Reklama

Nieznane tajemnice Powstania Warszawskiego. Jan Ołdakowski: Prawdy szukać za granicą

Nie mamy pełnej wiedzy na temat decyzji Niemców o mordowaniu ludności cywilnej, nie znamy rosyjskich archiwów, a brytyjskie akta są przed nami zamknięte - mówił w 81. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego Jan Ołdakowski, podkreślając w RMF FM, że część wiedzy dotyczącej powstańczego zrywu czeka na odkrycie w zagranicznych archiwach.

Publikacja: 01.08.2025 11:17

Dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego Jan Ołdakowski

Dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego Jan Ołdakowski

Foto: PAP/Piotr Nowak

W piątek przypada 81. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. Tegoroczne hasło obchodów brzmi „Dziel się pamięcią, bo zniknie”.

– Każde pokolenie musi nauczyć następne pokolenie tego, co pamięta. Każde pokolenie młodych ludzi z trudem podchodzi do historii. Widzimy, że młodzież jest niechętna historii, z czasem zaczyna rozumieć, doceniać – powiedział w rozmowie z RMF FM Jan Ołdakowski, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego.

Czytaj więcej

Sondaż: Czy Powstanie Warszawskie było potrzebne i powinno wybuchnąć?

Jan Ołdakowski: Powstanie Warszawskie powołało na dwa miesiące wolną Polskę

– Z badań wynika, że młodzieży trzeba wytłumaczyć, dlaczego historia jest ważna, potrzebna, dlaczego buduje wspólnotę. Szczególnie teraz, kiedy Polska jest poddana atakom hybrydowym i to, co specjaliści od militariów nazywają odpornością społeczną, musimy budować na różne sposoby, a Powstanie Warszawskie jest tutaj idealne – dodał.

Jan Ołdakowski mówił, odwołując się do danych o ruchu internetowym, że są województwa, w których Powstanie Warszawskie jest „bardzo intensywnie przeżywane”, a w innych jest „dużo mniej znane czy przeżywane”. – My dlatego czcimy tak wyjątkowo Powstanie Warszawskie, że ono też powołało do życia na dwa miesiące jakąś wolną Polskę – i to była Polska dla wszystkich, mimo że ograniczona tylko do naszej stolicy, Polska świetna, Polska z dwoma dziennikami ustaw – stwierdził. – To, co się działo w powstaniu było ważne, ale dla nas też ważni są powstańcy, to, czego nas uczą w życiu – podkreślił.

Reklama
Reklama

Tajemnice Powstania Warszawskiego. Czego jeszcze nie wiemy?

Czy o Powstaniu Warszawskim historycy wiedzą już wszystko? Jan Ołdakowski powiedział, że Muzeum Powstania Warszawskiego i Instytut Pamięci Narodowej przygotowują atlas Powstania Warszawskiego. – Pokażemy, jak każdego dnia wyglądały działania bojowe – zaznaczył dodając, że to cztery lata pracy.

Powstanie Warszawskie - mapa

Powstanie Warszawskie - mapa

Foto: PAP

– To, czego nie wiemy, jest za granicą. Nie znamy w ogóle rosyjskich archiwów, nie wiemy, kto podjął decyzję, żeby armia rosyjska się zatrzymała. Nie wiemy, kto podjął decyzję, że nawet jeżeli będzie pomoc, to ta pomoc rozsierdzała powstańców, bo jeżeli w nocy zrzucano z samolotu Po-2 worki z amunicją, to jak ta amunicja uderzyła w chodnik czy jezdnię, to ani jedna sztuka naboju nie nadawała się do użycia – oświadczył dyrektor MPW.

Ołdakowski mówił, że dalszych informacji o Powstaniu Warszawskim trzeba szukać w Berlinie, ponieważ akta niemieckie zostały po wojnie rozproszone lub częściowo zajęte przez Amerykanów.

– Nie mamy pełnej wiedzy, kto podejmował decyzje i jak były realizowane decyzje o mordowaniu ludności cywilnej, o tym, jak oni uzasadniali zbrodnie na ludności cywilnej u siebie wojskowo, kto przekazał decyzję o zniszczeniu Warszawy, później ograbianie Warszawy, wysadzanie. To wszystko trzeba znaleźć – mówił w RMF FM dyrektor. – I brytyjskie akta też są przed nami zamknięte – podkreślił.

Kalendarium Powstania Warszawskiego

Kalendarium Powstania Warszawskiego

Foto: PAP

Reklama
Reklama

Okupacja niemiecka Polski. „Niemcy robili w Warszawie z ludzi podludzi”

Odnosząc się do dyskusji o racjonalności wybuchu Powstania Warszawskiego, w którym zginęło ok. 18 tys. walczących Polaków i ok. 200 tys. cywilów, Jan Ołdakowski powiedział, że po pięciu latach okupacji i terroru „człowiek ma prawo powiedzieć, że chce żyć jako człowiek”. – Bo Niemcy robili w Warszawie z ludzi podludzi – podkreślił. Dodał, że Powstanie Warszawskie było walką o godność, o wolność i o „bycie człowiekiem u siebie”.

Mural upamiętniający 81. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego namalowany przy metrze Centrum w W

Mural upamiętniający 81. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego namalowany przy metrze Centrum w Warszawie

Foto: PAP/Szymon Pulcyn

Jan Ołdakowski przyznał w wywiadzie, że cena Powstania Warszawskiego była ogromna. Przekonywał też, że pamięć o powstaniu ma charakter wspólnotowy. – To, że na dźwięk syreny zatrzymamy się, zrobimy coś wspólnie, mimo że się nie znamy, zatrzymamy samochody, wyjdziemy z kawiarni czy zatrzymamy się na chodniku to jest niesamowite, bo to pokazuje, że ta pamięć jest wspólnotowa – zaznaczył.

Historia Polski
Rząd Donalda Tuska rezygnuje z upamiętnienia bohaterów spoczywających za granicą
Historia Polski
Jak polscy kryptolodzy złamali Enigmę
Historia Polski
„Przebaczamy i prosimy o przebaczenie”
Historia Polski
Sprzeciw przeciwko przypisywaniu polskim urzędnikom udziału w Holokauście
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama