Reklama

Z ziemi polskiej do Palestyny

Idee syjonistyczne rozpowszechniały się wśród Żydów polskich już w latach 70. i 80. XIX w. Podejmowali je pisarze i intelektualiści żydowscy, ale szeroki oddźwięk zyskały po 1881 r., kiedy w Rosji w odpowiedzi na wzmożone prześladowania Żydów powstał ruch Howewei Cyjon (Miłośnicy Syjonu).

Publikacja: 29.06.2008 19:47

W 1882 r. pierwsze takie stowarzyszenie powstało w Białymstoku, a wkrótce zyskało dużą popularność w Warszawie. Jego zwolennikami byli przede wszystkim zasymilowani Żydzi, którym rodzący się antysemityzm Polaków uniemożliwiał konsumpcję owoców asymilacji.

Działacz ruchu syjonistycznego, polityk i mąż stanu Apolinary Hartglas (1883 – 1953) tak oto wspominał swoje pierwsze zetknięcie z syjonizmem: „W tejże siódmej klasie dowiedziałem się o syjonizmie. Było to w 1898 r. [...] Przychodził też do nas dorosły już wówczas młody człowiek [...] Władysław Tuchhendler... Rodzina Tuchhendlerów w Warszawie była zupełnie zasymilowana. Tak oto Tuchhendler zaczął nam opowiadać z zachwytem o świeżo wydanej broszurze niejakiego dr Herzla »Państwo żydowskie«. Unosił się nad nią, wykazywał doniosłość tego ideału. Ja z Judtem wykpiliśmy go. Nonsens – co my mamy z tym wspólnego? Brednie! Gdzieś na pustyni należącej do Turcji, o tysiące kilometrów od Polski tworzyć państwo? Kto tam pójdzie? Skąd wziąć pieniądze na to? I czy Turcja pozwoli na to? Dlatego że przed 2 tys. lat było tam lenne państewko żydowskie, już wtedy naprawdę rządzone przez Rzymian? Nie, my jesteśmy Polakami i Polakami pozostaniemy, a Żydami jesteśmy tylko formalnie z wyznania”. Pomimo początkowego sceptycyzmu, syjonizm zdobywał sobie coraz więcej zwolenników, szczególnie wśród części młodego pokolenia, zasymilowanej inteligencji zaboru rosyjskiego i austriackiego. Pierwsze grupy syjonistyczne na ziemiach polskich ograniczały się do zbierania pieniędzy na wyjazd do Palestyny. Historycy szacują, że do końca 90. lat XIX w. ruch ten liczył od 4 do 5 tysięcy członków. Dopiero wydarzenia 1905 – 1906 r. w Królestwie Polskim wpłynęły na rozwój liczebny organizacji syjonistycznych. Wtedy właśnie zaczęły powstawać żydowskie partie syjonistyczne.

Już za 19 zł miesięcznie przez rok

Jak zmienia się Polska, Europa i Świat? Wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i historia w jednym miejscu i na wyciągnięcie ręki.

Subskrybuj i bądź na bieżąco!

Reklama
Historia
Kim naprawdę był Hans Kloss
Historia
Jakie tajemnice skrywa jeszcze więzienie przy Rakowieckiej w Warszawie
Historia
Zrabowany pierścień króla Zygmunta Starego w niemieckich rękach
Historia
Lądowa epopeja żaglowca Vasa
Materiał Promocyjny
Sprzedaż motocykli mocno się rozpędza
Historia
Wikingowie: w poszukiwaniu nowego domu
Reklama
Reklama