Dyktatura bez proletariatu

W obliczu postępującej choroby Lenina 3 kwietnia 1922 r. delegaci na zjazd Rosyjskiej Partii Komunistycznej (bolszewików) wybrali na sekretarza generalnego mało znanego szerokiej opinii publicznej gruzińskiego komunistę Iosifa Wissarionowicza Dżugaszwilego, który posługiwał się pseudonimami Koba lub Stalin. W owym czasie funkcja sekretarza generalnego RKP(b) miała bardziej charakter administracyjny niż polityczny. Stalina osobiście rekomendował Lenin. Ale nie dlatego, że dostrzegał w nim charyzmę i planował uczynić swoim następcą. Ten mit namaszczenia Stalina przez ojca rewolucji październikowej był podtrzymywany przez stalinowską propagandę przez kolejnych 30 lat.

Aktualizacja: 02.04.2020 22:55 Publikacja: 02.04.2020 22:55

Sowiecki plakat propagandowy z lat 30. XX wieku ukazujący Stalina jako ojca wszystkich narodów ZSRR

Sowiecki plakat propagandowy z lat 30. XX wieku ukazujący Stalina jako ojca wszystkich narodów ZSRR

Foto: Fine Art Images/Heritage Images/Getty Images

W rzeczywistości Lenin bardzo szybko dostrzegł w Stalinie drapieżcę głodnego władzy. Praca na trudnym stanowisku sekretarza generalnego miała bardziej na celu przytemperowanie ambicji Gruzina.

W 1922 r. Komitet Centralny RKP(b) był bardziej klubem dyskusyjnym niż realnym ośrodkiem władzy. To Stalin, który zdał sobie sprawę, że jako sekretarza generalnego partii czeka go jedynie marginalizacja w sowieckiej strukturze władzy, sprawił, że partia i jej Komitet Centralny zaczęły przejmować funkcje kontrolne w państwie. Uczynienie drugorzędnej roli kluczowym stanowiskiem w państwie totalitarnym wymagało ogromnego talentu. Mógł to uczynić jedynie człowiek szczególnie inteligentny, ale pozbawiony jakichkolwiek skrupułów moralnych i wrażliwości. Stalin miał mentalność gangstera, który doskonale znał mechanizmy dochodzenia do władzy w strukturach mafijnych.

„Rzeczpospolita” najbardziej opiniotwórczym medium października!
Rzetelne informacje, pogłębione analizy, komentarze i opinie. Treści, które inspirują do myślenia. Oglądaj, czytaj, słuchaj.

Czytaj za 9 zł miesięcznie!
Historia
Telefony komórkowe - techniczne arcydzieło dla każdego
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Historia
Paweł Łepkowski: Najsympatyczniejszy ze wszystkich świętych
Historia
Mistrzowie narracji historycznej: Hebrajczycy
Historia
Bunt carskich strzelców
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Historia
Wojna zimowa. Walka Dawida z Goliatem