Melech z Leżajska

Jednym z najwybitniejszym cadyków drugiej połowy XVIII w. był Elimelech Lippman zwany rebbe reb Melech (1717 – 1786) z Leżajska, gdzie stworzył ważny ośrodek chasydyzmu utrzymywany z podatku płaconego przez jego zwolenników.

Publikacja: 08.12.2008 07:13

Ohel cadyka Elimelecha Lippmana (1717-1787) na cmentarzu w Leżajsku

Ohel cadyka Elimelecha Lippmana (1717-1787) na cmentarzu w Leżajsku

Foto: ŻIH

Red

Według Martina Bubera, filozofa i wybitnego znawcy żydowskiego mistycyzmu, Elimelech był właściwym następcą Wielkiego Magida z Międzyrzecza. Miał go nawet przewyższać swoją intuicyjną znajomością ludzi, ich wad, problemów i sposobów ich rozwiązywania.

Najbardziej znane dzieło Elimelecha „Noam Elimelech” (hebr. „Łagodność Elimelecha”) stanowi swego rodzaju manifest praktycznego cadykizmu. Jego zdaniem cadyk żyje w dwóch światach i powinien pośredniczyć między nimi – żyje między ludźmi, ale jest oczami Boga. To wybraniec boży, który poświęca się medytacji, ale także musi troszczyć się o swoją wspólnotę, to cudotwórca uzdrawiający chorych i zapobiegający nieszczęściom.

Pierwszy wprowadził opłaty od swoich zwolenników. Za tak pozyskane fundusze mógł utrzymać siebie, swoją rodzinę oraz wspierać ubogich. Podobno pod koniec życia nie był już w stanie pogodzić kontemplacji z koniecznością rozstrzygania problemów swoich chasydów i odsunął się od wyznawców, całkowicie oddając się sprawom ducha.

Elimelecha pochowano na cmentarzu żydowskim w Leżajsku. W XIX w. na jego grobie zbudowano drewniany, kryty gontem ohel. W 1940 r. hitlerowcy zniszczyli ohel i rozkopali grób cadyka z nadzieją znalezienia drogocennych przedmiotów. Podobno podczas rozkopywania grobu odnaleźli ciało Elimelecha w nienaruszonym stanie, a cadyk miał na nich spojrzeć tak smutnymi oczami, że się wystraszyli i zaniechali dalszej dewastacji grobu i cmentarza. Wkrótce za profanację świętego miejsca spadła na nich kara w postaci ciężkich chorób.

Po zakończeniu wojny w latach 60. z inicjatywy Borucha Safira oraz ówczesnego burmistrza Leżajska Kazimierza Gduli, a także dzięki pieniądzom zebranym wśród amerykańskich Żydów ohel został odbudowany. Obecnie ohel składa się z trzech części: centralnej z nową macewą cadyka, otoczonej kutą kratą i dwóch pomieszczeń, jednym – dla mężczyzn, drugim – dla kobiet. Na terenie Leżajska odnaleziono oryginalną macewę Elimelecha z 1786 r. i umieszczono ją w nowym ohelu. Widnieje na niej napis: „Nasz pan i nauczyciel, człowiek Boga rabin, sprawiedliwy Elimelech Lazar Lippman w tym grobie spoczywa, który zmarł 21 dnia Adaru”.

Elimelech z Leżajska miał znaczne grono gorących zwolenników i uczniów, takich jak na przykład Jaakow Icchak ha-Lewi Horowic z Lublina, Izrael ben Szabtaj Hepstain z Kozienic, Menachem Mendel z Rymanowa. Miał też przeciwników.

Według Martina Bubera, filozofa i wybitnego znawcy żydowskiego mistycyzmu, Elimelech był właściwym następcą Wielkiego Magida z Międzyrzecza. Miał go nawet przewyższać swoją intuicyjną znajomością ludzi, ich wad, problemów i sposobów ich rozwiązywania.

Najbardziej znane dzieło Elimelecha „Noam Elimelech” (hebr. „Łagodność Elimelecha”) stanowi swego rodzaju manifest praktycznego cadykizmu. Jego zdaniem cadyk żyje w dwóch światach i powinien pośredniczyć między nimi – żyje między ludźmi, ale jest oczami Boga. To wybraniec boży, który poświęca się medytacji, ale także musi troszczyć się o swoją wspólnotę, to cudotwórca uzdrawiający chorych i zapobiegający nieszczęściom.

Historia
Paweł Łepkowski: Najsympatyczniejszy ze wszystkich świętych
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Historia
Mistrzowie narracji historycznej: Hebrajczycy
Historia
Bunt carskich strzelców
Historia
Wojna zimowa. Walka Dawida z Goliatem
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Historia
Archeologia rozboju i kontrabandy