Gorący Bliski Wschód

Po wojnie sueskiej z 1956 roku Bliski Wschód przeistoczył się w scenę gigantycznego wyścigu zbrojeń. Stany Zjednoczone coraz mocniej angażowały się po stronie Izraela, a Związek Sowiecki poparł radykalne reżimy w Syrii i Egipcie, między innymi sprzedając im broń. Dzięki temu Moskwa zyskała efektywne narzędzia wpływu na sytuację w regionie. Konflikt bliskowschodni wpisał się więc w globalną konfrontację między antagonistycznymi blokami polityczno-wojskowymi.

Publikacja: 21.12.2007 13:09

Gorący Bliski Wschód

Foto: Rzeczpospolita

Począwszy od 1966 roku Egipt nasilił wsparcie dla walczącej z Izraelem Organizacji Wyzwolenia Palestyny, której główne bazy znajdowały się w Jordanii. Obawiając się uwikłania w wojnę, król Jordanii Husajn usiłował temu przeciwdziałać, ale był zbyt słaby, aby zdecydować się na otwartą konfrontację z Palestyńczykami. Działania wymierzone w izraelską Galileę zaczęła również Syria. Władze Izraela uważały, że państwa arabskie realizują uzgodniony plan przygotowań do agresji. Umocniło je w tym przekonaniu postawienie armii egipskiej w stan pełnej gotowości bojowej 15 maja 1966 roku.

Trzy dni później prezydent Egiptu Naser zażądał wycofania z Synaju i Strefy Gazy sił ONZ, które stacjonowały tam od 10 lat. 23 czerwca Egipt zamknął dla statków izraelskich cieśninę Tiran, odcinając izraelski port Eilat od Morza Czerwonego. W odpowiedzi władze Izraela podjęły decyzję o rozpoczęciu wojny prewencyjnej.

Izrael przeprowadził mobilizację sił zbrojnych. Pod broń powołano 220 tys. ludzi, wystawiając armię liczącą ponad 300 tys. żołnierzy. Zorganizowani byli w 32 brygady, w tym 11 pancernych, 16 zmotoryzowanych, trzy zmechanizowane i dwie powietrznodesantowe.

Brygada była podstawowym związkiem taktyczno-operacyjnym izraelskich wojsk lądowych. Brygada piechoty składała się z trzech batalionów piechoty, batalionu czołgów, pododdziałów rozpoznawczych, przeciwpancernych, zaopatrzenia i obsługi. Brygadę pancerną tworzyły dwa bataliony czołgów średnich, batalion czołgów lekkich oraz batalion piechoty zmotoryzowanej. W skład brygad powietrznodesantowych wchodziły cztery bataliony spadochroniarzy oraz bronie i służby.

Artyleria zorganizowana była w dwie brygady, znajdujące się w dyspozycji Naczelnego Dowództwa i używane na głównych kierunkach działania. Naczelnemu Dowództwu podlegały też brygada artylerii przeciwlotniczej oraz brygada rakiet przeciwlotniczych. Łącznie armia izraelska dysponowała ok. 800 działami polowymi i 108 wyrzutniami rakiet przeciwlotniczych.

W siłach powietrznych służbę pełniło ok. 14 tys. żołnierzy wyposażonych w 400 maszyn bojowych i szkolno-bojowych oraz 60 samolotów transportowych i śmigłowców. Lotnictwo zorganizowane było w trzy dywizjony myśliwskie, dywizjon wielozadaniowy, trzy dywizjony myśliwsko-bombowe i bombowe oraz dwa dywizjony transportowe. Były one wyposażone głównie w samoloty francuskie, m.in. w myśliwce Mirage. Wyszkolenie pilotów w zakresie walk powietrznych, działań przeciw celom naziemnym oraz współdziałania z własnymi wojskami stało na bardzo wysokim poziomie. Atutem izraelskiego lotnictwa były także rezerwy – na jeden samolot przypadało średnio 1,5 załogi, co znakomicie zwiększało efektywność użycia sił powietrznych.W siłach morskich Izraela służyło ok. 4 tys. marynarzy i oficerów. W skład marynarki wchodziły cztery okręty podwodne, trzy niszczyciele, 12 kutrów torpedowych, sześć okrętów patrolowych i trzy małe okręty desantowe.

