Kto zawinił?

Odwołanie piechoty, a następnie bezładna szarża rycerzy przekonanych, że sam widok ciężkozbrojnej jazdy zmusi wrogów do ustąpienia z pola – oto prawdziwe przyczyny klęski. Fosy okazały się śmiertelną pułapką dopiero wtedy, gdy odparta przez Flamandów pierwsza fala jazdy zaczęła w nie wpadać, zderzając się z następnymi szeregami.

Niektórzy jednak, jak autor „Recits d’un bourgeois de Valenciennes”, komentując to niewiarygodne wydarzenie, jakim była klęska rycerstwa w starciu z pospólstwem, doszukiwali się fortelu ze strony Flamandów. Zdaniem kronikarza jeden z dowódców flamandzkich Jan de Renesse umówił się z Wilhelmem z Jülich, że pierwszy podjedzie do francuskich szeregów, a Wilhelm ruszy do ataku dopiero na jego znak. Dzielny Flamand miał się zbliżyć do Francuzów i krzyknąć do Roberta d’Artois, by się nieco cofnął i zostawił Flamandom więcej przestrzeni do bitwy. „Hrabia Robert odpowiedział, że chętnie to uczyni. Wnet też kazał swym ludziom cofnąć się nieco, a gdy ci się cofali, ich konie wpadły w nowe rowy, które tam były. A gdy pan Jan de Renesse to zobaczył, zawrócił konia i rzucił się na Francuzów, a pan Jan de Jullers z drugiej strony szarżował, wołając: „«Flandria dla lwa!»” I tak wpadały konie w te nowe fosy, które były głębokie, a ci, którzy tam wpadli, nie mogli się wydobyć ani jeden drugiemu pomóc”.