Tajemnica kamienia runicznego wikingów rozszyfrowana

Galowie mieli swoje menhiry, a wikingowie swoje runiczne monolity, które w języku staronordyckim nazywane były „rök”. Wśród nich jeden był szczególny. To szwedzki kamień runiczny z Rök, który można obejrzeć w prowincji Östergötland.

Publikacja: 10.12.2024 15:40

obraz

Codex runicus z ok. 1300 zawierający jeden z najstarszych i najlepiej zachowanych tekstów prawa skandynawskiego (Skånske lov), jest jednym z najlepiej zachowanych dokumentów napisanych częściowo pismem runicznym.

Foto: Wikimedia Commons

Paweł Łepkowski

Większość kamieni runicznych pochodzi z X wieku, ale szwedzki Rök został zapisany runami znacznie wcześniej, około 800 roku n.e. „To cesarz kamieni runicznych – mówi Henrik Williams, badacz takich napisów z Uniwersytetu w Uppsali. – Nic nie może się z tym równać”. Monolit z Rök to pięciotonowy kamień, który ma 3,82 metra wysokości. Jego bok jest pokryty najdłuższym istniejącym napisem runicznym. Na kamieniu wyryto bowiem 760 run podzielonych na 28 linii. Naukowcy odkryli, że monolit został zamówiony przez lokalnego jarla imieniem Varinn. Miał służyć jako pomnik jego syna Vamotha. W połowie XIX wieku lokalny proboszcz luterańskiej parafii w Rök użył głazu do budowy fragmentu ściany kościoła. W 1862 r. wiadomość o tym wydarzeniu dotarła do Sztokholmu, gdzie wywołała wzburzenie wśród członków Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk, którzy wysłali archeologa P.A. Säve’a, aby odkupił i wydobył kamień ze ściany kościoła. Monolit trafił na teren przykościelnego cmentarza, gdzie został osłonięty specjalną wiatą przed deszczem i śniegiem.

Czytaj więcej, wiedz więcej!
Rok dostępu za 99 zł.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję?
- możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

„Mowa pogrzebowa Peryklesa” – obraz Philippa von Foltza z ok. 1852 r.

Historia świata

Paweł Łepkowski: Co ma wspólnego demokracja z Zatoką Meksykańską?

My, ludzie, podejmujemy decyzje głównie pod wpływem emocji. Dopiero później przychodzi refleksja. Najlepszym prz...

Materiał Promocyjny

Jak wygląda nowoczesny leasing

Szybciej, prościej, bardziej dynamicznie – tego dziś oczekują klienci od branży leasingowej. Chodzi o błyskawiczne decyzje, minimalne formalności i pełną integrację usług finansowych.

Ilustracja przedstawiająca Jamesa Watta (1736–1819) w laboratorium – pracującego nad ulepszeniem sil

Historia świata

Udoskonalenie bywa ważniejsze od wynalazku

W dziejach rozwoju myśli naukowej i technicznych wynalazków wielką rolę odgrywały i nadal odrywają rozmaite prio...

Historia świata

Krzysztof Kowalski: Inteligencja sztuczna, odkrycia prawdziwe

Sztuczna inteligencja pomaga astronomom identyfikować planety, biologom – formować struktury przestrzenne białek...

Tablica upamiętniająca Arvida i Mildred Harnacków. Hasenheide 61, Berlin- -Kreuzberg

Historia świata

A tak kochała Niemcy… Amerykanka, która straciła życie na osobiste polecenie Hitlera

Mildred Harnack była Amerykanką. Ale wiedziona miłością do swojego niemieckiego męża postanowiła pozostać w III...

Materiał Partnera

Kroki praktycznego wdrożenia i operowania projektem OZE w wymiarze lokalnym

Transformacja energetyczna. Inwestowanie i operowanie infrastrukturą energetyczną. Strategiczne, ekonomiczne, technologiczne i środowiskowe aspekty transformacji energetycznej w wymiarze lokalnym

Otton III na tronie – ilustracja z ewangeliarza cesarskiego z 1000 r.

Historia świata

Symboliczne gesty Ottona III i ich ponadczasowe przesłanie

Przed Wielkanocą roku Pańskiego 1000, która wypadała na 31 marca, lud boży w całej Europie żył w głębokiej trwod...

Materiał Promocyjny

Suzuki Moto Road Show już trwa. Znajdź termin w swoim mieście

W salonach dealerskich sieci Suzuki w całej Polsce ruszyły pokazy premierowych motocykli Suzuki DR-Z4S i DR-Z4SM. Nowe maszyny będzie można zobaczyć w miastach praktycznie w całej Polsce.