Obchody rozpoczyna ceremonia z pochodniami na Wzgórzu Herzla w Jerozolimie i przyznanie Nagrody Izraela. Święto upamiętnia odczytanie izraelskiej Deklaracji Niepodległości 14 maja 1948 r. (5 ijar 5708), podpisanej przez 37 przedstawicieli żydowskich władz samorządowych i Światowej Organizacji Syjonistycznej w Tel Awiwie, pierwszy raz odczytanej przez Dawida Ben Guriona, w której proklamowano przewidziane w rezolucji ONZ z 29 listopada 1947 r.
państwo żydowskie nazwane Państwem Izrael (hebr. Medinat Israel). W trakcie wycofywania się wojsk brytyjskich i władz mandatowych żydowskie organy samorządowe przejęły od marca do maja 1948 r. faktyczne rządy na terenach przeznaczonych pod budowę żydowskiego państwa. Trzy dni przed upływem mandatu w Tel Awiwie spotkało się 13 członków planowanego gabinetu tymczasowego. Amerykański Departament Stanu wywierał silne naciski, aby przerwać trwające już walki pierwszej wojny izraelsko-arabskiej, mimo że strony nie proklamowały jeszcze swoich państw. Grupa pod przewodnictwem Ben Guriona postanowiła ogłosić niepodległość, bojąc się negatywnych reakcji walczącej o swoją rację bytu ludności żydowskiej.