Wydarzenia epoki, lata 1893 – 1900

Publikacja: 12.06.2009 10:57

Sowiecki antropolog Michaił Gierasimow

Sowiecki antropolog Michaił Gierasimow

Foto: bundesarchiv, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

[srodtytul]Świat[/srodtytul]

1 czerwca 1941 roku w Samarkandzie sowiecka ekspedycja archeologiczna z polecenia Stalina i Biura Politycznego WKP (b) rozpoczęła prace w mauzoleum Gur-Emir, w którym znajdowały się grobowce ze szczątkami Timurydów. Założycielem tej dynastii był Tamerlan (Timur Chromy), władca środkowoazjatycki, który w drugiej połowie XIV wieku stworzył potężne państwo obejmujące Chorezm, Chorasan, Irak i kraje Zakaukazia.

Celem ekspedycji kierowanej przez wybitnego archeologa Michaiła Gierasimowa było odnalezienie i zbadanie szczątków Tamerlana. 19 czerwca naukowcy natrafili wreszcie na jego grobowiec, ale dopiero dwa dni później otworzyli go. Ponoć doszło wówczas do awarii oświetlenia i uszkodzenia narzędzi, którymi miano unieść prawie czterotonową płytę przykrywającą sarkofag (widniejąca na niej inskrypcja, prócz 14 imion Tamerlana, zawierała ostrzeżenie o karze dla tych, którzy odważą się naruszyć spokój zmarłego), oraz omdleń wśród archeologów. Szczątki władcy zabrano do badań i wykonania rekonstrukcji jego głowy (Gierasimow był specjalistą światowej klasy w tej dziedzinie).

Następnego dnia po otwarciu sarkofagu Tamerlana Niemcy napadli na ZSRR. Podobno zanim 20 listopada 1942 roku szczątki ponownie pochowano w Samarkandzie, specjalny samolot przeleciał z nimi wzdłuż linii frontu. Duch wojowniczego Tamerlana najwyraźniej udzielił się Armii Czerwonej, bo już 23 listopada okrążyła ona niemiecką 6. Armię pod Stalingradem.

[srodtytul]Europa[/srodtytul]

4 czerwca 1941 roku w Doorn w Holandii zmarł ostatni niemiecki cesarz i król Prus Wilhelm II Hohenzollern. Urodził się 27 stycznia 1859 roku w Berlinie. Władcą Drugiej Rzeszy został 15 czerwca 1888 roku. Prowadził politykę mocarstwową, m.in. rzucił rękawicę potędze morskiej Wielkiej Brytanii, wspierając program rozbudowy niemieckiej floty wojennej Alfreda von Tirpitza. W 1914 roku był orędownikiem rozpętania wojny, która jednak zakończyła się klęską Niemiec.

W obliczu rewolucji listopadowej w 1918 roku abdykował i osiadł w Holandii, która udzieliła mu azylu. W 1940 roku odrzucił propozycję premiera Winstona Churchilla przeniesienia się do Wielkiej Brytanii i pozostał w swoim zamku w Doorn. Po upadku Francji łudził się, że Hitler przywróci w Niemczech monarchię. Obawiając się, że jego pogrzeb zostanie wykorzystany przez propagandę nazistowską, polecił się pochować w zaprojektowanym przez siebie mauzoleum, które wzniesiono w parku otaczającym rezydencję.

[srodtytul]Polska[/srodtytul]

W maju 1941 roku na Nowym Targu powstała Konfederacja Tatrzańska, tajna organizacja założona przez poetę Augustyna Suskiego (ps. Stefan Borus). Jej celem było przeciwstawienie się tzw. Goralenvolkowi, akcji kolaboranckiej zainicjowanej na Podhalu przez Wacława Krzeptowskiego.

Chociaż organizacja miała zasięg lokalny, w szczytowym okresie liczyła ok. 400 członków, przede wszystkim miejscowych działaczy Stronnictwa Ludowego. Jej zbrojnym ramieniem była jednostka o nazwie Dywizja Górska (faktycznie liczyła kilkudziesięciu partyzantów) dowodzona przez mjr. Edwarda Gött-Getyńskiego ps. Sosnkowski. Wydawała też gazetkę „Na Placówce”. Gestapo rozbiło Konfederację Tatrzańską na początku 1942 roku. Suski i Gött-Getyński zginęli potem w obozie koncentracyjnym Auschwitz, a ocaleli z wsypy partyzanci walczyli do końca wojny w oddziale Józefa Kurasia ps. Orzeł, Ogień.

[srodtytul]Świat[/srodtytul]

1 czerwca 1941 roku w Samarkandzie sowiecka ekspedycja archeologiczna z polecenia Stalina i Biura Politycznego WKP (b) rozpoczęła prace w mauzoleum Gur-Emir, w którym znajdowały się grobowce ze szczątkami Timurydów. Założycielem tej dynastii był Tamerlan (Timur Chromy), władca środkowoazjatycki, który w drugiej połowie XIV wieku stworzył potężne państwo obejmujące Chorezm, Chorasan, Irak i kraje Zakaukazia.

Pozostało 87% artykułu
Historia
Paweł Łepkowski: Najsympatyczniejszy ze wszystkich świętych
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Historia
Mistrzowie narracji historycznej: Hebrajczycy
Historia
Bunt carskich strzelców
Historia
Wojna zimowa. Walka Dawida z Goliatem
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Historia
Archeologia rozboju i kontrabandy