W ciągu wieków w świecie ogarniętym wstrząsami społecznymi, religijnymi, nietolerancją i fanatyzmem prześladowani Żydzi znajdowali azyl na ziemiach polskich. Tu rozwijało się ich wielostronne, duchowe i materialne życie, tu kwitły nauka i kultura promieniujące na ośrodki żydowskie wielu krajów.
Warto wspomnieć, że wędrujący kupcy i rzemieślnicy żydowscy zjawiali się na ziemiach polskich jeszcze przed przyjęciem chrześcijaństwa przez Mieszka I w 966 r. Żydowski podróżnik, dyplomata i kupiec, a zarazem pisarz i geograf rodem z Tortossy w Hiszpanii – Ibrahim ibn Jakub (Abraham syn Jakuba), który jako członek poselstwa kalifa z Kordoby do Ottona Wielkiego w swojej relacji z podróży do Niemiec i krajów słowiańskich w roku 965 (966?) pisał m.in. o ziemi „Mszki”, czyli Mieszka, tworząc w ten sposób pisany dokument o przyszłym państwie polskim.
Autor tego cennego dla dziejów Polski zapisu nie był jedynym Żydem podróżującym po ziemiach zachodniosłowiańskich, było ich zapewne więcej i niektórzy tu osiadali na stałe, zakładali rodziny i warsztaty, zajmowali się handlem i rzemiosłem.
Liczniejszy napływ Żydów do Polski datuje się na okres XII – XV w., co było m.in. konsekwencją wojen, wypraw krzyżowych, działalności inkwizycji i prześladowań w krajach Europy Zachodniej. Na ziemiach polskich, potrzebujących cennych inicjatyw i fachowców, rzemieślników, kupców, a nawet, cieszących się sławą w Europie, lekarzy żydowskich, znaleźli oni azyl, tolerancję i opiekę władców, m.in. Bolesława Pobożnego, który nadał im słynny statut kaliski (1264 r.), a później Kazimierza Wielkiego i innych królów.
Z biegiem czasu na ziemiach polskich rozwijały się wszelkie formy żydowskiego życia społecznego, gospodarczego i kulturalnego. Obok masy średnio zamożnej klasy mieszczańskiej i wegetujących w biedzie wyłoniła się znaczna grupa żydowskiej burżuazji, bogatych przedsiębiorców w dziedzinie handlu, przemysłu, bankowości. Pod koniec XIX w. na ziemiach polskich, pod trzema zaborami, żyło ponad 2,1 miliona Żydów, a we wrześniu 1939 r. już 3,3 miliona Żydów, czyli 10 proc. ludności kraju.
