Tajemnica kamienia runicznego wikingów rozszyfrowana

Galowie mieli swoje menhiry, a wikingowie swoje runiczne monolity, które w języku staronordyckim nazywane były „rök”. Wśród nich jeden był szczególny. To szwedzki kamień runiczny z Rök, który można obejrzeć w prowincji Östergötland.

Publikacja: 10.12.2024 15:40

Codex runicus z ok. 1300 zawierający jeden z najstarszych i najlepiej zachowanych tekstów prawa skan

obraz

Codex runicus z ok. 1300 zawierający jeden z najstarszych i najlepiej zachowanych tekstów prawa skandynawskiego (Skånske lov), jest jednym z najlepiej zachowanych dokumentów napisanych częściowo pismem runicznym.

Foto: Wikimedia Commons

Większość kamieni runicznych pochodzi z X wieku, ale szwedzki Rök został zapisany runami znacznie wcześniej, około 800 roku n.e. „To cesarz kamieni runicznych – mówi Henrik Williams, badacz takich napisów z Uniwersytetu w Uppsali. – Nic nie może się z tym równać”. Monolit z Rök to pięciotonowy kamień, który ma 3,82 metra wysokości. Jego bok jest pokryty najdłuższym istniejącym napisem runicznym. Na kamieniu wyryto bowiem 760 run podzielonych na 28 linii. Naukowcy odkryli, że monolit został zamówiony przez lokalnego jarla imieniem Varinn. Miał służyć jako pomnik jego syna Vamotha. W połowie XIX wieku lokalny proboszcz luterańskiej parafii w Rök użył głazu do budowy fragmentu ściany kościoła. W 1862 r. wiadomość o tym wydarzeniu dotarła do Sztokholmu, gdzie wywołała wzburzenie wśród członków Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk, którzy wysłali archeologa P.A. Säve’a, aby odkupił i wydobył kamień ze ściany kościoła. Monolit trafił na teren przykościelnego cmentarza, gdzie został osłonięty specjalną wiatą przed deszczem i śniegiem.

Czytaj więcej, wiedz więcej!
Rok dostępu za 99 zł.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję?
- możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.
Historia świata
Metro, czyli dzieje rozwoju komunikacji miejskiej
Historia świata
Ukraińscy bracia w powstaniu warszawskim. Historia jak z „Szeregowca Ryana”
Historia świata
Brakujące morskie ogniwo
Historia świata
Powstanie wielkanocne w Irlandii
Historia świata
Paweł Łepkowski: Tak kończą tyrani