Wydarzenia

Publikacja: 17.07.2009 08:05

„Narody Zjednoczone walczą o wolność” – amerykański plakat propagandowy, 1942 r.

„Narody Zjednoczone walczą o wolność” – amerykański plakat propagandowy, 1942 r.

Foto: ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”, bundesarchiv

[srodtytul]Świat[/srodtytul]

1 stycznia 1942 roku w Białym Domu w Waszyngtonie reprezentanci 26 państw (w tym Polski) podpisali deklarację Narodów Zjednoczonych – tzw. deklarację waszyngtońską. Był to po Karcie Atlantyckiej (którą podpisali 14 sierpnia 1941 roku prezydent USA Franklin Delano Roosevelt i premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill) następny dokument, który przyczynił się do utworzenia Organizacji Narodów Zjednoczonych. Sygnatariusze zobowiązali się do użycia całego potencjału wojenno-ekonomicznego do wspólnej walki z państwami osi i niezawierania z nimi separatystycznego pokoju.

13 stycznia 1942 roku w Londynie emigracyjne rządy krajów sojuszniczych okupowanych przez Niemcy (Polski, Belgii, Czechosłowacji, Grecji, Holandii, Jugosławii, Luksemburga, Norwegii, a także Narodowy Komitet Wolnej Francji) podpisały deklarację o karaniu zbrodni hitlerowskich. Powołując się na konwencję haską z 1907 roku, która dotyczyła praw i zwyczajów wojny lądowej (m.in. zabraniając stronom wojującym dokonywać w krajach okupowanych aktów gwałtu na ludności cywilnej, uchylać działania praw lub znosić ustrój państwowy i zwyczaje tych krajów) potępili zbrodnie dokonywane przez Niemców i ich sojuszników oraz zadeklarowali ściganie, osądzenie i wymierzenie sprawiedliwości winnym.

[srodtytul]Europa[/srodtytul]

20 stycznia 1942 roku w willi przy Grosser Wannsee 56/58 w Berlinie pod kierownictwem Reinharda Heydricha, szefa policji bezpieczeństwa i SD, odbyła się konferencja wysokich rangą funkcjonariuszy SS, SA, Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy (RSHA), urzędników Kancelarii Rzeszy, Generalnego Gubernatorstwa oraz ministerstw: Okupowanych Ziem Wschodnich, Spraw Zagranicznych i Spraw Wewnętrznych. Celem spotkania było skoordynowanie działań dla „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”, jak eufemistycznie nazwano plan wyniszczenia 11 milionów europejskich Żydów.

Sprecyzowano, że tzw. Żydzi ćwierćkrwi (niem. Mischling) według kryteriów przyjętych w rasistowskich ustawach norymberskich powinni zostać w przyszłości uznani za obywateli „krwi niemieckiej” (deutschblüting), a tzw. Żydzi półkrwi jako „Żydzi pierwszego stopnia” i wysterylizowani. Ludność żydowską na Wschodzie miano wykorzystać do pracy przymusowej, a jednostki niezdolne do pracy mordować. Wyjątek uczyniono tylko dla Żydów weteranów służących w armii niemieckiej lub austriackiej w czasie I wojny światowej, którzy zostali ranni lub odznaczeni, np. Krzyżem Żelaznym – tych zamierzano osadzić w Teresinie w Czechosłowacji.

[srodtytul]Polska[/srodtytul]

14 lutego 1942 roku rozkazem naczelnego wodza gen. Władysława Sikorskiego Związek Walki Zbrojnej został przekształcony w Armię Krajową. Na jej czele stanął dotychczasowy dowódca ZWZ gen. Stefan Rowecki „Grot”. Celem tej największej podziemnej formacji zbrojnej w okupowanej Europie była bieżąca walka z okupantem i przygotowanie powstania, które miało wybuchnąć w momencie załamania się niemieckiej machiny wojennej. W końcu 1942 roku AK liczyła ok. 200 tys. żołnierzy, a w lecie 1943 r. już ok. 380 tys. Było to wynikiem podporządkowania się AK innych organizacji podziemnych, przede wszystkim Batalionów Chłopskich i Narodowej Organizacji Wojskowej. W walkach z Niemcami i Rosjanami w czasie wojny i po niej poległo ok. 100 tys. akowców, a 50 tys. zostało uwięzionych i wywiezionych do ZSRR.

[srodtytul]Świat[/srodtytul]

1 stycznia 1942 roku w Białym Domu w Waszyngtonie reprezentanci 26 państw (w tym Polski) podpisali deklarację Narodów Zjednoczonych – tzw. deklarację waszyngtońską. Był to po Karcie Atlantyckiej (którą podpisali 14 sierpnia 1941 roku prezydent USA Franklin Delano Roosevelt i premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill) następny dokument, który przyczynił się do utworzenia Organizacji Narodów Zjednoczonych. Sygnatariusze zobowiązali się do użycia całego potencjału wojenno-ekonomicznego do wspólnej walki z państwami osi i niezawierania z nimi separatystycznego pokoju.

Pozostało 83% artykułu
Historia
Paweł Łepkowski: Najsympatyczniejszy ze wszystkich świętych
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Historia
Mistrzowie narracji historycznej: Hebrajczycy
Historia
Bunt carskich strzelców
Historia
Wojna zimowa. Walka Dawida z Goliatem
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Historia
Archeologia rozboju i kontrabandy