Północna Etiopia

Niewiele krajów na świecie może się pochwalić – jak Etiopia – ciągłością władzy państwowej od starożytności do czasów współczesnych.

Publikacja: 27.11.2008 02:24

Widok Addis Abeby – stolicy Etiopii

Widok Addis Abeby – stolicy Etiopii

Foto: EAST NEWS

Ostatni jej cesarz Hajle Sellasje I był 252. władcą z dynastii wywodzącej się, jak chce legenda, od królowej Saby. Etiopia, której terytorium sięga po równik, to jedyny kraj Czarnej Afryki – od IV w. n.e. chrześcijański – tak mocno związany ze starożytnym światem Bliskiego Wschodu i Morza Śródziemnego.

W Starym Testamencie wspomina się go ponad 30 razy. Gdy w Europie powstawały i upadały imperia, na rozległych abisyńskich wyżynach niezmiennie trwała – skutecznie opierając się islamowi i mocarstwom kolonialnym – anachroniczna, feudalna monarchia.

Zmiótł ją przed 30 laty zamach stanu. Dopiero po upadku krwawego reżimu wojskowego zaczęto tutaj – w jednym z najuboższych krajów świata, nękanym suszami i wojnami – budować demokrację, wciąż jeszcze „ludową”.

Kolebką Etiopii są jej północne – pełne zabytkowych świątyń i budowli – prowincje Tigrai i Amhara w pobliżu źródeł Nilu Błękitnego, którędy prowadziły pradawne handlowe trakty z Rogu Afryki, dzisiejszej Somalii, w głąb kontynentu. W czasach królowej Saby rosły tu bujne lasy.

Dziś nie ma po nich śladu. Okolice Aksum, pierwszej stolicy etiopskiego państwa, i historycznych miast Adua, Lalibela i Gonder to spalone słońcem góry – biedna rolnicza kraina – gdzie na tarasowych poletkach uprawia się abisyńską trawę teff, zboża, sezam, fasolę i cebulę. Nie przemierzają jej już kupieckie karawany. Ale zamiast nich pojawiają się coraz liczniejsi turyści witani z nadzieją przez miejscową ludność.

[srodtytul]Adua[/srodtytul]

Miasto położone w górskiej kotlinie – na szlaku biegnącym od wybrzeży Morza Czerwonego do pierwszej stolicy nowożytnej Etiopii, Gonder – pełne było niegdyś europejskich podróżników i arabskich kupców handlujących kością słoniową i niewolnikami. Dziś na jego pokrytych pyłem uliczkach dostrzec można tylko nielicznych przechodniów i stragany z warzywami. O dawnej świetności przypominają pokryte patyną kopuły starych kościołów Gebriel Bet i Maryam Bet.

Na północny wschód od miasta wznosi się nad wąskimi tarasami pól uprawnych skalisty wierzchołek Chidane Meret, który nadaremnie szturmowali włoscy alpiniści. Ze szczytu widać odległe o ok. 12 km nagie skały masywów Monte Raio i Monte Esciascio, skąd górskimi wąwozami, ścieśniającymi się miejscami do kilkuset metrów szerokości, wyruszyło natarcie generała Baratieri.

[srodtytul]Aksum[/srodtytul]

Kaplica w pobliżu najstarszego, z IV w., etiopskiego kościoła St. Mary z Zion przypomina skromny domek na europejskim przedmieściu, wyróżniający się jedynie niewielką kopułą. Legenda głosi, że tu właśnie przechowywana jest Arka Przymierza, którą pierwszy monarcha etiopski Menelik, syn króla Salomona i królowej Saby – archeolodzy odkryli na skraju miasta ruiny jej pałacu i łaźni – przywiózł z Jerozolimy.

Aksum to stolica pierwszego, założonego w I w. p.n.e., państwa etiopskiego, które w czasach świetności w V – VI w. należało do potęg ówczesnego świata. Symbolem owej potęgi są uważane za arcydzieła sztuki i architektury starożytne granitowe obeliski, stelle. Najwyższy z nich, liczący 24 m wysokości i ważący 190 t, został zrabowany przez armię włoską na rozkaz Mussoliniego. Dopiero przed trzema laty wrócił na swoje miejsce.

