4 czerwca, czyli test dla służb

Choć rocznica wypada w środę, dużą część uroczystości zaplanowano już na wtorek. Po to, by dopasować się do kalendarza głównego gościa, prezydenta USA Baracka Obamy. Jego delegacja będzie jedną z 40, które tego dnia przyjadą do Warszawy. Przywódców państw i koronowanych głów pojawi się około 20, m.in. prezydenci Francji François Hollande, Niemiec Joachim Gauck i prezydent elekt Ukrainy Petro Poroszenko.

Poseł do kontroli

Ze względów bezpieczeństwa sprawdzani przed wejściem na uroczystości na placu Zamkowym będą nawet polscy posłowie, którzy na ogół nie podlegają kontroli.

Specjaliści od bezpieczeństwa mówią „Rz", że to dla służb największe wyzwanie od 2011 roku, gdy w Warszawie odbył się szczyt państw Europy Środkowej. Wtedy również przyjechali prezydenci ok. 20 państw, w tym Obama.  Jednak zdaniem byłego szefa BOR gen. Mirosława Gawora tym razem sytuację komplikują okoliczności zewnętrzne. – Mamy konflikt na Ukrainie, gdzie nikt nie panuje nad przepływem broni – mówi.

Podobnie jak przed trzema laty porządku na ulicach Warszawy ma strzec armia mundurowych. – Zostanie zaangażowanych kilka tysięcy stołecznych policjantów oraz blisko 1,4 tys. kolejnych, ściągniętych z kraju, a także oddelegowanych z Komendy Głównej Policji – mówi Krzysztof Hajdas z KGP.

Szczególna rola przypada policjantom ruchu drogowego, którzy będą pilotować kolumny z głowami państw. W operacji mają też brać udział Straż Graniczna i straż pożarna.

Zdaniem dr. Cezarego Tatarczuka z Uczelni Kwiatkowskiego w Gdyni, eksperta od bezpieczeństwa i emerytowanego policjanta, przy zabezpieczaniu wizyt VIP-ów najwyższej kategorii policja ma jednak charakter uzupełniający. – Pilnuje bezpieczeństwa i porządku publicznego, zabezpiecza trasy przejazdu i miejsca pobytu. Bezpośrednią ochroną zajmują się przede wszystkim BOR i ABW – informuje.

– Zwyczaj międzynarodowy nakazuje, by głowy państw były ochraniane głównie przez służby kraju pobytu – mówi z kolei Jerzy Dziewulski, były szef ochrony Aleksandra Kwaśniewskiego. Jednak szybko dodaje, że ten zwyczaj nie dotyczy prezydenta USA, a to amerykański Secret Service będzie nadawać ton w zakresie procedur dotyczących jego ochrony.

Oficer jednej ze służb mówi nam, że na cztery godziny przed pojawianiem się w danym miejscu Obamy zamykane będą okoliczne ulice. Można się też spodziewać rozmieszczenia snajperów na dachach oraz uruchomienia urządzeń uniemożliwiających zdalne zdetonowanie bomby przez terrorystów. Pracujące non-stop w ABW Centrum Antyterrorystyczne, które zbiera sygnały o zagrożeniach, jest w stanie wzmożonej czujności.

Co będzie największym wyzwaniem dla służb chroniących VIP-ów? Dziewulski chwali decyzję o wybraniu Zamku Królewskiego na główne miejsce obchodów. – To obiekt wygodny dla ochrony, bo jest samodzielny i nie przylega do niego żaden budynek. Poza tym w okolicy nie ma praktycznie miejsc, z których obserwatorzy mogliby dostrzec dokładne miejsce pobytu prezydenta USA – tłumaczy Dziewulski.

Za kontrowersyjną uważają jednak decyzję o zorganizowaniu dla gości multimedialnego pokazu w parku Fontann na Podzamczu. Będzie on otwarty dla publiczności, która będzie obserwować show ze skarpy, czyli punktu powyżej sektora dla VIP-ów. – Wszystkie działania na otwartej przestrzeni niosą dodatkowe trudności, a w tej sytuacji sprawę komplikują budynki mieszkalne znajdujące się na skarpie – ocenia gen. Gawor. Z tego powodu w pokazie najprawdopodobniej nie będzie uczestniczył Obama, jednak udział zapowiedział już Bronisław Komorowski, mogą się też pojawić inni prezydenci.

Speczespół w MSW

Obawy specjalistów co do zapobiegania terroryzmowi budzi też miejsce zameldowania członków delegacji. Będą to warszawskie hotele Regent, Intercontinental i Sheraton, jednak Barack Obama wybrał najtrudniejszy w ochronie Marriott. – Nie jest to najlepsza lokalizacja z punktu widzenia służb. Marriott znajduje się w centrum miasta, przy ważnej komunikacyjnie osi. To powoduje komplikacje – zauważa gen. Gawor.