Polskie ofiary Niemców w sowieckiej kwaterze

Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie uporządkuje miejsca pochówku polskich ofiar nazistowskich Niemiec, które znajduje się blisko Berlina. Upamiętni też więźniów, którzy dzisiaj leżą w sowieckiej kwaterze, obok obelisku z czerwoną gwiazdą.

Publikacja: 26.11.2024 16:52

Kwatera sowiecka na podberlińskim cmentarzu, w której są pochowani Polacy.

Kwatera sowiecka na podberlińskim cmentarzu, w której są pochowani Polacy.

Foto: Wikipedia

Prace zostaną przeprowadzone na cmentarzu Wilmersdorfer Waldfriedhof w Güterfelde, położonym miedzy Berlinem a Poczdamem. Są tam dwa miejsca pochówku Polaków. Na niewielkim polu spoczywają urny 383 polskich więźniów KL Sachsenhausen zamordowanych w latach 1940-1942 a także w Ośrodku Eutanazji Pirna-Sonnenstein. W południowej części cmentarza zlokalizowana jest zaś sowiecka kwatera wojenna, gdzie znajduje się obelisk z piaskowca, z sierpem i młotem oraz gwiazdą czerwoną na szczycie. Na tablicy umieszczonej na obelisku znajduje się informacja, że spoczywa tam 1389 sowieckich obywateli, którzy w czasie drugiej wojny światowej byli deportowani i zmarli w niewoli lub obozach pracy przymusowej. W tej kwaterze oprócz obywateli Związku Sowieckiego pochowano też 101 Polaków, 4 Jugosłowian, 2 Włochów i jednego Czecha. Zostali oni ekshumowani z cmentarza dla obcokrajowców, położonego na południe od Berlina we wsi Mahlow.

Czytaj więcej

Bogusław Chrabota: Panie Scholz, szacunek zamiast lekceważenia

Skąd Polacy w sowieckiej kwaterze wojennej

W interpelacji skierowanej do ministerstwa kultury posłowie Tadeusz Woźniak, Michał Woś, Maria Kurowska i Piotr Uruski zwracają uwagę, że w kwaterze sowieckiej „z nieznanych powodów pochowanych jest 101 Polaków, o czym brak jakiejkolwiek wyraźnej wzmianki na terenie cmentarza”. W odpowiedzi na zapytana poselskie wiceminister kultury Andrzej Wyrobiec wskazał, że w ramach Programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Miejsca Pamięci Narodowej za Granicą” Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie otrzymała w 2024 roku dofinansowanie na realizację dwuletniego zadania „Stworzenie imiennego upamiętnienia Polaków na grobach robotników przymusowych na cmentarzu Waldfriedhof w Güterfelde”.

Jakie prace przeprowadzi Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie

Projekt zakłada weryfikację i opracowanie danych 101 Polaków spoczywających w tzw. kwaterze sowieckiej oraz ustawienie ich imiennego upamiętnienia, a także tablicy informacyjnej w języku polskim, niemieckim i angielskim. Podobne działania – zapowiedział Wyrobiec, fundacja przeprowadzi na pobliskiej kwaterze, gdzie złożone są urny z prochami 383 Polaków zamordowanych w KL Sachsenhausen. Zakończenie obu projektów planowane jest na drugą połowę 2025 r.

Czytaj więcej

Piotr Zaremba: Granice sąsiedzkiej cierpliwości

Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie otrzymała z budżetu państwa na upamiętnienie Polaków pochowanych w kwaterze sowieckiej 273 tys. zł., z kolei na prace w miejscu gdzie są pochowane prochy więźniów KL Sachsenhausen – 311 tys. zł. Projekty te zostaną zrealizowane we współpracy z Konsulatem Generalnym RP w Berlinie i władzami miasta.

W tym roku fundacja przeprowadzi kwerendy i opracuje listę obywateli II Rzeczpospolitej spoczywających na cmentarzu Waldfriedhof w Güterfelde, przygotuje dokumentację rewitalizacji kwatery i uzyska odpowiednie pozwolenia oraz wyłoni wykonawcę nowego upamiętnienia.

Upamiętnienie ofiar katastrofy Cap Arcona i Thielbek

Fundacja prowadzi także rewaloryzację polskich grobów wojennych na Cmentarzu Haffkrug. Na ten projekt otrzymała w tym roku z budżetu państwa 306 tys. zł. Upamiętnieni zostaną obywatele Polski na cmentarzu ofiar katastrofy Cap Arcona i Thielbek w Haffkrug, który jest zlokalizowany w kraju związkowym Schleswig Holstein. Spoczywa tam co najmniej 150-160 osób pochodzących z Polski, których tożsamość została ustalona.

Czytaj więcej

Niemiecka zbrodnia sprzed lat. Kto zabił w Gródku na Podlasiu

Oprócz 1128 ofiar z zatopionych 3 maja 1945 r. w Zatoce Lubeckiej statków Cap Arcona, przenoszono w to miejsce zmarłych w latach powojennych. Przedstawiciele fundacji zakładają, że dodatkowo pochowanych jest tam wielu polskich obywateli – byłych więźniów obozów koncentracyjnych, którzy spoczywają na cmentarzu jako nieznani.

We współpracy z Konsulatem Generalnym RP w Hamburgu fundacja odrestauruje polski pomnik, przygotuje i ustawi w jego rejonie imienne upamiętnienie polskich obywateli oraz tablice informacyjne o historii spoczywających tam osób oraz o powojennych losach ich grobów. Odsłonięcie upamiętnienia zaplanowane jest w 2025 r.  

Prace zostaną przeprowadzone na cmentarzu Wilmersdorfer Waldfriedhof w Güterfelde, położonym miedzy Berlinem a Poczdamem. Są tam dwa miejsca pochówku Polaków. Na niewielkim polu spoczywają urny 383 polskich więźniów KL Sachsenhausen zamordowanych w latach 1940-1942 a także w Ośrodku Eutanazji Pirna-Sonnenstein. W południowej części cmentarza zlokalizowana jest zaś sowiecka kwatera wojenna, gdzie znajduje się obelisk z piaskowca, z sierpem i młotem oraz gwiazdą czerwoną na szczycie. Na tablicy umieszczonej na obelisku znajduje się informacja, że spoczywa tam 1389 sowieckich obywateli, którzy w czasie drugiej wojny światowej byli deportowani i zmarli w niewoli lub obozach pracy przymusowej. W tej kwaterze oprócz obywateli Związku Sowieckiego pochowano też 101 Polaków, 4 Jugosłowian, 2 Włochów i jednego Czecha. Zostali oni ekshumowani z cmentarza dla obcokrajowców, położonego na południe od Berlina we wsi Mahlow.

Pozostało 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Komentarze
Marek Kozubal: Niemcy liczą schrony, a my patrzymy w chmury
Historia Polski
Profesor Ruchniewicz na czele Instytutu Pileckiego
Społeczeństwo
Czy oprawcy z KL Dachau wciąż żyją? IPN zakończył śledztwo
Historia świata
Wszystkie twarze Lee Harveya Oswalda. Co wiadomo o człowieku oskarżonym o zabójstwo Kennedy’ego
Materiał Promocyjny
Kobieta pracująca żadnej pracy się nie boi!
Historia świata
Stany Zjednoczone według Olivera Stone’a