Andreas Vesalius (Wesaliusz, 1514 – 1564)

Twórca współczesnej anatomii urodził się w 1514 roku w Brukseli. Początkowo studiował na uniwersytecie w Montpellier, później przeniósł się do słynnej paryskiej szkoły anatomicznej Jakuba Sylwiusza (1478 – 1555). Następnie wyjechał do Louvain, natomiast dyplom lekarza uzyskał na padewskim uniwersytecie w 1537 roku.

Publikacja: 07.05.2008 14:27

Andreas Vesalius (Wesaliusz, 1514 – 1564)

Foto: Archiwum „Mówią Wieki"

Tu też, w wieku zaledwie 23 lat, został kierownikiem Zakładu Anatomii i Chirurgii. Sześć lat później ukazało się jego fundamentalne dzieło: „De humani corporis fabrica”, zadedykowane cesarzowi Karolowi V. Ściągnęło ono na Wesaliusza prześladowania władz kościelnych i sprawiło, iż w obawie przed inkwizycją opuścił Padwę. W 1544 roku Andreas poślubił Annę van Hamme, a w 1546 roku został nadwornym lekarzem cesarza Karola V.

Po jego zgonie (1559) przeszedł na służbę króla Hiszpanii Filipa II i pełnił ją aż do śmierci. Znakomity anatom zmarł wkrótce po powrocie z pielgrzymki do Ziemi Świętej w 1564 roku.

Materiał do swego fundamentalnego dzieła Wesaliusz gromadził przez wiele lat. Jego podstawę stanowiły wykonywane legalnie i nielegalnie sekcje zwłok ludzkich umożliwiające mu doskonałe poznanie anatomii człowieka.

„Obecnie nie spędzałbym już tak chętnie całych godzin na paryskim Cmentarzu Niewiniątek, przerzucając kości – pisał kilka lat później o niektórych swych praktykach – nie udawałbym się na ich poszukiwanie do Montfaucon [miejsce paryskiej szubienicy], gdzie raz, gdy byłem z towarzyszem, napadła na nas sfora dzikich psów [...] nie będę dłużej prosił studentów medycyny, aby informowali mnie o miejscu pogrzebania zwłok [...] i aby potem porywali wraz ze mną zwłoki. Już nie będę całymi tygodniami trzymał w sypialni nieboszczyków wykradzionych z grobu lub oddanych mi po publicznej egzekucji”.

Oprócz gromadzenia materiału niezbędnego do napisania „De humani corporis fabrica” Wesaliusz wyszukiwał również artystów, którzy szkicowali mu narządy i tkanki rozkładających się ludzkich trupów.

Oczywiście ojciec nowożytnej anatomii nie uniknął pewnych błędów i przeoczeń.

Np. opisując tkanki miękkie (wątroba, nerki czy macica), przedstawiał często narządy psa lub świni, a nie człowieka; przeoczył również trudno zauważalne w rozkładających się zwłokach trzustkę, jajniki i nadnercza. Jego opis ciężarnej macicy i znajdującego się w niej płodu jest typowo średniowieczny, a przedstawiona w dziele budowa serca i płuc nie odbiega od tego, co ustalił Galen. Zanegował natomiast Wesaliusz Galenowe przekonanie o istnieniu hipotetycznych otworów w przegrodzie międzykomorowej serca oraz opisał zastawki sercowe. Stwierdził również, że oddychanie jest wynikiem ruchów klatki piersiowej, a nie, jak uważano dotąd, że to zasysane do płuc powietrze porusza wtórnie klatkę piersiową. Udowodnił także, iż nerwy nie są wydrążonymi rurkami (część uczonych twierdziła tak aż do XVIII wieku), natomiast wycięcie nerwu krtaniowego powoduje utratę głosu.

Publikacją „De humani corporis fabrica” i wprowadzeniem zwyczaju nauczania przy zwłokach w trakcie sekcji Wesaliusz zrewolucjonizował studia medyczne. Nic też dziwnego, iż jego trzej wybitni uczniowie z Padwy wkrótce dokonali kolejnych anatomicznych odkryć. I tak Gabriele Faloppio (1525 – 1562) odkrył oraz opisał jajniki i jajowody oraz kanały półkuliste ucha wewnętrznego, a Bartolomeo Eustachio (1520 – 1574) scharakteryzował współczulny układ nerwowy, a także ujawnił istnienie przewodu piersiowego (ductus thoracicus), który przegapił nie tylko Wesaliusz, ale również William Harvey.

Tu też, w wieku zaledwie 23 lat, został kierownikiem Zakładu Anatomii i Chirurgii. Sześć lat później ukazało się jego fundamentalne dzieło: „De humani corporis fabrica”, zadedykowane cesarzowi Karolowi V. Ściągnęło ono na Wesaliusza prześladowania władz kościelnych i sprawiło, iż w obawie przed inkwizycją opuścił Padwę. W 1544 roku Andreas poślubił Annę van Hamme, a w 1546 roku został nadwornym lekarzem cesarza Karola V.

Po jego zgonie (1559) przeszedł na służbę króla Hiszpanii Filipa II i pełnił ją aż do śmierci. Znakomity anatom zmarł wkrótce po powrocie z pielgrzymki do Ziemi Świętej w 1564 roku.

Pozostało 80% artykułu
Historia
Paweł Łepkowski: Najsympatyczniejszy ze wszystkich świętych
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Historia
Mistrzowie narracji historycznej: Hebrajczycy
Historia
Bunt carskich strzelców
Historia
Wojna zimowa. Walka Dawida z Goliatem
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Historia
Archeologia rozboju i kontrabandy