Panny z „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego

121 lat temu, 16 marca 1901 r., odbyła się prapremiera „Wesela”. Obok znanych postaci z krakowskiej elity Stanisław Wyspiański w swej sztuce uwiecznił dwie z sióstr Pareńskich. W życiorysach Marii, Zofii i najmłodszej Elizy jak w zwierciadle odbijają się zmysłowość i liryzm Młodej Polski, ale też dramatyczne wojenne losy polskich rodzin.

Publikacja: 17.03.2022 21:00

Portret Zofii Żeleńskiej (z domu Pareńskiej) wykonany przez Wyspiańskiego w 1905 r.

Foto: Muzeum Utracone

Agnieszka Niemojewska

W Krakowie na przełomie XIX i XX w. żyło się niespiesznie, „bez niespodzianek, bez ryzyka, bez możliwości”. Ale wówczas do miasta powrócili z zagranicznych wojaży m.in. Stanisław Wyspiański, Lucjan Rydel i Stanisław Przybyszewski. Swe erotyki publikował Kazimierz Przerwa-Tetmajer. To m.in. za sprawą tych twórców nastała epoka Młodej Polski, ożywczy nurt w sztuce i literaturze. W takiej atmosferze przyszło dorastać siostrom Pareńskim – dziewczętom z jednego z salonów artystycznych ówczesnego Krakowa.

Pozostało jeszcze 97% artykułu

Czytaj więcej, wiedz więcej!
Rok dostępu za 99 zł.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję?
- możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Mieszko I (ur. 922–945 r., zm. 25 maja 992 r.) – władca Polski sprawujący władzę od ok. 960 r. Ojcie

Historia Polski

Mieszko z Piastów, cwany geniusz

Mieszko w 966 r. wybrał najmądrzej, jak mógł. Dzięki „czeskiej ścieżce” chrystianizacji Polski jego następcy mog...

Fragment Księgi umarłych przedstawiający scenę "egipskiego" sądu ostatecznego

Historia Polski

Bogusław Chrabota: Bóg jedyny, Bóg zmartwychwstały

Co jest ważniejsze: monoteizm czy zmartwychwstanie? Boskość Chrystusa czy jego triumf nad śmiercią?

Historia Polski

Ostatnie bitwy i koronacja Chrobrego

Wyprawa zbrojna ok. 1020 r. zdawała się koniecznością, bo w kraju Prusów misjonarze zamiast wiernych znajdowali...

„Bolesław I Chrobry w koronie koronacyjnej królów polskich” – obraz Marcellego Bacciarellego z ok. 1

Historia Polski

Królewska koronacja Bolesława Chrobrego

Są w dziejach narodów wydarzenia, których wpływ na przyszłe wieki jest nieprzemijający. Dla nas takim wydarzenie...

Materiał Partnera

Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów

Polityka klimatyczna i rynek energii w Polsce: podstawy prawne, energetyka społeczna. praktyczny proces powołania i rejestracji spółdzielni energetycznych oraz podpisania umowy z OSD