Powstańcza skrytka z ulicy Polnej

Zajęło im to kilka tygodni, ale historycy są już pewni, że ze schowka korzystał  pułkownik Jan Rzepecki, ps. "Wolski", szef Biura Informacji i Propagandy w Komendzie Głównej AK.

Kilka miesięcy temu robotnicy remontując mieszkanie w kamienicy przy ul. Polnej 46 D  w Warszawie natrafili na skrytkę pod klepkami. Jednak zdemontowali oni podłogę, a przy okazji zniszczyli schowek. Jeden z sąsiadów, który dowiedział się o kryjówce, dostał od robotników część klapy od skrytki. Jak opowiadali, w środku były stare gazety, które wyrzucili.

- Zachowała się tylko ta klapa zbita z desek. Jest w niej mała dziurka. Po włożeniu drucika uruchamia się mechanizm otwierający – mówi Katarzyna Utracka z Muzeum Powstania Warszawskiego.

To do Muzeum właśnie zgłosił się mieszkaniec kamienicy z ul. Polnej i przyniósł dwie klepki – fragment klapy z mechanizmem zamykającym.

Na klepkach oprócz daty "1943", jest też napis "On" wykonany ołówkiem. Pracownicy muzeum podejrzewają, że to prawdopodobnie podpis konstruktora skrytki.

Kilka miesięcy zajęło muzealnikom ustalenie do kogo mogła należeć skrytka. Budynek przy ul. Polnej pochodzi z 1938 roku. W czasie okupacji w mieszkaniu, gdzie znaleziono schowek pracował płk. Jan Rzepecki, szef Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej Armii Krajowej.

- Miał tam sekretariat. Tam prowadził działalność konspiracyjną i spotykał się ze swoimi współpracownikami. Lokal zajmował niemal do końca powstania. Musiał z niej korzystać – uważa Katarzyna Utracka.

Zdradza, że podobną skrytkę w ubiegłym roku znaleziono także w mieszkaniu profesora Aleksandra Gieysztora przy ul. Wilczej, z którym przyjaźnił się Jan Rzepecki.

- Mieszkanie po profesorze odziedziczyła jego wnuczka. Z opowieści rodzinnych słyszała, że może być w tym lokalu taka skrytka. Poprosiła nas o pomoc w jej odnalezieniu - opowiada pracownica muzeum.

Skrytkę w domu prof. Gieysztora odnaleziono w ciągu 10 minut. - Zrobiliśmy to prostą metodą opukiwania podłogi - tłumaczy Katarzyna Utracka.

Schowek był pusty. Prof. Gieysztor jeszcze za życia swoje archiwa przekazał do Archiwum Akt Nowych. Z kolei płk Rzepecki powstańcze dokumenty przekazał do PAN, a stamtąd trafiły także do Archiwum Akt Nowych.