Polska w świecie Południa

Rzeczpospolita: 18 kwietnia 1518 roku, Bona Sforza została koronowana na Wawelu na królową Polski. Panuje przekonanie, że to ona otworzyła nasz kraj na świat śródziemnomorski.

Dr hab. Krzysztof Koehler: Bona, czyli włoska żona Zygmunta Starego, faktycznie spowodowała, że przebudowano Wawel w kierunku renesansowym, na dworze polskim pojawili się Włosi, a także miała duży wpływ na polską politykę, zwłaszcza kiedy król był już w podeszłym wieku. Ale już przed Boną mieliśmy świetne kontakty z włoskimi akademiami, np. z uniwersytetem w Padwie, a także z Wenecją. To, że została królową Polski, wynikało właśnie z tych silnych tendencji prowłoskich. Z tamtego okresu pochodzi też wspaniały utwór Mikołaja Hussowskiego znany jako „Pieśń o żubrze", który świetnie przedstawia renesansowe założenie o istnieniu światów Północy i Południa. Dla Hussowskiego Rzeczpospolita i Wielkie Księstwo Litewskie były archetypami północnej surowości, przeciwstawionej lekkości, delikatności południowców. I rzeczywiście, w tamtym czasie Europę geograficznie dzielono przecież na część alpejską, czyli Włochy, i zaalpejską – Niderlandy, Polskę, Niemcy, Anglię. Jednak w kwestii kulturowej decyduje ideologia, a cała tradycja związana z myślą republikańską, z antycznym Rzymem, z prawem rzymskim, Kościołem katolickim – to wszystko wskazuje na aspiracje Polski do tego, by być częścią historii Południa.