Odkryją sekret Łączki?

Pracownicy Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego kończą negocjacje z rodzinami osób pochowanych na Łączce w latach 80. Informują o konieczności przeniesienia grobów i znajdujących się w nich szczątków (mowa o 341 pochowanych tam osobach) w inne miejsce.

Czytaj także:

Powodem jest kontynuacja prac zespołu naukowców IPN, którzy poszukują na Łączce szczątków ofiar zbrodni komunistycznych. Naukowcy podejrzewają, że pod współczesnymi grobami mogą spoczywać zwłoki ok. 280 osób.

– Mamy kontakt ze wszystkimi rodzinami pochowanych we współczesnych grobach, ze 170 rokowania zakończyły się porozumieniem o przeniesieniu nagrobków, z 23 negocjacje trwają, czekamy też na rokowania z jedną rodziną mieszkającą za granicą – opisuje nam Artur Standowicz, wicewojewoda mazowiecki.

Pierwsze decyzje administracyjne o przeniesieniu grobów wojewoda podejmie jeszcze w lutym, ostatnie zapadną w kwietniu i maju. Urząd przygotowuje już także dokumentację przetargową na wyłonienie firmy, która dokona operacji przeniesienia niemal 200 nagrobków (koszt zostanie pokryty z budżetu państwa).

Większość grobów zostanie przesunięta w inne miejsce Powązek. – Rodziny siedmiu zmarłych zdecydowały się przenieść groby na inne cmentarze – dodaje wicewojewoda.

Kwatera „Ł" Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie jest miejscem wyjątkowym. Zdaniem naukowców IPN w latach 1948–1956 dokonywano tam skrytych pochówków żołnierzy podziemia niepodległościowego. Grzebano w nieoznaczonych dołach zamordowanych w czasie śledztw lub straconych na podstawie wyroków wydanych przez komunistyczne sądy w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie.

W późniejszym okresie w celu zatarcia śladów urządzono tam kompostownię i śmietnik, a po połączeniu cmentarzy część terenu przeznaczono na pochówki cywilne. Po wprowadzeniu stanu wojennego w kwaterze „Ł" rozpoczęły się ponowne pochówki. Jak ustalili pracownicy IPN, w latach 1982–1984 pochowano tam ok. 200 osób zasłużonych dla komunistycznego państwa. Byli to m.in. oficerowie LWP, sędziowie okresu stalinowskiego, oficerowie bezpieki i Informacji Wojskowej. Podobne pochówki odbywały się także w pozostałych kwaterach, gdzie wcześniej chowano zmarłych w więzieniach oraz w UB.

W latach dziewięćdziesiątych na części kwatery „Ł" wzniesiony został pomnik poświęcony pamięci więźniów politycznych lat 1945–1956. Ze względu na konieczność przeprowadzenia ekshumacji pomnik ten został rozebrany w 2013 r. Dwa lata później stanął stanął tam Panteon Żołnierzy Wyklętych, który w przyszłości ma być rozbudowany.

W latach 2012–2013 zespół naukowców IPN, którym kieruje prof. Krzysztof Szwagrzyk, prowadził w kwaterze „Ł" prace archeologiczno-ekshumacyjne, w wyniku których odnaleziono szczątki 200 osób. Część z nich została zidentyfikowana na podstawie badań DNA. Tożsamość odzyskali m.in. mjr Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka", Hieronim Dekutowski „Zapora", Bolesław Kontrym „Żmudzin".

Ciągle poszukiwane są szczątki takich bohaterów jak Witold Pilecki, August Fieldorf „Nil", Łukasz Ciepliński „Pług".

Kolejny krok do ekshumacji zwłok żołnierzy pochowanych na Łączce – komentuje Marek Kozubal: tv.rp.pl