Partia ta powstała na fali odwilży w 1965 roku i zrzeszała ludzi o poglądach lewicowych (od socjalistów do komunistów), dążących do przeprowadzenia radykalnych przemian społeczno-ekonomicznych w kraju. Poparła przewrót Dauda w 1971 roku, dzięki czemu otrzymała siedem tek ministerialnych w nowo utworzonym rządzie. W 1977 roku partia liczyła ok. 6 tys. członków, co jak na warunki afgańskie było sporym wyczynem. Wśród nich było prawie 1,5 tys. oficerów oraz ok. 1000 nauczycieli ze szkół i wyższych uczelni. Powszechne niezadowolenie z rządów Dauda sprawiło, że rosła popularność LDPA, szczególnie w środowiskach miejskich.

Ale wewnątrz partii ścierały się dwie frakcje. Nauczona porażkami wcześniejszych reformatorów grupa Parczam (Sztandar) pod przewodnictwem Babraka Karmala opowiadała się za utworzeniem szerokiego frontu ugrupowań na rzecz demokratyzacji kraju, natomiast organizacja Chalk (Lud) pod kierownictwem Mohammada Tarakiego i Hafizullaha Amina pragnęła jak najszybciej obalić prezydenta i wprowadzić w Afganistanie ustrój wzorowany na sowieckim. Kolejną linię podziału, charakterystyczną dla warunków afgańskich, wyznaczały różnice językowe (zwolennicy Parczamu mówili językiem dari, a stronnicy Chalku językiem paszto). Pomimo tych różnic partia się skonsolidowała, dążąc do przejęcia władzy. Ton w kierownictwie nadawali komuniści wspierani przez Moskwę.

27 kwietnia 1978 roku doszło do tzw. rewolucji kwietniowej. Część armii opowiedziała się po stronie LDPA. W szturmie na pałac prezydencki użyto czołgów i lotnictwa. Dzień po krwawych walkach na ulicach Kabulu ogłoszono śmierć prezydenta Dauda. Na czele państwa stanął Mohammad Taraki. 30 kwietnia ogłoszono powstanie Demokratycznej Republiki Afganistanu. Afgańscy komuniści niezwłocznie rozpoczęli czystki w armii i administracji państwowej. Stracono niemal 3 tys. ludzi, 20 tys. osadzono w więzieniach. Amin i Taraki pozbyli się także wewnętrznej opozycji. Większość liderów Parczamu zmuszono do emigracji, a Babraka Karmala zesłano jako ambasadora do Czechosłowacji.Nowy rząd rozpoczął politykę ścisłej współpracy z ZSRR. Do Afganistanu przybyło kilkuset sowieckich doradców wojskowych, a dostawy broni i wyposażenia dla armii rządowej popłynęły szerokim strumieniem. Po umocnieniu się w Kabulu rząd Tarakiego przystąpił do zmian systemu społeczno-gospodarczego kraju. Przeprowadzono reformę rolną, zlikwidowano zadłużenie małych gospodarstw wiejskich, zniesiono obciążenia hipotek gruntowych. Pozostałe zmiany uderzały jednak w tradycyjne afgańskie obyczaje. Wprowadzono m.in. zakaz kupowania żon, zrównano prawnie mężczyzn i kobiety, zorganizowano przymusowe nauczanie, które miało szybko zlikwidować powszechny analfabetyzm i zwalczano (zarówno siłą, jak i propagandowo) wpływy duchownych muzułmańskich. Właśnie agresywna laicyzacja stała się główną przyczyną kolejnego buntu.