Reklama

Od jednego do dwóch Bundów

Ostatnie dwie dekady XIX wieku były okresem formowania się nowoczesnych ruchów żydowskich, które proponowały nowe rozwiązania polityczne i społeczne.

Publikacja: 28.07.2008 13:30

Od jednego do dwóch Bundów

Foto: Zbiory ŻIH

Red

Część środowisk żydowskich przyłączyła się do powstających wówczas ruchów lewicowych, które głosiły idee równouprawnienia Żydów. Część upatrywała rozwiązania w syjonizmie, środowiska tradycyjne również stworzyły polityczną reprezentację, która miała za zadanie chronić ich interesy.

Socjalistyczne grupy robotników, rzemieślników oraz drobnych kupców żydowskich powstawały w rosyjskiej strefie osiedlenia już w latach 80. XIX w.

SDKPiL zakładała, że walka o niepodległość Polski jest niepotrzebna, a nawet szkodliwa, gdyż uwikła Polskę w wojny imperialistyczne z sąsiadami

W 1897 r. w Wilnie doszło do ich zjednoczenia i powstania Ogólnożydowskiego Związku Robotniczego na Litwie, w Polsce i w Rosji, nazywanego potem w skrócie Bundem. Bund walczył o poprawę warunków pracy; wzywał także do walki politycznej, która miała na celu obalenie caratu, wierząc, że ustrój demokratyczny zagwarantuje swobody polityczne i równouprawnienie wszystkich narodów, w tym Żydów. Jego członkowie uważali, że przyszłość Żydów związana jest z krajem, w którym mieszkają, i przeciwstawiali się koncepcjom syjonistycznym. W 1898 r. partia weszła w skład Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji (SDPRR). Stanowiąc jej część autonomiczną do 1902 r., była postrzegana jako wewnętrzna reprezentacja Żydów. Mimo to wielu socjalistów o żydowskich korzeniach, pochodzących spoza strefy osiedlenia, wstąpiło bezpośrednio do SDPRR.

Z szeregów OB PPS wywodzili się m.in. bojowcy: Sonia Mendelsohn, Kasztan Mendelsohn i Baruch Szulman, którzy dokonali zamachu na oficera carskiej policji Konstantinowa

Reklama
Reklama

W 1915 r. Bund podzielił się na dwie samodzielne partie – rosyjską (zakończyła działalność w 1922 r.) i polską. Tuż przed odzyskaniem niepodległości Bund zorganizował na terenie Polski dwie nielegalne konferencje partyjne (w latach 1917 i 1918). Następnie wziął udział w pierwszych wyborach parlamentarnych do Sejmu polskiego. Najbardziej znanymi działaczami byli: Wiktor Alter, Henryk Ehrlich, Maurycy Orzech i Szmul Zygielbojm.

Historia
W Kijowie upamiętniono Jerzego Giedroycia
Historia
Pamiątki Pierwszego Narodu wracają do Kanady. Papież Leon XIV zakończył podróż Franciszka
Historia
Wielkie Muzeum Egipskie otwarte dla zwiedzających. Po 20 latach budowy
Historia
Kongres Przyszłości Narodowej
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Historia
Prawdziwa historia agentki Krystyny Skarbek. Nie była polską agentką
Materiał Promocyjny
Jak rozwiązać problem rosnącej góry ubrań
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama