Prezydent: to było konieczne

Otwierając w piątek w Pałacu Prezydenckim debatę historyków pod tytułem „Rok 1989 – narodziny wolności”, Lech Kaczyński powiedział, że na przełomie 1988 i 1989 r. podjęcie rozmów było „absolutnie niezbędne”.

– Były to rozmowy z uzurpatorem, ale zdarzają się takie sytuacje, że z uzurpatorem trzeba rozmawiać – mówił prezydent.

Debata rozpoczęła się o 14.23. Dokładnie o tej porze 6 lutego 1989 r. ruszyły obrady Okrągłego Stołu. O ich roli dyskutowało w piątek ponad 50 historyków, m.in. profesorowie Andrzej Friszke, Andrzej Paczkowski, Wojciech Roszkowski, Andrzej Ajnenkiel oraz Antoni Dudek.

– Okrągły Stół to sfera dwóch interpretacji czy nawet ideologii. W ramach jednej to fundament, na którym powstała III RP. Z kolei druga interpretacja określa go nie tyle jako umowę elit, ile raczej jako zmowę, w ramach której normalne procesy demokratyzacji kraju zostały powstrzymane – mówił Lech Kaczyński, zapraszając do dyskusji. Sam zdystansował się wobec obu interpretacji.

– Przy Okrągłym Stole nie doszło do żadnego porozumienia, w ramach którego ktoś obiecywał w krótkim czasie „Solidarności” władzę, a nomenklaturze własność – zapewniał.

– To była innowacja w prowadzeniu polskiej polityki – podkreślał prof. Andrzej Paczkowski. – Od sierpnia 1980 r. przez wszystkie kryzysy, stan wojenny, zawsze porozumienie czy negocjacje miały być kluczowym etapem zakończenia konfliktu.

– Okrągły Stół to było porozumienie elit. 4 czerwca 1989 r. przemówił lud – ocenił z kolei prof. Wojciech Roszkowski.

Premier Donald Tusk w piątek na konferencji prasowej, podkreślając wagę obrad Okrągłego Stołu, zapewnił, że rząd skoncentruje się właśnie na obchodach 20. rocznicy wyborów czerwcowych. – Chcemy zrobić wszystko, co możliwe, żeby to wydarzenie kojarzyło się światu z upadkiem komunizmu – zapewniał.

Z kolei nieobecny na czwartkowych sejmowych obchodach rocznicy były prezydent Lech Wałęsa zaapelował w piątek do młodzieży w Koninie, aby nie marnowała wielkiego zwycięstwa osiągniętego przez jego pokolenie. I atakował Lecha Kaczyńskiego: – W tamtym czasie dopiero dorastał i był: „przynieś, podaj, pozamiataj”. Nie liczył się ani fizycznie, ani intelektualnie.

[ramka][srodtytul]Decyzja w rocznicę okrągłego stołu[/srodtytul]

Prezydent podpisał w piątek ustawę odbierającą przywileje emerytalne funkcjonariuszom służb specjalnych PRL oraz członkom WRON. Nowelizacja ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, obniżająca świadczenia od 1 stycznia 2010 r., została uchwalona w styczniu. Lewica zapowiada zaskarżenie przepisów do Trybunału Konstytucyjnego.

Podpisana przez prezydenta ustawa zakłada naliczanie emerytur dla oficerów służb PRL według ponadtrzykrotnie obniżonego wskaźnika, przez który mnoży się podstawę wymiaru świadczeń.

Ma to zlikwidować obecne dysproporcje między emeryturami zwykłych obywateli a o wiele wyższymi świadczeniami oficerów służb PRL.

[/ramka]

[ramka][srodtytul]Udane powstanie czy przegrana[/srodtytul]

Lech Wałęsa

- „Mam moralnego kaca (...), to było wielkie osiągnięcie, ale wierchuszka była nie fair: jeden drugiego chciał oszukać”.

- „Niech nie słodzą. Okrągły Stół to był wypadek przy pracy komunistów”.

Tadeusz Mazowiecki

- „Względy racjonalne i moralne wymagały postawienia grubej kreski (...). Zawsze będę to podtrzymywał”.

- „Nie było żadnych tajnych ustaleń w Magdalence czy przy Okrągłym Stole”.

Adam Michnik

- „Przy Okrągłym Stole generał Kiszczak konsekwentnie dążył do sukcesu i kompromisu. Niech to będzie głośno powiedziane dzisiaj, kiedy ten człowiek jest lżony, obrażany i oskarżany”.

Aleksander Kwaśniewski

- „Okrągły Stół był pierwszym udanym bezkrwawym powstaniem narodowym”.

- „Od Okrągłego Stołu zaczęła się długa lista polskich sukcesów. Jesteśmy w demokracji, jesteśmy krajem suwerennym, mamy gospodarkę rynkową, która póki co lepiej sobie radzi z kryzysem niż wiele innych, jesteśmy w UE i w NATO”.

- „Filozofia Okrągłego Stołu, polegająca na dialogu, była stosowana do wyborów 2005 roku, kiedy to zastąpiła ją koncepcja konfliktu”.

Władysław Frasyniuk

- „We Wrocławiu jest wielkie rondo Reagana i malutka ulica Kuronia, a proporcje powinny być odwrotne. Pomniki powinniśmy stawiać Wałęsie i Jaruzelskiemu”.

Andrzej Gwiazda

- „Okrągły Stół miał jeden cel: nie dopuścić społeczeństwa do głosu w sprawie zmian ustrojowych. To się udało. W zamian wiele osób zrobiło kariery polityczne i finansowe”.

Antoni Macierewicz