Nawyki konspiracji z młodych lat

Warunki naszej pracy politycznej w czasie zaborów układały się w ten sposób, że zmusiły ją do ukrycia się w podziemiach, w konspiracji. Najbardziej wyrobieni i zasłużeni działacze polscy doby obecnej należeli w latach młodzieńczych do rozmaitych kółek, organizacji pracujących w ukryciu. Tajność stała się chlebem powszednim w naszym życiu społecznym i politycznym.

Marszałek Piłsudski był propagatorem ścisłego przestrzegania i konspiracji. Szczególnie cenił tych, którzy potrafili zachować tajemnicę. Ta jego cecha nie była tylko pozostałością z młodych lat, gdy ukrywał się przed tropiącą go ręką żandarma. Była bowiem spowodowana ponadto tą metodą pracy, którą Piłsudski stosować musiał, mając często przeciw sobie mocną opozycję polityczną. Obawiał się tak zwanych obcych agentur, czyli rozmaitego gatunku wywiadu politycznego, który szukał wiadomości politycznych, decyzji lub zamierzeń Piłsudskiego po to, aby je przeciw niemu wyzyskać czy to na gruncie Polski, czy na zewnątrz. Jeżeli się pamięta, jak w wielorakich kwestiach Piłsudski działał wbrew woli części narodu, Sejmu, nawet rządu i jak często jego decyzje sprzeciwiały się utartej opinii Zachodu – zrozumieć można, jak dbał o to, aby jego zdanie o tej czy innej sprawie było znane tylko niezbędnej ilości ludzi.