W tej rolniczej krainie – ze starymi miasteczkami, nad którymi wznoszą się wieże gotyckich kościołów, i wiejskimi zagrodami wśród starannie uprawianych pól – o dramatycznych wydarzeniach sprzed dwóch tysiącleci przypominają rzymskie hełmy w muzeum na polu bitwy w Kalkriese i – na leśnej polanie w pobliżu Bielefeld – Hermannsdenkmal, monumentalny pomnik zwycięskiego wodza Cherusków.
Kalkriese
Pola u stóp wzgórza Kalkriese – gdzie na skraju lasu na ciągnące długą kolumną rzymskie legiony czekały germańskie zastępy – przecina dziś Mittelland. Kanal łączący Łabę z rzeką Ems. Po przekopaniu go wyschły ostatecznie wielkie bagna, które stały się grobem tysięcy legionistów. Przesmyk między wzniesieniami Wiehen a mokradłami, szlak odwrotu Warusa – zwężający się miejscami do zaledwie stu metrów – od dawna już nie istnieje. Niewiele pozostało również z dawnych lasów. Ale od czasu gdy okazało się ostatecznie, że katastrofa Rzymian dokonała się właśnie tutaj, między współczesnymi osadami Venna i Engter, na polu dawnej bitwy posadzono tysiące dębów i buków. Mają one dzisiejszym turystom przybliżyć krajobraz pragermańskiej puszczy.
Burmistrzowie i wójtowie ponad 600 miejscowości w Niemczech dowodzili przez wieki, że bitwa rozegrała się właśnie w ich stronach. Dopiero przed dwudziestu laty udowodniono, że Arminiusz poprowadził swych wojowników do rozstrzygającego ataku właśnie ze wzgórza Kalkriese. Świadczą o tym 3 tys. archeologicznych znalezisk: rzymskich mieczy, hełmów, grotów strzał, monet, a także kluczy, sprzączek do sandałów i pierścieni. Wśród eksponatów wystawionych w otwartym przed sześciu laty muzeum największe wrażenie na zwiedzających robi paradna maska wyższego oficera legionów. Kalkriese to obecnie jedno z najlepiej zagospodarowanych i najczęściej odwiedzanych przez turystów (200 tys. osób rocznie) pól bitewnych na świecie. Multimedialne muzeum z wysoką na 40 m wieżą widokową znajduje się w parku krajobrazowym, w którym wytyczono łącznie ponad 3 km szlaków edukacyjnych prowadzących przez „germańskie lasy” i drogą marszu legionów. Tę ostatnią wyłożono stalowymi płytami, na których wyryte są pamiątkowe i informacyjne napisy. Zrekonstruowano także fragment umocnionego wału, zza którego atakowali Germanie.
Hermannsdenkmal
