Reklama

Konwersja na chrześcijaństwo

Mimo różnic w charakterze i natężeniu asymilacji społeczności żydowskiej na ziemiach polskich pod zaborami można wskazać na pewne cechy wspólne

Publikacja: 08.07.2008 01:13

Maurycy Orgelbrand

Maurycy Orgelbrand

Foto: Zbiory ŻIH

Wśród XIX-wiecznych zwolenników asymilacji panowało przekonanie, że ostatnią barierą do całkowitej asymilacji jest dokonanie konwersji i przyjęcie chrześcijaństwa. Dlatego wśród zwolenników asymilacji znajdziemy neofitów, którzy dokonali konwersji z judaizmu na protestantyzm, katolicyzm lub prawosławie (w zależności od zaboru).

Nie należy jednak przeceniać znaczenia i ilości konwersji wśród Żydów na chrześcijaństwo. Według ustaleń historyków pod koniec stulecia w Królestwie Polskim było ogółem nieco ponad 2000 osób, które podając język żydowski za ojczysty, deklarowały wyznanie inne niż mojżeszowe. Spośród nich 1253 były wyznania rzymskokatolickiego, 422 – jednego z wyznań protestanckich. W samej Warszawie, która uchodziła za centrum asymilacji, 231 osób ochrzciło się.

Wśród najbardziej znanych osób pochodzenia żydowskiego, które dokonały konwersji i stały się niejako symbolem radykalnej asymilacji, był Jan Bloch (1836 – 1902) – finansista, działacz gospodarczy i społeczny, który zasłynął jako budowniczy kolei warszawsko-petersburskiej. W 1850 r. przyjął wyznanie ewangelicko-reformowane, a w 1856 r. przeszedł na katolicyzm. Mimo konwersji nadal interesował się sprawami żydowskimi, łożył na działalność żydowskich organizacji i instytucji charytatywnych i edukacyjnych.

W 1845 r. zmienił wyznanie na ewangelicko-reformowane Leopold Kronenberg (1812 – 1878) – finansista, przemysłowiec, działacz społeczny i polityczny. Twórca Banku Handlowego, współorganizator żeglugi parowej na Wiśle, jako członek stronnictwa „białych” wspierał powstanie styczniowe. W 1875 r. założył w Warszawie Szkołę Handlową (dzisiejsza Szkoła Główna Handlowa). Jego syn Leopold Julian Kronenberg należał do inicjatorów budowy pomnika Adama Mickiewicza w Warszawie, Politechniki Warszawskiej oraz gmachu Filharmonii Narodowej.

Mikołaj Stanisław Epstein (1831 – 1902) – literat, za udział w powstaniu styczniowym został skazany na karę śmierci zamienioną na zesłanie na Syberię. Po powrocie z zesłania osiadł we Lwowie, gdzie prowadził słynny salon literacki. Był pierwszym przedstawicielem rodu, który przyjął wyznanie rzymskokatolickie.

Reklama
Reklama

Pod koniec lat 90. XIX w. przyjął chrzest w obrządku rzymskokatolickim Maurycy Orgelbrand (1826 – 1904) – wydawca, uczestnik przygotowań do powstania styczniowego w Wilnie. Przez cały czas swej działalności wydawniczej publikował wiele cennych dla kultury polskiej dzieł literackich i naukowych, a także książki dla dzieci i młodzieży oraz nuty (między innymi dzieła Stanisława Moniuszki).

Wyznanie zmienili również dwaj synowie jego brata Samuela Orgelbranda (1810 – 1868) – Hipolit (1843 – 1920) i Mieczysław (1857 – 1903).

Wraz z żoną w 1903 r. przyjął chrzest w kościele rzymskokatolickim Aleksander Kraushar (1842 – 1931) – prawnik, historyk powstania styczniowego, poeta, zwolennik totalnej asymilacji. Jego poglądy zbliżyły go u progu XX wieku do Narodowej Demokracji.

Wśród XIX-wiecznych zwolenników asymilacji panowało przekonanie, że ostatnią barierą do całkowitej asymilacji jest dokonanie konwersji i przyjęcie chrześcijaństwa. Dlatego wśród zwolenników asymilacji znajdziemy neofitów, którzy dokonali konwersji z judaizmu na protestantyzm, katolicyzm lub prawosławie (w zależności od zaboru).

Nie należy jednak przeceniać znaczenia i ilości konwersji wśród Żydów na chrześcijaństwo. Według ustaleń historyków pod koniec stulecia w Królestwie Polskim było ogółem nieco ponad 2000 osób, które podając język żydowski za ojczysty, deklarowały wyznanie inne niż mojżeszowe. Spośród nich 1253 były wyznania rzymskokatolickiego, 422 – jednego z wyznań protestanckich. W samej Warszawie, która uchodziła za centrum asymilacji, 231 osób ochrzciło się.

Reklama
Historia
Kongres Przyszłości Narodowej
Historia
Prawdziwa historia agentki Krystyny Skarbek. Nie była polską agentką
Historia
Niezależne Zrzeszenie Studentów świętuje 45. rocznicę powstania
Historia
Którędy Niemcy prowadzili Żydów na śmierć w Treblince
Historia
Skarb z austriackiego zamku trafił do Polski
Reklama
Reklama