[srodtytul]Lalibela[/srodtytul]

Portugalski ksiądz Franciso Alvarez po obejrzeniu 13 wykutych w skałach w XII/XIII w. kościołów Nowej Jerozolimy napisał: „z pewnością zbudowały je anioły, gdyż praca ta wydaje się być rzeczą iście nadludzką”. W rzeczywistości to dzieło cesarza Lalibeli, pochodzącego z Indii architekta Sidi Meskela oraz 40 tys. etiopskich robotników i rzemieślników.

Największa z ukrytych w litej skale świątyń – wykuto nie tylko wnętrza, ale także fasadę i mury zewnętrzne – to Bet Emanuel liczący 33 m długości i 12 m wysokości. Za najbardziej tajemniczy uchodzi Bet Golgota ze skalnymi załomami i tajnymi schodami, a za najdoskonalszy architektonicznie Bet Gijorgis (kościół św. Jerzego) przypominający wykutą w głębi różowej skały 15-m wieżę na planie symetrycznego krzyża.

[srodtytul]Gonder[/srodtytul]

Miłośnik architektury cesarz Fasilidas zbudował w swej nowej stolicy zamek wzorowany na najwspanialszych rezydencjach europejskich. Jego następcy poszli w ślady dziada. Dziś w Gonder można wśród buszu oglądać pozostałości aż sześciu rycerskich zamków, jakby przeniesionych z Włoch czy Francji.

[srodtytul]Jezioro Tana[/srodtytul]

Na 18 z 37 wysp na największym (prawie 3 tys. km kw.) jeziorze Etiopii w starych monastyrach przechowywane są manuskrypty z pierwszych wieków chrześcijaństwa i insygnia koronacyjne etiopskich władców. Z jeziora, po którym wciąż pływa się łodziami z papirusu, wypływa Nil Błękitny. 30 kilometrów dalej tworzy wspaniałą kaskadę czterech wodospadów o wysokości 40 m każdy, zwanych Tys Yssat – „Wodą, która dymi”.

[ramka]Porady praktyczne

[srodtytul]Dojazd [/srodtytul]

- samolotem Turkish Airlines z Warszawy do Addis Abeby przez Stambuł – 2395 zł, KLM przez Amsterdam – 3361 zł

- samolotem Ethiopian z Addis Abeby do Gonder – od 2750 birrów (ETB)

- autobusem z Addis Abeby do Aksum (1100 km) – ok. 165 ETB

- wynajęcie samochodu na dzień – ok. 500 ETB, terenowego – 1400 ETB

[srodtytul]Hotele[/srodtytul]

- Roha, Lalibela – 424 ETB

- Goha, Gonder – 305 ETB

- Fogera, Gonder – 210 ETB

- Africa, Aksum – 184 ETB

- Hibrat, Gonder – 105 ETB

- 1 birr (ETB) – 0,29 zł[/ramka]

Ostatni jej cesarz Hajle Sellasje I był 252. władcą z dynastii wywodzącej się, jak chce legenda, od królowej Saby. Etiopia, której terytorium sięga po równik, to jedyny kraj Czarnej Afryki – od IV w. n.e. chrześcijański – tak mocno związany ze starożytnym światem Bliskiego Wschodu i Morza Śródziemnego.

W Starym Testamencie wspomina się go ponad 30 razy. Gdy w Europie powstawały i upadały imperia, na rozległych abisyńskich wyżynach niezmiennie trwała – skutecznie opierając się islamowi i mocarstwom kolonialnym – anachroniczna, feudalna monarchia.

Pozostało jeszcze 90% artykułu
Historia
Co naprawdę ustalono na konferencji w Jałcie
Historia
Ten mały Biały Dom. Co kryje się pod siedzibą prezydenta USA?
Historia
Most powietrzny Alaska–Syberia. Jak Amerykanie dostarczyli Sowietom samoloty
Historia
Dlaczego we Francji zakazano publicznych egzekucji
Materiał Promocyjny
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Historia
Tolek Banan i esbecy
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń