Czy zaginiony obraz Zaleskiego kupiono?

„Procesy restytucyjne z uwagi na ich skomplikowany i wrażliwy przedmiot często mają charakter poufny i tak jest w tym przypadku, także z uwagi na skomplikowaną sytuację prawną dzieła. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego wykorzystało wszystkie metody prawne i negocjacyjne zmierzające do odzyskania obrazu „Wnętrze Katedry w Mediolanie" Marcina Zaleskiego, zapewniło obsługę prawną oraz badania autentyczności obrazu. Stowarzyszenie „Przyjaciele MNW" wsparło działania MKIDN w tym zakresie" – stwierdzili urzędnicy resortu kultury.

Czy wsparcie działania przez stowarzyszenie oznaczało wydanie gotówki na odkupienie poszukiwanego przez państwo obrazu? Przypomnijmy, że jednym z elementów statutowej działalności stowarzyszenia jest m.in. „zbieranie funduszy na wspieranie działalności programowej tej instytucji i jej oddziałów".

Przypomnijmy słowa wicepremiera, który stwierdził na początku uroczystości : - Zawsze przy takiej okazji trzeba zacząć od podziękowań, dzięki którym w Polsce działa system odzyskiwania dzieł sztuki. To jest po prostu praca systemowa i systematyczna, praca dobrze zorganizowana, praca, która się opiera na profesjonalizmie bardzo wielu instytucji. Dodał, że obecnie jest prowadzonych ok. 80 wniosków restytucyjnych, więc - jak mówił minister kultury – „możemy spodziewać się kolejnych sukcesów".

Marcin Zaleski pierwszy raz zaprezentował ten obraz publicznie na wystawie dzieł sztuk pięknych zorganizowanej w 1838 r. w warszawskim ratuszu. W 1867 r. obraz został zakupiony od Tytusa Szaniawskiego do zbiorów warszawskiego Muzeum Sztuk Pięknych. Od tego momentu stale znajdował się na ekspozycji w Muzeum Sztuk Pięknych aż do 1936 r., kiedy to płótno Zaleskiego przeniesiono do obecnej siedziby Muzeum Narodowego.

Jak podaje ministerstwo obraz zaginął w czasie II wojny światowej. Najprawdopodobniej znajdował się w muzeum do wybuchu Powstania Warszawskiego w 1944 r. „Po jego upadku wiele ze znajdujących się jeszcze w obrębie miasta zbiorów padło ofiarą grabieży, szabru lub uległo zniszczeniu, inne wywieziono do składnic na Dolnym Śląsku, w Austrii i Niemczech. Losy dzieła Zaleskiego pozostawały nieznane do stycznia 2018 r., kiedy to Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego zostało poinformowane, że obraz został zdeponowany w domu aukcyjnym Dorotheum w Wiedniu".

Resort podaje, że nadal poszukiwanych jest ponad 100 obrazów i rysunków Marcina Zaleskiego, będących polskimi stratami wojennymi. Wśród nich są: „Zaćmienie słońca w roku 1851 (Widok Warszawy od strony Pragi)", „Zamek Królewski w Warszawie" z ok. 1836 r., „Kościół X.X. Pijarów w Warszawie" z ok. 1830 r. „Wprowadzenie do Zamku Królewskiego w Warszawie jeńców i chorągwi zdobytych w bitwach pod Wawrem i Dębem Wielkim" z 1831 r.