spadającym z nieba, ale jednocześnie słowa te można odczytać również jako zapowiedź nadciągającej powodzi.

Chodzi o fragment tekstu w brzmieniu:

ina šer(-)kukki

ina lilâti ušaznanakkunuši šamut kibati

W "optymistycznym" odbiorze można je przetłumaczyć jako:

O świcie będą placki z mąki,

wieczorem spadnie na was deszcz zboża.

Jednocześnie można to jednak odczytać jako:

O świcie deszcz spadnie na was z ciemności,

A potem przed zmierzchem spadnie na was deszcz, którego krople będą jak (ziarna) pszenicy

- W czasie tego wydarzenia, umiejscowionego w czasach mitologicznych, manipulowanie informacjami i językiem się rozpoczęło. Może to być pierwszy przykład fake newsa - powiedział Worthington.

Worthington tłumaczy, że bóg mógł manipulować słowami, aby ocalić siebie - babilońscy bogowie mogli bowiem przetrwać tylko dlatego, że ludzie ich karmili. - Bóg Ea manipuluje ludźmi i wprowadza ich w błąd, ponieważ służy to jego interesowi. Jest mnóstwo współczesnych skojarzeń - wyjaśnia.

Wzmianki w "Eposie o Gilgameszu" opisują, że bóg Ea (bóg asyryjsko-babiloński, patron wód, kultury, mądrości, cywilizacji, sztuk, rzemiosł artystycznych) oszukał ludzkość poprzez prostą grę słów opartą na manipulacji fonetyką.

- Ea oszukał ludzkość przekazując fake newsy - powiedział Worthington.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia
Pomogliśmy im odejść z honorem. Powstanie w getcie warszawskim
Historia
Jan Karski: nietypowy polski bohater
Historia
Yasukuni: świątynia sprawców i ofiar
Historia
„Paszporty życia”. Dyplomatyczna szansa na przetrwanie Holokaustu
Historia
Naruszony spokój faraonów. Jak plądrowano grobowce w Egipcie