Melech z Leżajska

Jednym z najwybitniejszym cadyków drugiej połowy XVIII w. był Elimelech Lippman zwany rebbe reb Melech (1717 – 1786) z Leżajska, gdzie stworzył ważny ośrodek chasydyzmu utrzymywany z podatku płaconego przez jego zwolenników.

Publikacja: 08.12.2008 07:13

Ohel cadyka Elimelecha Lippmana (1717-1787) na cmentarzu w Leżajsku

Ohel cadyka Elimelecha Lippmana (1717-1787) na cmentarzu w Leżajsku

Foto: ŻIH

Red

Według Martina Bubera, filozofa i wybitnego znawcy żydowskiego mistycyzmu, Elimelech był właściwym następcą Wielkiego Magida z Międzyrzecza. Miał go nawet przewyższać swoją intuicyjną znajomością ludzi, ich wad, problemów i sposobów ich rozwiązywania.

Najbardziej znane dzieło Elimelecha „Noam Elimelech” (hebr. „Łagodność Elimelecha”) stanowi swego rodzaju manifest praktycznego cadykizmu. Jego zdaniem cadyk żyje w dwóch światach i powinien pośredniczyć między nimi – żyje między ludźmi, ale jest oczami Boga. To wybraniec boży, który poświęca się medytacji, ale także musi troszczyć się o swoją wspólnotę, to cudotwórca uzdrawiający chorych i zapobiegający nieszczęściom.

Pierwszy wprowadził opłaty od swoich zwolenników. Za tak pozyskane fundusze mógł utrzymać siebie, swoją rodzinę oraz wspierać ubogich. Podobno pod koniec życia nie był już w stanie pogodzić kontemplacji z koniecznością rozstrzygania problemów swoich chasydów i odsunął się od wyznawców, całkowicie oddając się sprawom ducha.

Elimelecha pochowano na cmentarzu żydowskim w Leżajsku. W XIX w. na jego grobie zbudowano drewniany, kryty gontem ohel. W 1940 r. hitlerowcy zniszczyli ohel i rozkopali grób cadyka z nadzieją znalezienia drogocennych przedmiotów. Podobno podczas rozkopywania grobu odnaleźli ciało Elimelecha w nienaruszonym stanie, a cadyk miał na nich spojrzeć tak smutnymi oczami, że się wystraszyli i zaniechali dalszej dewastacji grobu i cmentarza. Wkrótce za profanację świętego miejsca spadła na nich kara w postaci ciężkich chorób.

Po zakończeniu wojny w latach 60. z inicjatywy Borucha Safira oraz ówczesnego burmistrza Leżajska Kazimierza Gduli, a także dzięki pieniądzom zebranym wśród amerykańskich Żydów ohel został odbudowany. Obecnie ohel składa się z trzech części: centralnej z nową macewą cadyka, otoczonej kutą kratą i dwóch pomieszczeń, jednym – dla mężczyzn, drugim – dla kobiet. Na terenie Leżajska odnaleziono oryginalną macewę Elimelecha z 1786 r. i umieszczono ją w nowym ohelu. Widnieje na niej napis: „Nasz pan i nauczyciel, człowiek Boga rabin, sprawiedliwy Elimelech Lazar Lippman w tym grobie spoczywa, który zmarł 21 dnia Adaru”.

Elimelech z Leżajska miał znaczne grono gorących zwolenników i uczniów, takich jak na przykład Jaakow Icchak ha-Lewi Horowic z Lublina, Izrael ben Szabtaj Hepstain z Kozienic, Menachem Mendel z Rymanowa. Miał też przeciwników.

Według Martina Bubera, filozofa i wybitnego znawcy żydowskiego mistycyzmu, Elimelech był właściwym następcą Wielkiego Magida z Międzyrzecza. Miał go nawet przewyższać swoją intuicyjną znajomością ludzi, ich wad, problemów i sposobów ich rozwiązywania.

Najbardziej znane dzieło Elimelecha „Noam Elimelech” (hebr. „Łagodność Elimelecha”) stanowi swego rodzaju manifest praktycznego cadykizmu. Jego zdaniem cadyk żyje w dwóch światach i powinien pośredniczyć między nimi – żyje między ludźmi, ale jest oczami Boga. To wybraniec boży, który poświęca się medytacji, ale także musi troszczyć się o swoją wspólnotę, to cudotwórca uzdrawiający chorych i zapobiegający nieszczęściom.

Historia
Co naprawdę ustalono na konferencji w Jałcie
Historia
Ten mały Biały Dom. Co kryje się pod siedzibą prezydenta USA?
Historia
Dlaczego we Francji zakazano publicznych egzekucji
Historia
Most powietrzny Alaska–Syberia. Jak Amerykanie dostarczyli Sowietom samoloty
Materiał Promocyjny
Współpraca na Bałtyku kluczem do bezpieczeństwa energetycznego
Historia
Tolek Banan i esbecy
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń