Syn „ojczyzny polszczyzny”

Jego nazwisko wywodzi się z hebrajskiego słowa „tovim”, czyli dobry. Kolejne pokolenia dzieci znają go z przepięknych wierszy, w tym także niezapomnianej „Lokomotywy”. Przyznam się, że ja też mam w swoim dorobku kilka książek i quizów dla dzieci, z których jestem bardzo dumny… Dzieci to najczęściej bardzo krytyczni, ale też najszczersi czytelnicy.

Julian Tuwim urodził się 13 września 1894 roku w Łodzi. Wychowywał się w rodzinie inteligenckiej zasymilowanych Żydów łódzkich. Uczęszczał do Męskiego Gimnazjum w Łodzi. Początki jego nauki nie wróżyły nic dobrego. Miał duże kłopoty z opanowaniem przedmiotów ścisłych. Uwagę poświęcał literaturze, nauce języków obcych, a także pisaniu wierszy.

Pisywał do „Kuriera Warszawskiego”, tam także opublikował swój wiersz „Prośba”, który spotkał się z dużym uznaniem czytelników. Interesował się także językiem esperanto. Podjął się w związku z tym tłumaczeń kilku wierszy i publikacji ich na łamach czasopisma „Pola Esperantiso”. Pierwszym przetłumaczonym utworem był „W jesiennym słońcu” autorstwa literackiego i duchowego mentora Tuwima – Leopolda Staffa, kolejnym – „Testament mój” Juliusza Słowackiego.

Po szkole średniej Tuwim (zgodnie z rodzinną tradycją) rozpoczyna studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Tutaj też nie idzie mu najlepiej, ponieważ kierunek studiów dalece odbiega od jego zainteresowań. Podejmuje drugi kierunek: filozofię. W tym czasie współpracuje z czasopismem „Pro Arte et Studio” i działa w środowiskach aktorskim i literackim.

Po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej Julian Tuwim trafia do biura prasowego marszałka Józefa Piłsudskiego.

Nieustannie się rozwija, pisze, publikuje. Tłumaczy poezję rosyjską i francuską, tworzy niezliczone teksty skeczów kabaretowych i piosenek. Jego zainteresowania w dziedzinie językoznawstwa i literatury były nadzwyczajne.

Kiedy pojawia się niebezpieczeństwo wybuchu II wojny światowej, Tuwim wraz z rodziną ucieka do Francji, a następnie do Ameryki Południowej, by wreszcie dotrzeć do Stanów Zjednoczonych. Osiedla się w Nowym Jorku i publikuje w czasopismach emigracyjnych.

Po wyzwoleniu Tuwim wraca do Polski, gdzie obejmuje stanowisko dyrektora Teatru Nowego. Wielokrotnie podkreśla, także w swojej twórczości (np. w pisanych na emigracji „Kwiatach polskich”), że nie wyobraża sobie życia poza ojczyzną.

Znakiem rozpoznawczym jego twórczości jest nietuzinkowe poczucie humoru, zabawne i błyskotliwe riposty, czasem morały, ale przede wszystkim duży szacunek dla czytelnika bez względu na jego gust literacki i wiek. Należy także wspomnieć, że Tuwim dosyć nowatorsko posługiwał się językiem polskim, żonglując wręcz onomatopejami i neologizmami własnego autorstwa. Ale wyczucie melodii naszego języka, owej „ojczyzny polszczyzny”, czyniło z niego największego polskiego poetę swych czasów.

Poza tym był człowiekiem niezwykłym, pełnym fantazji, wewnętrznego ciepła, czaru osobistego i poczucia humoru.

Jednym z jego najważniejszych dzieł (szczególnie dla społeczności żydowskiej) jest „My, Żydzi polscy”. To przejmujący manifest, z którym wielu z nas się utożsamia, dokument przedstawiający tragizm losów żydowskich na polskiej ziemi. Nawet jeszcze dzisiaj można znaleźć ten utwór w wielu domach Żydów polskiego pochodzenia, którzy rozproszyli się po świecie, niestety, najczęściej w tragicznych okolicznościach…