Północna Etiopia

Niewiele krajów na świecie może się pochwalić – jak Etiopia – ciągłością władzy państwowej od starożytności do czasów współczesnych.

Publikacja: 27.11.2008 02:24

Widok Addis Abeby – stolicy Etiopii

Widok Addis Abeby – stolicy Etiopii

Foto: EAST NEWS

Ostatni jej cesarz Hajle Sellasje I był 252. władcą z dynastii wywodzącej się, jak chce legenda, od królowej Saby. Etiopia, której terytorium sięga po równik, to jedyny kraj Czarnej Afryki – od IV w. n.e. chrześcijański – tak mocno związany ze starożytnym światem Bliskiego Wschodu i Morza Śródziemnego.

W Starym Testamencie wspomina się go ponad 30 razy. Gdy w Europie powstawały i upadały imperia, na rozległych abisyńskich wyżynach niezmiennie trwała – skutecznie opierając się islamowi i mocarstwom kolonialnym – anachroniczna, feudalna monarchia.

Zmiótł ją przed 30 laty zamach stanu. Dopiero po upadku krwawego reżimu wojskowego zaczęto tutaj – w jednym z najuboższych krajów świata, nękanym suszami i wojnami – budować demokrację, wciąż jeszcze „ludową”.

Kolebką Etiopii są jej północne – pełne zabytkowych świątyń i budowli – prowincje Tigrai i Amhara w pobliżu źródeł Nilu Błękitnego, którędy prowadziły pradawne handlowe trakty z Rogu Afryki, dzisiejszej Somalii, w głąb kontynentu. W czasach królowej Saby rosły tu bujne lasy.

Dziś nie ma po nich śladu. Okolice Aksum, pierwszej stolicy etiopskiego państwa, i historycznych miast Adua, Lalibela i Gonder to spalone słońcem góry – biedna rolnicza kraina – gdzie na tarasowych poletkach uprawia się abisyńską trawę teff, zboża, sezam, fasolę i cebulę. Nie przemierzają jej już kupieckie karawany. Ale zamiast nich pojawiają się coraz liczniejsi turyści witani z nadzieją przez miejscową ludność.

[srodtytul]Adua[/srodtytul]

Miasto położone w górskiej kotlinie – na szlaku biegnącym od wybrzeży Morza Czerwonego do pierwszej stolicy nowożytnej Etiopii, Gonder – pełne było niegdyś europejskich podróżników i arabskich kupców handlujących kością słoniową i niewolnikami. Dziś na jego pokrytych pyłem uliczkach dostrzec można tylko nielicznych przechodniów i stragany z warzywami. O dawnej świetności przypominają pokryte patyną kopuły starych kościołów Gebriel Bet i Maryam Bet.

Na północny wschód od miasta wznosi się nad wąskimi tarasami pól uprawnych skalisty wierzchołek Chidane Meret, który nadaremnie szturmowali włoscy alpiniści. Ze szczytu widać odległe o ok. 12 km nagie skały masywów Monte Raio i Monte Esciascio, skąd górskimi wąwozami, ścieśniającymi się miejscami do kilkuset metrów szerokości, wyruszyło natarcie generała Baratieri.

[srodtytul]Aksum[/srodtytul]

Kaplica w pobliżu najstarszego, z IV w., etiopskiego kościoła St. Mary z Zion przypomina skromny domek na europejskim przedmieściu, wyróżniający się jedynie niewielką kopułą. Legenda głosi, że tu właśnie przechowywana jest Arka Przymierza, którą pierwszy monarcha etiopski Menelik, syn króla Salomona i królowej Saby – archeolodzy odkryli na skraju miasta ruiny jej pałacu i łaźni – przywiózł z Jerozolimy.

Aksum to stolica pierwszego, założonego w I w. p.n.e., państwa etiopskiego, które w czasach świetności w V – VI w. należało do potęg ówczesnego świata. Symbolem owej potęgi są uważane za arcydzieła sztuki i architektury starożytne granitowe obeliski, stelle. Najwyższy z nich, liczący 24 m wysokości i ważący 190 t, został zrabowany przez armię włoską na rozkaz Mussoliniego. Dopiero przed trzema laty wrócił na swoje miejsce.

[srodtytul]Lalibela[/srodtytul]

Portugalski ksiądz Franciso Alvarez po obejrzeniu 13 wykutych w skałach w XII/XIII w. kościołów Nowej Jerozolimy napisał: „z pewnością zbudowały je anioły, gdyż praca ta wydaje się być rzeczą iście nadludzką”. W rzeczywistości to dzieło cesarza Lalibeli, pochodzącego z Indii architekta Sidi Meskela oraz 40 tys. etiopskich robotników i rzemieślników.

Największa z ukrytych w litej skale świątyń – wykuto nie tylko wnętrza, ale także fasadę i mury zewnętrzne – to Bet Emanuel liczący 33 m długości i 12 m wysokości. Za najbardziej tajemniczy uchodzi Bet Golgota ze skalnymi załomami i tajnymi schodami, a za najdoskonalszy architektonicznie Bet Gijorgis (kościół św. Jerzego) przypominający wykutą w głębi różowej skały 15-m wieżę na planie symetrycznego krzyża.

[srodtytul]Gonder[/srodtytul]

Miłośnik architektury cesarz Fasilidas zbudował w swej nowej stolicy zamek wzorowany na najwspanialszych rezydencjach europejskich. Jego następcy poszli w ślady dziada. Dziś w Gonder można wśród buszu oglądać pozostałości aż sześciu rycerskich zamków, jakby przeniesionych z Włoch czy Francji.

[srodtytul]Jezioro Tana[/srodtytul]

Na 18 z 37 wysp na największym (prawie 3 tys. km kw.) jeziorze Etiopii w starych monastyrach przechowywane są manuskrypty z pierwszych wieków chrześcijaństwa i insygnia koronacyjne etiopskich władców. Z jeziora, po którym wciąż pływa się łodziami z papirusu, wypływa Nil Błękitny. 30 kilometrów dalej tworzy wspaniałą kaskadę czterech wodospadów o wysokości 40 m każdy, zwanych Tys Yssat – „Wodą, która dymi”.

[ramka]Porady praktyczne

[srodtytul]Dojazd [/srodtytul]

- samolotem Turkish Airlines z Warszawy do Addis Abeby przez Stambuł – 2395 zł, KLM przez Amsterdam – 3361 zł

- samolotem Ethiopian z Addis Abeby do Gonder – od 2750 birrów (ETB)

- autobusem z Addis Abeby do Aksum (1100 km) – ok. 165 ETB

- wynajęcie samochodu na dzień – ok. 500 ETB, terenowego – 1400 ETB

[srodtytul]Hotele[/srodtytul]

- Roha, Lalibela – 424 ETB

- Goha, Gonder – 305 ETB

- Fogera, Gonder – 210 ETB

- Africa, Aksum – 184 ETB

- Hibrat, Gonder – 105 ETB

- 1 birr (ETB) – 0,29 zł[/ramka]

Historia
Obżarstwo, czyli gastronomiczne alleluja!
Historia
Jak Wielkanoc świętowali nasi przodkowie?
Historia
Krzyż pański z wielkanocną datą
Historia
Wołyń, nasz problem. To test sprawczości państwa polskiego
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Historia
Ekshumacje w Puźnikach. Po raz pierwszy wykorzystamy nowe narzędzie genetyczne
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne