Będzie nowy pawilon edukacyjny w Treblince

Na wiosnę 2023 roku ruszy budowa obiektu edukacyjnego na terenie Muzeum Treblinka.

Publikacja: 20.10.2022 03:00

Obóz Treblinka II został zlikwidowany pod koniec 1943 roku

Obóz Treblinka II został zlikwidowany pod koniec 1943 roku

Foto: Fotorzepa, Jakub Ostałowski

Projektuje go firma Bujnowski Architekci, która wygrała konkurs na opracowanie koncepcji nowego budynku na terenie Muzeum Treblinka. Z informacji, którą otrzymaliśmy od dr. Edwarda Kopówki, dyrektora muzeum, szacunkowy koszt inwestycji ustalony w 2019 r. wynosił 24 mln zł. Nie wiadomo, czy wzrośnie w związku z wyższą ceną materiałów budowlanych. Nowy obiekt ma powstać w ciągu trzech–pięciu lat. Dyrektor optymistycznie zakłada, że może być gotowy już w 2025 r.

Środki na budowę obiektu deklarują Ministerstwo Kultury i Samorząd Województwa Mazowieckiego, które prowadzą muzeum.

W obozie zagłady w Treblince Niemcy zamordowali ponad 900 tys. Żydów z całej Europy

Pawilon wystawienniczo-edukacyjny stanie obok dzisiejszego niewielkiego budynku muzeum. To efekt wielomiesięcznych ustaleń, pierwotnie bowiem miał zostać postawiony bliżej upamiętnienia w Treblince.

Budynek zaplanowany został na planie prostokąta o powierzchni użytkowej 1800 mkw. Będzie miał dwie kondygnacje, w tym jedną podziemną. Zespół Bujnowski Architekci przygotuje dokumentację projektowo-kosztorysową i wykonawczą, będzie też sprawować nadzór autorski nad inwestycją.

Obiekt będzie podzielony na kilka stref. – W części ekspozycyjnej znajdą się wystawy stała i czasowa oraz sala dla rzeźb Samuela Willenberga. Ich właścicielem jest wdowa Ada Willenberg, która podpisała z muzeum umowę ich użyczenia – dodaje dr Kopówka.

Zabiegi, aby na terenie muzeum powstał pawilon wystawienniczo-edukacyjny, trwały od wielu lat

W budynku znajdzie się też wielofunkcyjna sala dla stu osób oraz trzy sale edukacyjne. Dodatkowo, m.in. miejsce do modlitwy, pomieszczenia biurowe oraz archiwum i biblioteka, a także magazyny.

W trakcie podpisania umowy architekt Piotr Bujnowski opisał, że osoba odwiedzająca obiekt na początku zobaczy pojedynczą, długą i wysoką 4-metrową ścianę – mur z cegły, w którym jest tylko jeden otwór.

– Wchodzimy przez niego na otwarty od góry dziedziniec wewnętrzny, widzimy tylko niebo. Tu mamy chwilę oddechu, odseparowania się od otoczenia. Następnie wchodzimy do samego budynku. Znajduje się w nim sekwencja pomieszczeń murowanych z ręcznie formowanej cegły. Począwszy od holu głównego, poprzez sale wystawowe i sale edukacyjne przechodzimy przez budynek. Zapoznajemy się z wystawą i historią miejsca, nie wracając drugi raz do holu, niezależną drogą wychodzimy bezpośrednio w kierunku terenu obozu zagłady na zewnętrzną ścieżkę pamięci. Każdy, kto będzie nią przechodził, będzie musiał zmierzyć się z przejmującą historią tego miejsca – opisał Bujnowski.

Zabiegi, aby na terenie muzeum powstał pawilon wystawienniczo-edukacyjny, trwały od wielu lat. Po raz pierwszy kamień węgielny odsłonięto podczas obchodów 70. rocznicy powstania więźniów obozu zagłady Treblinka II, 2 sierpnia 2013 r. Uroczystego odsłonięcia dokonał wtedy ostatni żyjący uczestnik obozowego buntu z 2 sierpnia 1943 r. – Samuel Willenberg. To jego rzeźby będzie można zobaczyć w tej placówce.

Zdaniem historyków obóz Treblinka II był drugim co do wielkości po Auschwitz-Birkenau obozem zagłady w Europie. Z badań przeprowadzonych w 1994 r. wynika, że śmierć poniosło tam 912 tys. Żydów, w tym wielu z warszawskiego getta.

Jak napisaliśmy w 2019 r. w „Rzeczpospolitej”, naukowcy z Politechniki Warszawskiej skorygowali granice obozu zagłady, m.in. wykorzystując zdjęcia lotnicze. Z ich wyliczeń wynika, że powierzchnia obozu liczona w oparciu o granicę zewnętrzną wynosi 15,85 hektara.

Czytaj więcej

Odkryli tajemnice Treblinki

Dzisiaj praktycznie nie ma śladu po tym miejscu. Obóz został zlikwidowany pod koniec 1943 r., w kilka miesięcy po buncie więźniów, którzy spalili niektóre obiekty.

Projektuje go firma Bujnowski Architekci, która wygrała konkurs na opracowanie koncepcji nowego budynku na terenie Muzeum Treblinka. Z informacji, którą otrzymaliśmy od dr. Edwarda Kopówki, dyrektora muzeum, szacunkowy koszt inwestycji ustalony w 2019 r. wynosił 24 mln zł. Nie wiadomo, czy wzrośnie w związku z wyższą ceną materiałów budowlanych. Nowy obiekt ma powstać w ciągu trzech–pięciu lat. Dyrektor optymistycznie zakłada, że może być gotowy już w 2025 r.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia Polski
Spieszmy się czcić bohaterów, tak szybko odchodzą
Historia Polski
Dziś, Jutro, Pojutrze – historia Szarych Szeregów
Historia Polski
Paweł Łepkowski: Kłamstwo w sprawie losu Warszawy
Historia Polski
Paweł Łepkowski: Narodziny Polskiego Państwa Podziemnego
Historia Polski
Początki chrystianizacji: każdy krzyż wykonano z drewna