Najsilniejszą armię spośród państw arabskich miał Egipt. Jego wojska lądowe zorganizowane były w dwie dywizje pancerne, dwie dywizje zmechanizowane, dwie dywizje piechoty, brygadę powietrznodesantową i 12 pułków artylerii. Dywizje składały się z trzech brygad danego rodzaju wojska, pułku artylerii polowej, pułku artylerii przeciwlotniczej, oddziałów rozpoznawczych, łączności, inżynieryjnych i tyłowych. W przeciwieństwie do sił zbrojnych Izraela artyleria polowa była integralnym elementem każdej brygady, do tego siłę ognia każdego batalionu wydatnie wzmacniały moździerze kal. 81 i 120 mm oraz działa przeciwpancerne 57 mm. Organizacja dywizji odzwierciedlała egipskie koncepcje, w których przedkładano siłę ognia nad manewrowość. W rezultacie tej statycznej taktyki oddziały egipskie, przy niskim poziomie wyszkolenia szeregowych i oficerów, ustępowały wojskom izraelskim.Armia egipska dysponowała ok. 1600 działami polowymi oraz 1200 czołgami i działami samobieżnymi. Natomiast siły powietrzne posiadały ok. 350 maszyn produkcji sowieckiej, chińskiej i polskiej. Wartość bojową lotnictwa egipskiego obniżało słabe wyszkolenie personelu latającego, szwankujący system łączności i naprowadzania na cele, a przede wszystkim brak globalnej koncepcji jego użycia.

W skład egipskiej floty wchodziło: 14 okrętów podwodnych, pięć niszczycieli, trzy fregaty, dwie korwety, 18 kutrów rakietowych, 32 kutry torpedowe, osiem trałowców, 12 ścigaczy okrętów podwodnych i 10 okrętów desantowych.

Syria powołała pod broń 40 tys. ludzi, zwiększając stan swoich sił zbrojnych do 50 tys. żołnierzy. Byli oni zorganizowani w trzy brygady pancerne, brygadę zmechanizowaną, siedem brygad piechoty i batalion powietrznodesantowy. Armia syryjska posiadała ok. 300 dział polowych oraz 400 czołgów i dział samobieżnych. Większość sprzętu wojsk lądowych pochodziła z dostaw sowieckich. Lotnictwo dysponowało 200 samolotami (w tym 140 maszynami bojowymi MiG-17 i MiG-19) zorganizowanymi w 14 eskadr. Flota wojenna składała się z 20 małych okrętów – trałowców, kutrów patrolowych, rakietowych i kutrów torpedowych.

Po zmobilizowaniu 20 tys. rezerwistów jordańskie siły zbrojne osiągnęły stan 40 tys. żołnierzy. Wojska lądowe zorganizowane były w dwie brygady pancerne, 11 brygad piechoty i batalion powietrznodesantowy.

Jordania posiadała ok. 200 dział polowych, ok. 200 czołgów i kilkaset pojazdów opancerzonych. Królewskie Jordańskie Siły Powietrzne dysponowały 70 maszynami bojowymi (głównie brytyjskie Hawker Hunter FGA. 9) w sześciu eskadrach. Jordania w trakcie działań wojennych otrzymała wsparcie z Iraku w postaci brygady zmotoryzowanej, a kilkadziesiąt irackich samolotów atakowało cele na terytorium Izraela.

Począwszy od 1966 roku Egipt nasilił wsparcie dla walczącej z Izraelem Organizacji Wyzwolenia Palestyny, której główne bazy znajdowały się w Jordanii. Obawiając się uwikłania w wojnę, król Jordanii Husajn usiłował temu przeciwdziałać, ale był zbyt słaby, aby zdecydować się na otwartą konfrontację z Palestyńczykami. Działania wymierzone w izraelską Galileę zaczęła również Syria. Władze Izraela uważały, że państwa arabskie realizują uzgodniony plan przygotowań do agresji. Umocniło je w tym przekonaniu postawienie armii egipskiej w stan pełnej gotowości bojowej 15 maja 1966 roku.

Pozostało 89% artykułu
Historia
Paweł Łepkowski: Najsympatyczniejszy ze wszystkich świętych
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Historia
Mistrzowie narracji historycznej: Hebrajczycy
Historia
Bunt carskich strzelców
Historia
Wojna zimowa. Walka Dawida z Goliatem
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Historia
Archeologia rozboju i kontrabandy