Panny z „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego

121 lat temu, 16 marca 1901 r., odbyła się prapremiera „Wesela”. Obok znanych postaci z krakowskiej elity Stanisław Wyspiański w swej sztuce uwiecznił dwie z sióstr Pareńskich. W życiorysach Marii, Zofii i najmłodszej Elizy jak w zwierciadle odbijają się zmysłowość i liryzm Młodej Polski, ale też dramatyczne wojenne losy polskich rodzin.

Publikacja: 17.03.2022 21:00

Portret Zofii Żeleńskiej (z domu Pareńskiej) wykonany przez Wyspiańskiego w 1905 r.

Foto: Muzeum Utracone

Agnieszka Niemojewska

W Krakowie na przełomie XIX i XX w. żyło się niespiesznie, „bez niespodzianek, bez ryzyka, bez możliwości”. Ale wówczas do miasta powrócili z zagranicznych wojaży m.in. Stanisław Wyspiański, Lucjan Rydel i Stanisław Przybyszewski. Swe erotyki publikował Kazimierz Przerwa-Tetmajer. To m.in. za sprawą tych twórców nastała epoka Młodej Polski, ożywczy nurt w sztuce i literaturze. W takiej atmosferze przyszło dorastać siostrom Pareńskim – dziewczętom z jednego z salonów artystycznych ówczesnego Krakowa.

Pozostało jeszcze 97% artykułu

Tylko 79 zł za pół roku czytania.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję? - możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Pomnik poświęcony Polakom ratującym Żydów w czasie II wojny światowej

Historia Polski

W Ciepielowie upamiętnieni zostaną zamordowani Polacy, którzy pomagali Żydom

W Ciepielowie zostanie odsłonięty pomnik zamordowanych przez Niemców rodzin Kosiorów, Skoczylasów, Kowalskich i...

Materiał Promocyjny

Berlingo VAN od 69 900 zł netto

Postaw na profesjonalizm w każdym szczególe!

I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ Solidarność w Gdańsku obradował w dwóch turach: od 5 do 10 września i

Historia Polski

Liberałowie, czyli Polskę trzeba było zmienić. Debata w rocznicę śmierci Mirosława Dzielskiego

Debatę moderowaną przez redaktora Bogusława Chrabotę przeprowadzono 26 października 2024 r. w gościnnych murach...

Tablica pamiątkowa ku czci Mirosława Dzielskiego na gmachu Herbewo w Krakowie, al. Słowackiego 64

Historia Polski

Jak budowano w Polsce kapitalizm

Trzydzieści sześć lat to w historii świata niewiele więcej niż jedno pokolenie. Można śmiało powiedzieć, że niem...

Ulica Długa w Warszawie. 26 marca 1943 r. doszło do odbicia z rąk Gestapo Janka Bytnara „Rudego”

Historia Polski

Akcja pod Arsenałem bez legendy

26 marca 1943 r. u zbiegu ulic Długiej i Bielańskiej w Warszawie, w pobliżu budynku Arsenału, członkowie Grup Sz...

Materiał Promocyjny

Warunki rozwoju OZE w samorządach i korzyści z tego płynące

Przesłanki i czynniki efektywnego wdrażania projektów OZE przez JST uwzględniające kwestie ekonomiczne, środowiskowe i społeczne.

Budynek Krakowskiego Towarzystwa Technicznego

Historia Polski

Ile lat ma Krakowskie Towarzystwo Techniczne?

My w Krakowie lubimy jubileusze. I lubimy instytucje, których korzenie tkwią w odległej przeszłości. Mimo więc o...

Materiał Promocyjny

Suzuki Moto Road Show już trwa. Znajdź termin w swoim mieście

W salonach dealerskich sieci Suzuki w całej Polsce ruszyły pokazy premierowych motocykli Suzuki DR-Z4S i DR-Z4SM. Nowe maszyny będzie można zobaczyć w miastach praktycznie w całej Polsce.