Od 1518 roku narastało wrzenie wśród niemieckich chłopów, którzy domagali się ograniczenia powinności feudalnych wobec szlachty, oraz hasła reformacyjne i polityczne. Wiosną 1525 roku południowe Niemcy ogarnęła fala wystąpień chłopskich. Na czele powstańców stanął Tomasz Müntzer. Wojskami szlacheckimi dowodzili landgraf heski Filip oraz książęta sascy, których wspierał propagandowo przywódca reformacji Marcin Luter. Do decydującego starcia doszło 8 maja pod Frankenhausen w Turyngii: armia chłopska została rozbita, a rannego Müntzera po torturach stracono.
Po przegranej wojnie z Polską w latach 1519 – 1521 wielki mistrz krzyżacki Albrecht Hohenzollern zdecydował się na sekularyzację państwa zakonnego i złożenie hołdu lennego królowi polskiemu Zygmuntowi Staremu. Ceremonia odbyła się na rynku krakowskim 10 kwietnia 1525 roku. Prusy Książęce stały się lennem Polski, a po bezpotomnej śmierci Albrechta lub wygaśnięciu jego linii miały być inkorporowane do Korony. Władcy Polski nie zrealizowali zapisów traktatu krakowskiego. Wreszcie Zygmunt III Waza za pokaźną subwencję przekazał władzę w Prusach bocznej linii Hohenzollernów.
