Łapserdak (jid.) to hybryda składającą się z łab (jid., przejęte z nowoniemieckiego Leib, ciało) oraz słowiańskiego serdak, koszulka rytualna z frędzlami (cyces) na czterech rogach. Przenośnie: łachmaniarz, łachmyta, oberwaniec, hołota. Niektóre słowniki podają błędną etymologię pierwszego członu: łap-, wiążąc go z polskim łapać. W „Słowniku etymologicznym języka polskiego” Aleksander Brückner czujnie przy takiej interpretacji stawia znak zapytania. Pierwotne znaczenie słowa łapserdak to żydowski chałat, kapota: „Wdział nowy łapserdak” (Julian Ursyn Niemcewicz „Lejbe i Sióra, czyli Listy dwojga kochanków. Romans”); „On z mojej nędznej chaty nic nie wyniósł prócz podartego łapserdaka” (Eliza Orzeszkowa „Eli Makower”). Stąd wywodzą się dalsze pogardliwe znaczenia słowa łapserdak: chłopak żydowski, Żydziak, łapciuch, oberwus, obrzępała, obszarpaniec, lumpenproletariusz, gałgan. Oznacza też człowieka nieokreślonego zajęcia, biedaka, żebraka, obieżyświata, włóczęgę. Niechluja i nieroba. Osobnika brudnego i zaniedbanego. „Mnie się tak zdawało, że jaśnie wielmożny pan to był dawniej łapserdak Mowsze, co my go Tyszebuff na Krochmalnej przezywali” (Gabriela Zapolska „Małka Szwarcenkopf”).
(na podst. Maria Brzezina „Polszczyzna Żydów”, Warszawa – Kraków 1986)
