Polegli w obronie Polski

Podczas kampanii polskiej 1939 roku zginęło i zmarło z ran 95 – 97 tys. żołnierzy Wojska Polskiego. 77 – 78 tys. poległo w obecnych granicach Polski, natomiast 18 – 19 tys. na Kresach Wschodnich.

Publikacja: 17.04.2009 08:19

Pomnik gen. Franciszka Kleeberga w Kocku (źródło: Urząd Miasta Kocka)

Pomnik gen. Franciszka Kleeberga w Kocku (źródło: Urząd Miasta Kocka)

Foto: Rzeczpospolita

Na cmentarzach, kwaterach i mogiłach w Polsce spoczywa 70,5 tys. żołnierzy. Za wschodnią granicą znane jest miejsce pochówku około 1000 żołnierzy. Ustalono nazwiska zaledwie 30 tys. pochowanych i ponad 2 tys. poległych, których miejsce spoczynku nie jest jednak wiadome.

Pierwszym polskim generałem, który zginął podczas wojny w 1939 roku, był gen. Franciszek Wład, dowódca 14. Dywizji Piechoty. Trafiony odłamkiem pocisku w trakcie bitwy nad Bzurą, zmarł 18 września koło miejscowości Iłów. Tego samego dnia w tej samej bitwie został śmiertelnie ranny pod Tułowicami i zmarł nazajutrz gen. Stanisław Grzmot-Skotnicki, dowódca Grupy Operacyjnej „Czersk”.

Przebijając się znad Bzury ku Warszawie, zginął na jej przedpolach 22 września pod Łomiankami idący na czele żołnierzy gen. Mikołaj Bołtuć, dowódca Grupy Operacyjnej „Wschód”. Ci trzej generałowie zostali pochowani na Cmentarzu Wojskowym w Warszawie. 16 września koło Oleszyc poległ Józef Kustroń, dowódca 21. Dywizji Piechoty Górskiej, podczas próby przełamania przez nią okrążenia.

Po wojnie przeniesiono prochy generała do Nowego Sącza, gdzie się wychował i gdzie dowodził oddziałem Związku Strzeleckiego. Z rąk żołnierzy Armii Czerwonej zginął, zamordowany 22 września koło Sopoćkiń (obecnie Białoruś), gen. Józef Olszyna-Wilczyński, dowódca Grupy Operacyjnej „Grodno”. Jego grób znajduje się w Sopoćkiniach.

Wśród swoich żołnierzy spoczywają zmarły na emigracji gen. Tadeusz Piskor (w Tomaszowie Lubelskim) i zmarły w niemieckiej niewoli Franciszek Kleeberg (w Kocku).

Wciąż odnajdywane są miejsca, w których spoczywają polegli. W 2006 r. na terenie twierdzy Modlin odkryto szczątki jej obrońcy. W 2008 r. w Kobryniu została zlokalizowana przez pracowników Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa mogiła 13 polskich żołnierzy.

Największe cmentarze wojenne z 1939 roku znajdują się w rejonie bitwy nad Bzurą, w okolicach Warszawy i w samej stolicy. Na cmentarzu w Sochaczewie (dzielnica Trojanów) pochowano 3500 żołnierzy WP, w Kiełpinie 2300, w Juliopolu 2200, Rybnie 1586, Iłowie 1033, Ołtarzewie 996. Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie spoczywa 6673 żołnierzy Września poległych w stolicy, w obronie Modlina i nad Bzurą, na cmentarzu na warszawskiej Woli – 3,5 tys.

[i]Na podstawie: „Księga pochowanych żołnierzy polskich w II wojnie światowej” oraz „Przeszłość i pamięć”. Biuletyn ROPWiM 3/1999[/i]

Na cmentarzach, kwaterach i mogiłach w Polsce spoczywa 70,5 tys. żołnierzy. Za wschodnią granicą znane jest miejsce pochówku około 1000 żołnierzy. Ustalono nazwiska zaledwie 30 tys. pochowanych i ponad 2 tys. poległych, których miejsce spoczynku nie jest jednak wiadome.

Pierwszym polskim generałem, który zginął podczas wojny w 1939 roku, był gen. Franciszek Wład, dowódca 14. Dywizji Piechoty. Trafiony odłamkiem pocisku w trakcie bitwy nad Bzurą, zmarł 18 września koło miejscowości Iłów. Tego samego dnia w tej samej bitwie został śmiertelnie ranny pod Tułowicami i zmarł nazajutrz gen. Stanisław Grzmot-Skotnicki, dowódca Grupy Operacyjnej „Czersk”.

Historia
Na ratunek zamkowi w Podhorcach i innym zabytkom
Historia
„Apokalipsa była! A w literaturze spokój”
Historia
80. rocznica wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau. Świat słucha świadectwa ocalonych
Historia
Pamięć o zbrodniach w Auschwitz-Birkenau. Prokuratura zamknęła dwa istotne wątki
Historia
Był ślub w Auschwitz. Tylko jeden